پروژهٔ ژنوم انسان، طرح نقشه برداری و تعیین توالی کل ژنوم انسان با استفاده از روش های علمی، برای نخستین بار در سال ۱۹۸۴ میلادی در کنفرانسی در شهرک آلتا، یوتا عنوان شد. هدف این پروژه بین المللی تعیین توالی جفت باز ( اجزای تشکیل دهندهٔ دی ان ای ) انسان از هردو نظر فیزیکی و عمل کرد بود. [ ۱] تأمین قسمتی از بودجه این پروژه را دپارتمان انرژی آمریکا به عهده گرفت و در سال ۱۹۸۸ کنگره آمریکا رسماً اجرای پروژه ژنوم انسانی را از سال ۱۹۹۱ به مدت ۱۵ سال تصویب کرد. در این سال انستیتو بهداشت ملی آمریکا ( NIH ) نیز برای اجرای این طرح اعلام آمادگی کرد. [ ۲] [ ۳] بزودی کشورهای انگلیس، فرانسه، آلمان و ژاپن نیز به این پروژه پیوستند. در سال ۱۹۹۸ سازمان ژنوم انسانی ( HUGO ) ایجاد شد. اهداف اولیه پروژه ژنوم انسانی که از سوی HUGO دنبال می شد چنین است:
• تعیین نقشهٔ دقیق ژنتیکی کروموزوم ها
• تهیه نقشه فیزیکی کروموزوم های اورگانیسم هایی که به عنوان مدل انتخاب شده اند
• تعیین توالی کل ژنوم انسان
• ایجاد شبکه های ارتباطی و بانک های اطلاعاتی
تعیین توالی بیش از ۹۰ ٪ ژنوم انسان در فوریه سال ۲۰۰۱ به پایان رسید. اما هنوز بسیاری از ژن های انسان شناسایی نشده اند. این پروژه بزرگ ترین پروژه گروهی بشر بوده است که تاکنون محققان زیادی در آن شرکت کرده اند. [ ۴] [ ۵] [ ۶]
در انجام پروژه ژنوم انسان ( HGP ) برای شناسایی ژن ها از روش های مختلف نقشه برداری ژنوم استفاده شده است و به مرور زمان تکنیک های پیشرفته تری برای انجام پروژه، بکار گرفته می شود. روال کار برای تعیین توالی ژنوم انسان به این صورت بود که ابتدا کل ژنوم انسان به صورت کتابخانه BAC تهیه شده و سپس با روش های مختلفی از این کلون ها، کانتیگ تهیه می شد. سپس قطعه های وارد شده در هر یک از کلونهای کانتیگ تعیین توالی می شد. در سال ۱۹۹۲ کار تهیه کانتیگ برای کل کروموزوم ۲۱و Y به پایان رسید. برای تهیه کانتیگ ها به طور هم زمان نقشه برداری ژنتیکی نیز استفاده می شد. در سال ۱۹۹۴ نقشه ژنتیکی ژنوم انسان با حد تفکیک cM1 با استفاده از مارکرهای پلی مورف تهیه شد. سرانجام در فوریه سال ۲۰۰۱، HPG اعلام کرد که تعیین توالی ۹۰٪ یوکروماتین ژنوم انسان به پایان رسیده است. البته در همان تاریخ شرکت Celera نیز اعلام کرد که ۹۳٪ یوکروماتین ژنوم انسان را به روشی دیگر تعیین کرده است. شرکت Celera در سال ۱۹۹۸ ادعا کرده بود که می تواند ژنوم انسان را ظرف سه سال با روش دیگری تعیین توالی کند. در این روش به جای این که ابتدا کلون های موجود در کتابخانه ژنوم را به صورت شمارشی مرتب کرده و سپس تعیین توالی کنند، ابتدا BACها را تعیین توالی کرده و سپس از یک الگوریتم کامپیوتری برای تعیین ترتیب قطعه های کلون شده استفاده می شود. [ ۷] [ ۸]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف• تعیین نقشهٔ دقیق ژنتیکی کروموزوم ها
• تهیه نقشه فیزیکی کروموزوم های اورگانیسم هایی که به عنوان مدل انتخاب شده اند
• تعیین توالی کل ژنوم انسان
• ایجاد شبکه های ارتباطی و بانک های اطلاعاتی
تعیین توالی بیش از ۹۰ ٪ ژنوم انسان در فوریه سال ۲۰۰۱ به پایان رسید. اما هنوز بسیاری از ژن های انسان شناسایی نشده اند. این پروژه بزرگ ترین پروژه گروهی بشر بوده است که تاکنون محققان زیادی در آن شرکت کرده اند. [ ۴] [ ۵] [ ۶]
در انجام پروژه ژنوم انسان ( HGP ) برای شناسایی ژن ها از روش های مختلف نقشه برداری ژنوم استفاده شده است و به مرور زمان تکنیک های پیشرفته تری برای انجام پروژه، بکار گرفته می شود. روال کار برای تعیین توالی ژنوم انسان به این صورت بود که ابتدا کل ژنوم انسان به صورت کتابخانه BAC تهیه شده و سپس با روش های مختلفی از این کلون ها، کانتیگ تهیه می شد. سپس قطعه های وارد شده در هر یک از کلونهای کانتیگ تعیین توالی می شد. در سال ۱۹۹۲ کار تهیه کانتیگ برای کل کروموزوم ۲۱و Y به پایان رسید. برای تهیه کانتیگ ها به طور هم زمان نقشه برداری ژنتیکی نیز استفاده می شد. در سال ۱۹۹۴ نقشه ژنتیکی ژنوم انسان با حد تفکیک cM1 با استفاده از مارکرهای پلی مورف تهیه شد. سرانجام در فوریه سال ۲۰۰۱، HPG اعلام کرد که تعیین توالی ۹۰٪ یوکروماتین ژنوم انسان به پایان رسیده است. البته در همان تاریخ شرکت Celera نیز اعلام کرد که ۹۳٪ یوکروماتین ژنوم انسان را به روشی دیگر تعیین کرده است. شرکت Celera در سال ۱۹۹۸ ادعا کرده بود که می تواند ژنوم انسان را ظرف سه سال با روش دیگری تعیین توالی کند. در این روش به جای این که ابتدا کلون های موجود در کتابخانه ژنوم را به صورت شمارشی مرتب کرده و سپس تعیین توالی کنند، ابتدا BACها را تعیین توالی کرده و سپس از یک الگوریتم کامپیوتری برای تعیین ترتیب قطعه های کلون شده استفاده می شود. [ ۷] [ ۸]
wiki: پروژه ژنوم انسان