پرویز خوانساری

[ویکی فقه] پرویز خوانساری فرزند حسین، در سال ۱۲۹۳ در تهران به دنیا آمد. پدر وی یک بازرگان ورشکسته ی اراکی بود. او در اراک و تهران تحصیل کرد.
برخی از نویسندگان مانند حسین فردوست در خاطراتش بیان کرده که او تحصیلات خود را تا پایان دوره ی متوسطه به پایان رسانیده و دیپلم داشته است، و برخی نیز مانند اسکندر دلدم معتقد بودند که پرویز خوانساری حتی دیپلم متوسطه هم نداشت و تنها مدرک تحصیلی قابل تایید او شرکت در کلاس های واکسیناتوری اداره دامپزشکی سواحل بحر خزر، و دریافت مدرک گذراندن این کلاس ها بود. با این همه وی توانست در سال ۱۳۱۵ به عنوان محاسب در شرکت غله استخدام شود.
مشاغل خوانساری
خوانساری بر روی هم رفته مرد روز و اهل زد و بند بود. هیچ وقت بیکار و بدون شغل نماند و همیشه ماموریت های درجه اول به او محول می گشت. تنها در دولت مصدق بود که سیاست، روی ناخوش خود را به او نشان داد و در این دوره ی کوتاه وی مورد بی مهری دولت قرار گرفت. مصدق در لایحه تصفیه دولت، کارمندان دولتی را برحسب کارایی و شایستگی دسته بندی نمود و در این تقسیم بندی، پرویز خوانساری را جزو گروه کارمندان بند «ج» قرار داد. گروه «ج» شامل افراد ناشایست و ناکارآمد دولت بود. با این همه خوانساری هیچگاه از بدنه ی دولت کنار گذاشته نشد. همان طور که گفته شد، اولین شغل دولتی او استخدام در وزارت کشاورزی بود که پس از استخدام در آن وزارتخانه رئیس کارپردازی شد. در تشکیل حزب دمکرات ایران تلاش زیادی نمود و بازرس مخصوص نخست وزیری شد. وی در طول دوره خدمت در مشاغل سیاسی و دولتی از طریق سوء استفاده و سرقت اموال دولتی توانست ثروتی کسب کند. در سال های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ با نزدیکی به حزب دموکرات قوام السلطنه از سویی و دربار پهلوی از سوی دیگر در جهت ترقی خود کوشید، بین سال های ۲۵ – ۱۳۲۴ توسط شبکه اینتلجنت سرویس جذب شد و لذا راه صعود برایش هموار شد. او در سال ۱۳۲۵ در دولت قوام بازرس نخست وزیری شد و در مهرماه همین سال مدیر کل بازرسی و محاکمات وزارت کار گردید. او قریب به ۴ سال در این سمت بود، تا بالاخره در تیرماه ۱۳۲۹ توسط رزم آرا به عنوان معاون وزیر کار معرفی شد. در کابینهء رزم آرا معاون و کفیل وزارت کار شد، مدتی عضو هیئت مدیره سازمان بیمه های اجتماعی شد، زمانی با عنوان نمایندهء وزارت کار در لندن اقامت داشت، سرانجام در آمریکا سرپرست محصلین گردید و موقعیت خاصی پیدا کرد. مشیر و مشار اردشیر زاهدی شد و از عوامل سازمان امنیت محسوب می شد و وقتی از آن سمت تغییر کرد، معاونت وزارت خارجه را به او دادند. پرویز خوانساری در سال های ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ از عوامل فعال شبکه خراب کاری اینتلیجنس سرویس محسوب می شود، که دارای ارتباطات ویژه با دربار و اشرف پهلوی بوده است، به همین دلیل پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ وی مجددا به مقامات عالی دست یافت و به عنوان مشاور وزیر کار منصوب شد. در این دوران خوانساری از نزدیکان اسدالله علم و پس از تشکیل حزب مردم از فعالین این حزب بود و لذا از سوی علم حمایت می شد. او در ۲۹/ ۲/ ۱۳۳۷ در دولت منوچهر اقبال به جای مهندس شیبانی، معاون دائمی وزارت کار شد و در واقع پاداش گرفت. انتصاب خوانساری بی سواد به جای شیبانی تحصیل کرده نارضایتی هایی را در وزارت کار پدید آورد.وی از سال ۱۳۳۸ به جستجوی مشاغل پولساز در خارج از کشور پرداخت و لذا در مهرماه همین سال به بهانه ی مطالعه در امور کارگری به مدت ۲ سال به اروپا اعزام گردید و از سال ۱۳۴۳ به عنوان نماینده وزارت کار با سمت رایزن کار در سفارت ایران در لندن مستقر شد و در سال ۱۳۴۴ وزیر مختار می شود. در سال ۱۳۴۶ معاون امور فرهنگی و اجتماعی و در سال ۱۳۴۷ معاون اداری وزارت خارجه شد... خوانساری در ۲۵/ ۶/ ۱۳۴۸ نشان درجه یک آبادانی و پیشرفت دریافت داشت. او در تاریخ ۲/ ۸/ ۱۳۵۰ سفیر ایران در سازمان بین المللی کار شد و از سال ۱۳۵۱ با عنوان سفیر کبیر در دفتر سازمان ملل در ژنو منصوب گردید و نیز همزمان بازرس مخصوص شاه در امور دانشجویان خارج از کشور بوده است. او در ۲۱/ ۱۱/ ۱۳۵۷ مجددا معاون اداری و اجرایی وزارت خارجه شد.
خصوصیات اخلاقی خوانساری
خوانساری علاوه بر آن که در زد و بندهای سیاسی و سوء استفاده های مالی از اموال دولتی ید طولائی داشت؛ از نظر اخلاقی نیز فردی مبتذل بود. در رابطه با انحرافات اخلاقی که خوانساری به آنها شهرت داشته است؛ شواهد فراوانی در دست می باشد که به عنوان نمونه تنها یک سند ساواک در مورد وی عینا آورده می شود:گزارش محرمانه به ساواک در مورد پرویز خوانساریبه: عرض می رسد تاریخ: ۲۷/۷/۴۷از : ۳۱۲ شماره: ۷۳۲/۳۱۲موضوع: پرویز خوانساری معاون وزیر امور خارجهخوانساری در جوانی در وضع بسیار نامساعد مالی و تربیتی قرار داشت و به همین علت به گرداب فساد و بی عفتی افتاد و اغراق نیست اگر گفته شود که جوانی هر جایی بود. مدت های مدیدی شخصی به نام مهین استوان (معروف به مهین السلطان) بازرس اسبق وزارت پیشه و هنر که یک منحرف جنسی مشهور بود. او را به صورت مهین السلطان خود نگاه داری می کرد و خوانساری حتی از ذکر این رابطه به دیگران امتناعی نداشت. بعدا نامبرده مورد عنایت امام جمعه تهران (سید حسن امامی) قرار گرفت و امام جمعه او را به مرحوم سپهبد رزم آرا معرفی کرد و نتیجتا تا کفالت وزرات کار ترقی نمود. قبل از آنها مدت ها در چاپخانه وزارت کشاورزی بود و دارای آلودگی ها و بدنامی های مالی زیادی بود که در پرونده های مربوطه منعکس است.مشارالیه مدتی هم مورد التفات مرحوم دهقان بود و در جریان اعطای رتبه به کارمندان پیمانی در زمان حکومت مرحوم قوام السلطنه دیپلم جعل کرد و تحت تعقیب قانونی قرار گرفت. در حال حاضر گفته می شود که نامبرده در وزرات امور خارجه ارتباط بسیار نامناسب عفتی با گروه همجنس طلب دارد (درباره روابط او با وزیر امور خارجه (اردشیر زاهدی وزیر امور خارجه کابینه دولت هویدا) هم شایعاتی است) و محیط توام با وقار و سنگین وزارت خارجه را از قیافه اصلی خود خارج کرده و به جلفی و سبکی انداخته است. در برخورد با رؤسا و اعضاء از گفتن کلمات رکیک و مستهجن مضایقه نمی کند تا جایی که دکتر مقتدری و چند نفر دیگر از اعضای عالی رتبه وزرات امور خارجه چندی پیش در نظر داشتند از خدمت وزارت خارجه منصرف شوند و مدتی هم به صورت نیمه قهر در سر کار خود حاضر نمی شدند.
ارتباط با انگلیسی ها
...