پزانیاس. [ پ ُ ] ( اِخ ) از سرداران نامی اسپارت بود که به کمک آریستیدس ماردُنیوس سردار سپاه ایران را در محل پلاته شکست داد ( 479 ق.م. ) لکن پس از چندی بر آن شد که در اسپارت حکمران مستبد گردد و با خشایارشا که بدو در عوض خیانتی وعده سلطنت یونان را داده بود همداستان شد و سنای اسپارت او را به مرگ محکوم ساخت. و او به معبد می نروا پناه برد و چون مردم اسپارت درهای معبد را از هرسو مسدود ساختند وی در آنجا از گرسنگی بمرد ( 477 ق.م. ). معروف است که برای مسدود کردن درهای معبد اولین سنگ را مادر او نهاد. ( شرح اعلام کتاب تمدن قدیم ).
