پشه خاکی

پشهٔ خاکی ( Phlebotomus ) یک سرده از شن مگس ها در خانوادهٔ مگس راه آب و زیرخانوادهٔ فلوبوتومینه ( Phlebotominae ) است. نزدیک به ۶۰۰ گونه در ۵ جنس از این حشره وجود دارد که ۳ جنس فلوبوتوموس، لوتزومیا و سرژنتومیا اهمیت زیادی دارند. جنس فلوبوتوموس در دنیای قدیم ( قاره های آسیا، آفریقا و اروپا ) ناقل بیماری سالک است و جنس لوتزومیا در جهان جدید ناقل می باشد و بالاخره سرژنتومیا از خون مهره داران تغذیه می کند. از نظر پزشکی دو جنس اول اهمیت بیشتری دارند.
پشه خاکی ها انتشار وسیعی در نواحی حاره و نیمه حاره دارند و در بعضی از مناطق دنیای قدیم و جدید انتشار آن ها تا حدود ۵۰ درجهٔ عرض شمالی امتداد یافته اند. جنس فلوبوتوموی فقط در دنیای قدیم به ویژه در قسمت های جنوبی مناطق معتدلهٔ شمالی مانند منطقهٔ مدیترانه یافت می شود.
جنس لوتزومیا فقط در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیای جدید یافت می شود.
پشه خاکی ها ناقل بیماری سالک نیز می باشند. [ ۱] همچنین آن ها ناقلین عامل بیماری ویروسی تب پاپاتاسی و یک تک یاخته مولد بیماری کاریون به نام بارتنولوزیس می بدر زیرخانوادهٔ فلوبوتومینه قرار دارند و داراکص خواهرترمو، چشمانی نسبتاً بزرگ و سیاه رنگ و پاهای بلند است.
در پشه خاکی های زیرخانوادهٔ فلوبوتومبنه سر، سینه، شکم به طور انبوه با موهای بلند پوشیده شده است.
این پشه خاکی ها در هنگام استراحت بال هایشان به صورت ایستاده در بالای بدن نگه داشته می شود که یکی از طرق مهم تشخیص است.
این پشه خاکی ها در جاهای مختلف از جمله در لانهٔ جوندگان، لانهٔ سگ، لانهٔ خزندگان، لانهٔ دوزیستان و همچنین در شکاف سنگ فرش ها، در کف اصطبل ها، در داخل مرغداری ها، در بین ریشه های خارجی درختان جنگلی و مناطق مشابه تخم گذاری و زندگی می کنند.
تخم این حشرات کوچک و کم وبیش بیضی شکل است و معمولاً به رنگ قهوه ای یا سیاه است.
هرچند که لارو این پشه خاکی ها آبزی نمی باشد، ولی یک حداقل رطوبت برای خاک منطقه لازم است.
این پشه خاکی ها دارای دگردیسی کامل می باشند. یعنی تخم - - > لارو - - - > پوپ - - > بالغ
پشه خاکی ها دارای ۴ مرحلهٔ لاروی می باشد. لارو عمدتاً از مواد آلی و در حال پوسیدن تغذیه می کند. این مواد شامل قارچها، برگ های جنگلی، مدفوع حیوانات و مواد آلی در حال فساد بندپایان است.
لارو پشه خاکی ها به راحتی قابل تشخیص می باشد زیرا دارای سر نسبتاً سیاه رنگ و بدن خاکستری رنگ یا زردرنگ است. هفت حلقهٔ اول شکم مجهز به پاهای کاذب است ولی بارزترین صفت ابریشم مشخص و ضخیمی است که بر روی سر و تمام بدن قرار دارد. در اکثر گونه ها انتهای شکم مجهز به دو جفت موی بلند مشخص به نام ابریشم دمی یا ابریشم مخرجی است.