دیسَک، پلاسمید یا پلازمید ( به انگلیسی: Plasmid ) ، مولکول دی ان ای کوچکی است که به طور مجزا از کروموزوم در یاخته وجود دارد. همانندسازی پلازمیدها در سیتوپلاسم و به طور مستقل از کروموزوم انجام می گیرد. پلازمیدها معمولاً به شکل یک مولکول دی ان ای دورشته ای حلقوی هستند ( هرچند، گونه های خطی پلازمید نیز وجود دارند ) . هر پلازمید دارای یک محل آغاز همانندسازی ( ori ) است که همانندسازی پلازمید از آن نقطه شروع می شود.
پلازمیدها در بسیاری از باکتری ها، آرکی ها ( آرکی باکترها ) ، برخی قارچ ها مانند مخمر و گیاهان به طور طبیعی دیده می شوند اما می توان آن ها را به شکل مصنوعی تراریختی ( ترانسفورماسیون ) به سلول های جانوری نیز وارد کرد. در طبیعت، پلازمیدها می توانند موجب بهتر زنده ماندن جانداران شوند به طور مثال آن ها می توانند حامل ژن های مقاومت آنتی بیوتیکی باشند. پلازمیدها از طریق انتقال افقی ژن ها از یک باکتری به باکتری دیگر انتقال پیدا می کنند.
اندازهٔ پلازمیدها از ۱ تا ۱۰۰۰ کیلوجفت باز متغیر است. از یک تا هزاران پلازمید می تواند در یک سلول وجود داشته باشد. پلازمیدها بیشتر اوقات از طریق هم یوغی ( یکی از مکانیسم های انتقال افقی ژن ها ) از یک جاندار به جاندار دیگر منتقل می شوند.
واژهٔ پلازمید، اولین بار توسط زیست شناس آمریکایی جاشوآ لدربرگ در سال ۱۹۵۲ به کار گرفته شد. پلازمید مستقل از دی ان ای اصلی همانندسازی می کند.
وکتورها، پلازمیدهایی هستند که در مهندسی ژنتیک از آن ها استفاده می شود. از پلازمیدها در مهندسی ژنتیک برای تکثیر یا بیان ژن یا ژن های خاصی استفاده می شود. برای این کار، ژن مورد نظر را وارد پلازمید می کنند. این نوع از پلازمیدها به طور معمول دارای یک ژن مقاومت آنتی بیوتیکی ( برای غربالگری ) و یک جایگاه کلونینگ چندگانه ( به انگلیسی: multiple cloning site ) یا polylinker است. جایگاه کلونینگ چندگانه، قطعهٔ کوچکی از پلازمید است که دارای چند جایگاه برش برای آنزیم های محدودالاثر مختلف ( به انگلیسی: restriction enzymes ) است. این کار سبب می شود که قطعه یا ژن دلخواه به راحتی وارد پلازمید شود. در مرحلهٔ بعد، پلازمید از طریق ترانسفورماسیون وارد باکتری می شود. سپس باکتری در معرض یک آنتی بیوتیک خاص قرار می گیرد. باکتری هایی که پلازمید مورد نظر را داشته باشند، زنده می مانند زیرا ژن مقاومت آنتی بیوتیکی را بر روی پلازمید مورد نظر حمل می کنند اما باکتری هایی که پلازمید را نداشته باشند، می میرند. با استفاده از این روش ( غربالگری با آنتی بیوتیک ) می توان باکتری های دارای پلازمید را جدا ساخت و آن ها را به میزان زیاد تکثیر داد. سپس پلازمیدها را به میزان زیاد از آن ها جدا ساخت.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفپلازمیدها در بسیاری از باکتری ها، آرکی ها ( آرکی باکترها ) ، برخی قارچ ها مانند مخمر و گیاهان به طور طبیعی دیده می شوند اما می توان آن ها را به شکل مصنوعی تراریختی ( ترانسفورماسیون ) به سلول های جانوری نیز وارد کرد. در طبیعت، پلازمیدها می توانند موجب بهتر زنده ماندن جانداران شوند به طور مثال آن ها می توانند حامل ژن های مقاومت آنتی بیوتیکی باشند. پلازمیدها از طریق انتقال افقی ژن ها از یک باکتری به باکتری دیگر انتقال پیدا می کنند.
اندازهٔ پلازمیدها از ۱ تا ۱۰۰۰ کیلوجفت باز متغیر است. از یک تا هزاران پلازمید می تواند در یک سلول وجود داشته باشد. پلازمیدها بیشتر اوقات از طریق هم یوغی ( یکی از مکانیسم های انتقال افقی ژن ها ) از یک جاندار به جاندار دیگر منتقل می شوند.
واژهٔ پلازمید، اولین بار توسط زیست شناس آمریکایی جاشوآ لدربرگ در سال ۱۹۵۲ به کار گرفته شد. پلازمید مستقل از دی ان ای اصلی همانندسازی می کند.
وکتورها، پلازمیدهایی هستند که در مهندسی ژنتیک از آن ها استفاده می شود. از پلازمیدها در مهندسی ژنتیک برای تکثیر یا بیان ژن یا ژن های خاصی استفاده می شود. برای این کار، ژن مورد نظر را وارد پلازمید می کنند. این نوع از پلازمیدها به طور معمول دارای یک ژن مقاومت آنتی بیوتیکی ( برای غربالگری ) و یک جایگاه کلونینگ چندگانه ( به انگلیسی: multiple cloning site ) یا polylinker است. جایگاه کلونینگ چندگانه، قطعهٔ کوچکی از پلازمید است که دارای چند جایگاه برش برای آنزیم های محدودالاثر مختلف ( به انگلیسی: restriction enzymes ) است. این کار سبب می شود که قطعه یا ژن دلخواه به راحتی وارد پلازمید شود. در مرحلهٔ بعد، پلازمید از طریق ترانسفورماسیون وارد باکتری می شود. سپس باکتری در معرض یک آنتی بیوتیک خاص قرار می گیرد. باکتری هایی که پلازمید مورد نظر را داشته باشند، زنده می مانند زیرا ژن مقاومت آنتی بیوتیکی را بر روی پلازمید مورد نظر حمل می کنند اما باکتری هایی که پلازمید را نداشته باشند، می میرند. با استفاده از این روش ( غربالگری با آنتی بیوتیک ) می توان باکتری های دارای پلازمید را جدا ساخت و آن ها را به میزان زیاد تکثیر داد. سپس پلازمیدها را به میزان زیاد از آن ها جدا ساخت.
wiki: پلاسمید