پلاسمودسماتا ( مفرد: پلاسمودسم ) کانال های میکروسکوپی هستند که در عرض دیوارهٔ سلولی سلول های گیاهی و برخی جلبک ها قرار دارند و موجب برقراری ارتباط بین سلول ها می گردند. گونه هایی که دارای پلاسمودسم هستند، کاروفیته ها، کارالس ها و کولیوکاتل ها ( همگی جلبک اند ) و نیز گیاهان آب زی می باشند. برخلاف سلول های جانوری، همهٔ سلول های گیاهی توسط دیواره ای پلی ساکاریدی احاطه شده اند. دیوارهٔ سلولی و لاملا، سلول های گیاهی مجاور را از یکدیگر جدا می کند و بدین ترتیب فضایی فراسلولی به نام آپوپلاست را به وجود می آورد. درست است که دیواره نسبت به برخی پروتئین های ریز و قابل انحلال و مواد محلول دیگر کاملاً تراواست، اما پلاسمودسم تنظیم مستقیم ترابری مواد بین سلول ها را بر عهده دارد. دو نوع پلاسمودسم وجود دارد: پلاسمودسم نخستین که در هنگام تقسیم سلولی شکل می گیرد و پلاسمودسم دومین که در سلول های بالغ شکل می گیرد.
ساختارهای مشابهی به نام اتصالات سلول های جانوری مانند ( به انگلیسی: Gap Junction ) ها و نانو لوله های غشایی وجود دارند که به پروتئین های قابل انحلال کوچک و سایر مواد با قابلیت انحلال اجازهٔ عبور نمی دهند.
پلاسمودسماتا هنگامی شکل می گیرند که انشعابات شبکهٔ آندوپلاسمی در طول تیغهٔ میانی به دام می افتند و به طور افقی بین دوسلول تازه تقسیم شده قرار می گیرند و به تدریج با گذشت زمان باعث ارتباط سیتوپلاسمی بین دو سلول مجاور می گردند ( پلاسمودسم نخستین ) . در این محل دیواره گسترش چندانی نیافته و فرورفتگی ها و قسمت های کم قطر، پیت ها را می سازند که سلول های مجاور را به یکدیگر مرتبط می سازند. پلاسمودسم می تواند بین سلول های تقسیم نشده نیز قرار گیرد و بدین ترتیب پلاسمودسم دومین را می سازد.
یک سلول گیاهی معمولی ممکن است بین 10 3 تا 10 5 پلاسمودسم داشته باشد که ارتباط بین سلول های مجاور را امکان پذیر می سازد که اندازهٔ هرکدام بین ۱ تا ۱۰ میکرومتر است. پلاسمودسم ها در قسمت مرکزی تقریباً بین ۵۰ تا ۶۰ نانومتر قطر دارند و از سه لایهٔ اصلی ساخته شده اند: غشای پلاسمایی، پوش سیتوپلاسمی و لوله های شبکهٔ آندوپلاسمی که دسموتوبول نام دارند. دسموتوبول ها می توانند به دیواره های تا قطر ۹۰ نانومتر نفوذ کنند. انشعابات گستردهٔ غشای پلاسمایی ساختار یکسانی با آن دارند و دارای لایه های فسفولیپیدی هستند.
پوش سیتوپلاسمی فضایی پرشده از مایع است که توسط پلاسمالما و گستره ای از سیتوسل احاطه شده است. تجمع مولکول ها و یون ها برای انتقال بین سلول ها در این قسمت انجام می گیرد. مولکول های کوچکتر مانند قندها و آمینواسیدها و نیز یون ها می توانند به آسانی، بدون نیاز به صرف انرژی شیمیایی و از طریق مکانیسم انتشار عبور کنند و انتقال یابند. البته برخی از پروتیین ها مانند GFP ( نوعی پروتیین با ۲۳۸ آمینواسید ) نیز می توانند از پوش سیتوپلاسمی عبور کنند. اما چگونگی انتقال پروتیین های درشت هنوز شناخته نشده است. یک فرضیه اینست که پلی ساکارید «کالوس» در ناحیهٔ گردن مانند پلاسمودسماتا انباشته شده، ساختار حلقه مانندی را ایجاد می کند که با تغییر قطر خود، تراوایی سیتوپلاسم نسبت به مواد گوناگون را کنترل می کند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفساختارهای مشابهی به نام اتصالات سلول های جانوری مانند ( به انگلیسی: Gap Junction ) ها و نانو لوله های غشایی وجود دارند که به پروتئین های قابل انحلال کوچک و سایر مواد با قابلیت انحلال اجازهٔ عبور نمی دهند.
پلاسمودسماتا هنگامی شکل می گیرند که انشعابات شبکهٔ آندوپلاسمی در طول تیغهٔ میانی به دام می افتند و به طور افقی بین دوسلول تازه تقسیم شده قرار می گیرند و به تدریج با گذشت زمان باعث ارتباط سیتوپلاسمی بین دو سلول مجاور می گردند ( پلاسمودسم نخستین ) . در این محل دیواره گسترش چندانی نیافته و فرورفتگی ها و قسمت های کم قطر، پیت ها را می سازند که سلول های مجاور را به یکدیگر مرتبط می سازند. پلاسمودسم می تواند بین سلول های تقسیم نشده نیز قرار گیرد و بدین ترتیب پلاسمودسم دومین را می سازد.
یک سلول گیاهی معمولی ممکن است بین 10 3 تا 10 5 پلاسمودسم داشته باشد که ارتباط بین سلول های مجاور را امکان پذیر می سازد که اندازهٔ هرکدام بین ۱ تا ۱۰ میکرومتر است. پلاسمودسم ها در قسمت مرکزی تقریباً بین ۵۰ تا ۶۰ نانومتر قطر دارند و از سه لایهٔ اصلی ساخته شده اند: غشای پلاسمایی، پوش سیتوپلاسمی و لوله های شبکهٔ آندوپلاسمی که دسموتوبول نام دارند. دسموتوبول ها می توانند به دیواره های تا قطر ۹۰ نانومتر نفوذ کنند. انشعابات گستردهٔ غشای پلاسمایی ساختار یکسانی با آن دارند و دارای لایه های فسفولیپیدی هستند.
پوش سیتوپلاسمی فضایی پرشده از مایع است که توسط پلاسمالما و گستره ای از سیتوسل احاطه شده است. تجمع مولکول ها و یون ها برای انتقال بین سلول ها در این قسمت انجام می گیرد. مولکول های کوچکتر مانند قندها و آمینواسیدها و نیز یون ها می توانند به آسانی، بدون نیاز به صرف انرژی شیمیایی و از طریق مکانیسم انتشار عبور کنند و انتقال یابند. البته برخی از پروتیین ها مانند GFP ( نوعی پروتیین با ۲۳۸ آمینواسید ) نیز می توانند از پوش سیتوپلاسمی عبور کنند. اما چگونگی انتقال پروتیین های درشت هنوز شناخته نشده است. یک فرضیه اینست که پلی ساکارید «کالوس» در ناحیهٔ گردن مانند پلاسمودسماتا انباشته شده، ساختار حلقه مانندی را ایجاد می کند که با تغییر قطر خود، تراوایی سیتوپلاسم نسبت به مواد گوناگون را کنترل می کند.
wiki: پلاسمودسم