منظور از پزشکی جایگزین ( به انگلیسی: alternative medicine ) یا درمان جایگزین، طب جایگزین یا طب مکمل، تمامی روش های درمانی است که در حیطهٔ پزشکی رسمی ( مدرن ) قرار نگرفته است یا اثربخشی آن ها اثبات نشده، رد شده، غیرقابل اثبات یا زیان بخش است. امروزه، درمان های جایگزین به عنوان شبه علم[ ۱] و شیادی علمی[ ۲] شناخته می شوند. انسان در درازای تاریخ، شیوه های گوناگونی برای درمان و بهداشت به کار برده است؛ از طب سنتی تا هومئوپاتی، گیاه درمانی، سنگ درمانی، آب درمانی، فرا درمانی، [ ۳] انرژی درمانی، پزشکی کهن ایرانی، مصری، چینی و پزشکی سلولی. درمان های جایگزین، مشخصاً روش هایی هستند که مورد تأیید دانش پزشکی قرار نگرفته اند. آن بخش هایی از روش های سنتی که قابلیت اثبات علمی دارند، بیشتر به عنوان طب مدرن یا دانش پزشکی شناخته می شوند و عنوان درمان جایگزین ندارند. همهٔ روش های پزشکی جایگزین یا مکمل، در فرایند درمان، دارای بخشی غیرقابل تعریف یا حلقه ای گم شده هستند که از دیدگاه علم قابل بررسی نیست. این مسئله که در این نوع پزشکی، از بیمار چه خواسته می شود، مشخص است و تأثیر آن بر بیمار نیز قابل ثبت و ضبطِ دقیق علمی و قابل تکرار و تجربه است، اما بهبود از نگاه علمی قابل توجیه نیست. [ ۴]
متخصصان و طرفداران این نوع از درمانگری، ضمن رد روش های درمانی پزشکی مدرن، از روش های درمانی سنتی و جایگزین، برای بهبود و علاج بیماری ها استفاده می کنند. در مقابل، متخصصان پزشکی رایج نیز، روش های درمانی سنتی و جایگزین را غیرعلمی و نوعی از شبه علم می دانند.
از نظر پزشکی بر پایه شواهد، روش های درمانی و داروهایی که در سطح وسیع مورد استفاده قرار می گیرند، باید ابتدا از سد مطالعات آزمایشگاهی و بالینیِ با کیفیت گذشته و پس از بررسی همه خطرهای احتمالی طی مراحل مختلف، اجازه استفاده بگیرند. این در حالی است که بیشترِ روش های درمانی طب مکمل، بدون این که آزمایش ها، اثربخشیشان را تأیید کرده باشند، تجویز می شوند.
داروهایی که در بازار عرضه می شوند، پس از آنکه در آزمایشگاه از مراحل مختلف می گذرند، باید وارد فازهای بالینی شوند و بعد از تحقیقات کافی و به دست آمدن آمار دقیق از اثرات مثبت و حتی عوارض جانبی آن ها اجازهٔ آن را می یابند که وارد بازار شوند و در اختیار عامه مردم قرار گیرند. در حالیکه در مورد روش های درمانی و داروهای طب جایگزین، چنین مراحلی طی نمی شوند و این روش ها بدون آزمایش و بدون این که از نحوهٔ اثر آن ها اطلاعات دقیقی به دست آید، مورد استفاده قرار می گیرند. هرچند در علم نوین، سعی بر آن است تا طب مکمل و روش های آن مورد آزمایش قرار گیرند، تا در صورت مفید بودن، مورد استفاده قرار گیرند؛ اما هنوز بسیاری از روش های سنتی می توانند خطرناک باشند. سازمان جهانی بهداشت بر این باور است که هنوز به میزان زیادی تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی نیاز است تا بتوان بی خطر بودن و اثربخشیِ طب سنتی و جایگزین را تأیید کرد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمتخصصان و طرفداران این نوع از درمانگری، ضمن رد روش های درمانی پزشکی مدرن، از روش های درمانی سنتی و جایگزین، برای بهبود و علاج بیماری ها استفاده می کنند. در مقابل، متخصصان پزشکی رایج نیز، روش های درمانی سنتی و جایگزین را غیرعلمی و نوعی از شبه علم می دانند.
از نظر پزشکی بر پایه شواهد، روش های درمانی و داروهایی که در سطح وسیع مورد استفاده قرار می گیرند، باید ابتدا از سد مطالعات آزمایشگاهی و بالینیِ با کیفیت گذشته و پس از بررسی همه خطرهای احتمالی طی مراحل مختلف، اجازه استفاده بگیرند. این در حالی است که بیشترِ روش های درمانی طب مکمل، بدون این که آزمایش ها، اثربخشیشان را تأیید کرده باشند، تجویز می شوند.
داروهایی که در بازار عرضه می شوند، پس از آنکه در آزمایشگاه از مراحل مختلف می گذرند، باید وارد فازهای بالینی شوند و بعد از تحقیقات کافی و به دست آمدن آمار دقیق از اثرات مثبت و حتی عوارض جانبی آن ها اجازهٔ آن را می یابند که وارد بازار شوند و در اختیار عامه مردم قرار گیرند. در حالیکه در مورد روش های درمانی و داروهای طب جایگزین، چنین مراحلی طی نمی شوند و این روش ها بدون آزمایش و بدون این که از نحوهٔ اثر آن ها اطلاعات دقیقی به دست آید، مورد استفاده قرار می گیرند. هرچند در علم نوین، سعی بر آن است تا طب مکمل و روش های آن مورد آزمایش قرار گیرند، تا در صورت مفید بودن، مورد استفاده قرار گیرند؛ اما هنوز بسیاری از روش های سنتی می توانند خطرناک باشند. سازمان جهانی بهداشت بر این باور است که هنوز به میزان زیادی تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی نیاز است تا بتوان بی خطر بودن و اثربخشیِ طب سنتی و جایگزین را تأیید کرد.
wiki: پزشکی جایگزین