پشت فروش

دانشنامه عمومی

پشت فروش (ربع). پُشْت فُروش یا بُشْت فُروش؛ نام یکی از بخش های چهارگانه نیشابور قدیم که شمال خاوری دشت نیشابور را فرا می گرفته و به خاطر آبادی و بزرگی روستاها و پُرباری باغ هایش معروف بوده است. گشتاسب را بانی این ربع دانسته اند.
نام این ناحیه در: «تاریخ نیشابور» حاکم، به صورت بشفروش[ ۱] ؛ در «احسن التقاسیم» مقدسی، بشتفروش[ ۲] ؛ و در «معجم البلدان» یاقوت حموی، بُشْتَنْفُروش و بشتفروش[ ۳] آمده است. یاقوت حموی، به نقل از بیهقی، بشتاسف ( = گشتاسب ) را بانی این ربع، دانسته است. [ ۳] برخی از ایرانشناسان، نام این منطقه را با پشته گشتاسبان و ریوند که جایگاه آذربرزین مهر بوده است، مرتبط دانسته اند. [ ۴] در قرون اخیر آن را پیش فروش تلفظ می کرده اند و قریه ای به این نام، هنوز در آنجا باقی است. [ ۵] در کتاب «آثار باستانی خراسان» دربارهٔ این آبادی آمده است: قسمتی از آن هم اکنون از اوقاف آستان قدس رضوی است و در مغرب آبادی قدمگاه است. [ ۶]
بشتفروش، نام یکی از رَبع ( بخش ) های چهارگانه نیشابور قدیم است. [ ۱] که از چهار سو، شهر نیشابور را در میان گرفته بودند و آن ها عبارتند از: شامات، ریوند، مازل، بشتفروش. [ ۲] ربع ها نیشابور، از مرکز شهر ( مسجد جامع ) ، در جهت صحرا و کوه، به چهار طرف، تا انتهای حدود و مرزهای ولایت ( شهرستان ) کشیده می شد. آنچه پیوسته به شهر بود «محله» و آنچه در صحرا و کوه بود «ربع» نامیده می شد. [ ۷]
ربع بشتفروش، بزرگترین ناحیه ولایت ( = شهرستان ) نیشابور، با روستاهای بزرگ و آباد، [ ۸] و دارای صد و بیست و شش قریه ( روستا ) بوده است. [ ۳] حاکم در کتاب تاریخ خود نوشته است که «به خراسان، از آن معمورتر ( آبادتر ) ، ناحیتی ( ناحیه ای ) نیست. »[ ۸] محمد مقدسی این ربع را بخشی سودآور و پُر انگور توصیف می نماید چنان که در یک روز، از طریق راه این ربع که به دروازه جیق ( جیک ) شهر نیشابور می رسد، ده هزار بار انگور به شهر نیشابور، وارد شد. مقدسی، در همین مبحث، از فردی به نام ابوسعید جوری نقل قول می کند: «در آنجا باغی است که درآمد زردآلوی آن، روزانه یک دینار است و تا پایان فصل زرد آلو ادامه دارد. » و همچنین روایتی دیگر را نیز بیان می کند که شنیده ام که برخی از پیشوایان نیشابور در شهر رقه، بر ابن عروبه وارد شد، پس او دربارهٔ نیشابور و افتخاراتش پرسید، نیشابوری گفت: «در آنجا دیهی هست بنام خرق، که در فصل انگور، روزانه به ارزش یکصد هزار درم، انگور از آن برداشت می کنند. این ربع، شهری نداشته ولی یک روستای بزرگ به همین نام بشتفروش در آن بوده است. [ ۹] در قرون اخیر آن را پیش فروش تلفظ می کرده اند و قریه ای به این نام، هنوز در آنجا باقی است. [ ۵] در تاریخ الحاکم، از چند وادی ( کاریز ) نام برده شده که یکی از آن ها «وادی بشفروش» است. [ ۱] همچنین در این کتاب، از یوسف بن یعقوب بن یوسف ابویعقوب المکاتب، یکی از عالمان ربع بشتفروش نام برده شده است. [ ۱۰]
عکس پشت فروش (ربع)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس