پزشکی ورزشی

پزشکی ورزشی تخصصی از پزشکی است که در زمینه سلامتی ورزشکاران و همچنین استفاده از ورزش در جهت حفظ سلامت عمومی انسان ها مطالعه می نماید. علاوه بر آن به درمان، توانبخشی و پیشگیری از آسیب های ورزشی کمک می کند.
هرچند رشته پزشکی ورزشی به عنوان یک رشته تخصصی پزشکی در چند دهه اخیر مطرح شده است ولی سابقه آن با تاریخ ورزش درجهان پیوند خورده و از هنگامیکه ورزش وجود داشته، مباحث پزشکی مرتبط با ورزش نیز در کنار آن مطرح بوده است. در یک کتابچه پزشکی یافت شده در هند با عنوان Arthava - Veda که مربوط به ۸۰۰ تا ۱۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می باشد از اثرات درمانی ورزش نام برده شده است. با گسترش ورزش و همگانی تر شدن آن دانش بشری در خصوص پزشکی ورزشی به ویژه در بعد آسیب های ورزشی و بازتوانی ورزشی افزایش یافت.
ابن سینا در کتاب قانون خود جستارهایی را به موضوعات مرتبط با پزشکی ورزشی اختصاص داده است. موضوعاتی مانند اثر ورزش بر تندرستی، اثرات انواع ماساژها، ورزش در کودکان و سالمندان و نحوه برخورد با خستگی های ناشی از ورزش ودرمان آن، منافع و مضار ورزش در بیماری ها و آسیب های ناشی از ورزش از جمله مباحثی است که بخشی از کتاب قانون را به خود اختصاص می دهد.
جالینوس پزشک یونانی سده دوم وسوم پیش از میلاد نگرش جدیدی را در مورد سلامت و بهداشت ارائه داد که می توان آن را فیزیولوژی کاربردی ورزش نامید. همین پزشک است که استفاده از فراورده های گیاهی محرک را برای افزایش کارایی ورزشکاران در یونان باستان گزارش نموده است. سابقه استفاده ورزشکاران از ماساژ و رژیم غذائی خاص به مدت ۱۰ ماه پیش از آغاز مسابقات المپیک یونان باستان یافت شده است. انواع رژیم های غذائی توسط Promous قهرمان دو دوره دوهای استقامت در ۴۳ قبل از میلاد و اشکال تغییر یافته این رژیم توسط Gardine در ورزش های مختلف در تاریخچه المپیک ثبت شده است. این موارد حاکی از آن است که هرچند عنوان پزشکی ورزشی مربوط به سده اخیر می باشد ولی پیشینهٔ آن به میزان پیشینهٔ علم پزشکی و ورزش می باشد.
در سده گذشته که با گسترش دامنه دانش ها از جمله علم پزشکی از یک سو و گسترش کمی و کیفی ورزش از سوی دیگر توجه به این رشته در زمره دانش آکادمیک بیشتر شد. در سال ۱۹۲۸ فدراسیون بین المللی پزشکی ورزشی در جریان بازی های المپیک زمستانی جهت کمک به ورزشکاران پایه گذاری شد. در سال ۱۹۵۰ انجمن ملی مربیان ورزشی جهت آموزش علمی مربیان ورزشی تأسیس شد و به دنبال آن در سال ۱۹۵۱ انجمن پزشکی آمریکا کمیته ای را برای مطالعه بر روی آسیب های ورزشی پایه گذاری نمود که فعالیت آن ادامه دارد. شاید بتوان این کمیته را اولین اقدام در جهت آکادمیک نمودن رشته پزشکی ورزشی قلمداد نمود. بزرگ ترین سازمان پزشکی ورزشی کالج آمریکایی پزشکی ورزشی the American College of Sports Medicine می باشد که در سال ۱۹۵۴ تأسیس شده است. حوزه فعالیت رشته پزشکی ورزشی در سال های اخیر پیشرفت چشم گیری نموده و هم اینک در چندین کشور دنیا انجمن های پزشکی ورزشی، فدراسیون پزشکی ورزشی و رشته آموزشی پزشکی ورزشی در دانشگاه ها و درسطوح مختلف فعالیت دارد.