پروتس ماکس فردیناند

پِروتْس، ماکْس فِرْدینانْد (۱۹۱۴ـ۲۰۰۲)(Perutz, Max Ferdinand)
متخصص انگلیسی بیوشیمی، زادۀ اتریش. جایزۀ نوبل شیمی ۱۹۶۲ را، مشترکاً با همکارش، جان کندرو، به سبب تحقیقاتشان در زمینۀ ساختار مولکول هموگلوبین به دست آورد. در وین زاده شد و همان جا درس خواند. در ۱۹۳۶، به انگلستان رفت و در آزمایشگاه کاوندیشِ کیمبریج، در زمینه بلورشناسی اشعه ایکس به تحقیق پرداخت. طی جنگ جهانی دوم، در کانادا به منزلۀ دشمن خارجی بازداشت شد. سپس، به کیمبریج برگشت و در ۱۹۴۷، رئیس واحد جدید بیولوژی مولکولی در شورای تحقیقات پزشکی (MRC) شد. از ۱۹۶۲، رئیس آزمایشگاه جدید بیولوژی مولکولی (MRC) بود. در ۱۹۳۷، برای اولین بار روش های پراش اشعه ایکس را برای بررسی هموگلوبین به کار گرفت. در ۱۹۵۳، کشف کرد که اگر یک اتم از فلز سنگینی، نظیر طلا یا جیوه، به هر مولکول از پروتئین اضافه شود، مدل پراش اندکی تغییر می یابد. با این تکنیک، او ساختار دقیق هموگلوبین را بررسی کرد (۱۹۶۰). بعدها سعی کرد مکانیسمی را تفسیر کند که با آن مولکول هموگلوبین اکسیژن را در خون حمل می کند. همچنین، سعی کرد اختلالات ارثی، ازجمله کم خونی سلول داسی شکلرا که بر اثر جهش این مولکول ایجاد می شود دریابد.