پرگس

لغت نامه دهخدا

پرگس. [ پ َ گ َ ] ( ق ) بمعنی معاذاﷲ. ( فرهنگ اسدی چ طهران و نسخه نخجوانی ) پرگست. دورباد. هرگز :
گرچه نامردمیست ، مهر و وفاش
بشود هیچ از این دلم ، پرگس .
رودکی.
ناگاه صوت طبل قافله آمد
گفتم آواز طبل نامد [ آمد ] پرگس.
غضایری ( از فرهنگ اسدی نخجوانی ).
و رجوع به پرگست شود.

فرهنگ فارسی

۱- هرگز . مبادا . حاشا . معاذالله . پرگس . : (بهمت چون فلک عالی بصورت همچو مه رخشا فلک چون او بود ? پر گست . مه چون او (قطران ) یا پر گست باد . دور باد . : ( سخنها که گفتی تو پر گست باد . دل و جان از آن بد کنش پست باد . ) ( فردوسی )

فرهنگ عمید

= پرگست

پیشنهاد کاربران

پَرگَس یا پَرگَست: واژه فارسی میانه ( پارسیک، پارسیگ )
پر: داشتَن! ( اوستایی و پهلوی: دارِش ) ، پاییدن ( پایش! ) ، زیر پر و بال گرفتن! -
دور و بر، پیرامون ( پیرامَن ) ، اطراف، گرداگرد
مانند: پرگار، پرچم، پرورش، پرهیز، پرستار!
...
[مشاهده متن کامل]

.
گَست، گُست ( gasta، gōst ) : گَند، بد، زشت، نِکوهیده، نازیبا -
گُستاخی، دُرشتی، پرخاش، خشن، وحشی، نَخراشیده! -
ترسناکی، وحشتناک، هولناک، موحش، ناخوشایند، ناگوار
.
معنی: خدا نکرده ( ناکرده، نکنه ) ، دور از جون ( جان ) ، مَبادا، هرگز، نباشد ( هَمِستار: باشد که! )
.
( ( آن را با واژه پهلوی "ویستر: گُشودن، گُستردن، پهن کردن" یکسان ندانید!
مانند: ویستَهم یا گُستَهم، ویستور! ) )
واژه انگلیسی "ghastly، ghost" هم از این واژه گرفته شده است!
.
واژه هایی که از آن ساخته شد:
گُجَستک: نفرین شده، پلید، پلشت!
گُستاخ: بی ادب، بی آزرم و حیا، بی چشم و رو
مَگَس: اوستایی: مَخشی ( maxši )
مَئه: حشره مانند:مورچه - مَئُیری ( maoiri )
معنی مگس: حشره موذی ( خَرَفستَر! )
مزه گس داشتن: مزه نارس، نَخَراشیده ( زُمُخت ) و نَچَسب داشتن
.
مینوی خرد، فَرگَرد ( فصل ) 61، بند36:
čē agar�"pargast"�ōy ān yazišngarīh nē kunēd ud ān zōhr ō ān zrēh nē rēzēd, kū ān amar xrafstar be [nē] abesīhēd,
ēg hamē ka wārān wārēd xrafstar ēdōn wārēd čiyōn wārān
معنی: چه ( زیرا ) اگر "خدای ناکرده ( پَرگَست ) " آن[مراسم] یَزِشن را نکند و آن زُوهر را به دریا نریزد تا آن حیوانات موذی ( خَرَفستَر ) بی شمار نابود شوند،
پس هنگامی که باران ببارد، حیوانات موذی ( خَرَفستَر ) مانند: باران فرو بارند.
( ( زور یا زوهر: مایع یا آبی آمیخته با شیر هست که در هنگام یَزِشن بهره می گیرند به مانند آب مقدس مسیحیان در هنگام غسل تعمید! ) )

منابع• http://www.avesta.org/ka/ka_tc.htm• https://www.parsigdatabase.com/• https://www.parsigdatabase.com/surf?lang=Fa• https://www.parsigdatabase.com/search?lang=Fa

بپرس