پروسکونسیس

Προσκύνησις از کلمات πρός به معنی «به سوی» و κυνέω به معنی «می بوسم» تشکیل شده است و معنای تحت الفظی «بوسیدن به سمت» می دهد. عمل پروسکونسیس در واقع نشان دهندهٔ فرمان برداری یا ستایش فرمان روای کشور، خدا، یا خدایان است.
بنا به تاریخ هرودوت، شخصِ هم رده لبان را می بوسید، شخصِ اندک فرودست تر گونه ها را و شخص خیلی فرودست در مقابل فرادستش تعظیم می کرد.
به نظر می رسد برخی راویان یونانی با تماشای این حرکت توسط ایرانیان گمان کرده اند که ایرانیان پادشاه خود را به عنوان یک خدا می پرستند. اولا این حرکت تنها برای هخامنشیان نبوده و پیشتر در دربار آشوریان نیز رواج داشته است. دوما برخلاف گمانه ی نویسندگان یونانی، منابع شرقی شکی باقی نمی گذارند که پروسکونسیس یک ژست مذهبی نبوده و تنها عنصری از تشریفات دربار بوده است.
اسکندر مقدونی این عمل را برای انطباق با آداب و رسومِ محلیِ نواحیِ ایرانی که فتح کرده بود سفارش کرد، اما یاران یونانیِ او نپذیرفتند. ( مانند کالیستنس، مورخ دربارش ) . بیشتر خدمت گذاران و مردانِ او می توانستند با فرمانِ اسکندر مبنی بر داشتنِ یک کمد لباسِ ایرانی کنار بیایند، اما احترام گذاشتنِ خداگونه به پادشاه برایشان زیاده روی محسوب می شد. به گفته آریان، کالیستنس سجده برای خدایان را مجاز می شمرد و سجده به انسان ها آن هم به عنوان یک رسمِ بیگانه را خوارکننده می دانست.
معمولاً تصور می شود که امپراتور دیوکلسین ( ۲۸۴–۳۰۵ پس از میلاد ) این رسم را در امپراتوری روم مرسوم کرده است. با این حال، گواه هایی وجود دارند که نشان می دهند شکل غیررسمی پروسکونسیس پیشتر در دربار سپتیمیوس سوروس انجام می شده است. اشکال خاصی از پروسکونسیس، مانند بوسیدن سینه، دست ها یا پاها به دسته های ویژه ای از مقامات اختصاص داشتند. حداقل تا سده ی دهم، تشریفات امپراتوری برای احترام به خدا، از پروسکونسیس در یکشنبه ها می پرهیخت. این رسم گاهی اوقات دردسرهای دیپلماتانه ی ظریفی می ساخت. با رسمیت مسیحیت در امپراتوری، این رسم، بخشی از یک آیین مفصل شد و به موجب آن، امپراتور نماینده ی خدا بر زمین شد. ژوستینین اول و تئودورا هر دو به شکل افراطی پروسکونسیس حتی از سوی اعضای سنای روم پافشاری می کردند.