پروانه ثبت اختراع

دانشنامه آزاد فارسی

پروانۀ ثَبت اِختراع (patent)
(یا: پروانۀ نوآوری) اصطلاحی است در برابر واژۀ انگلیسی پَتِنْت، که به موجب آن دولت از مخترع، برای جلوگیری از استفادۀ غیرمجاز دیگران از اختراع او، حمایت می کند. این پروانه امکان گسترش و عرضۀ اختراع را، به طور انحصاری و برای مدتی معین، به مخترع می دهد و در واقع، نوعی حفظ مالکیت معنوی به شمار می رود. به موجب این پروانه، مخترع می تواند حق ساخت اختراع خود را به مؤسسات سازنده بفروشد. پروانۀ ثبت اختراع با علامت تجاری فرق دارد. در مورد علامت تجاری ثبت شده، هیچ کس حق ندارد کالایی با همان مشخصات و با آن نام یا علامت، تولید و توزیع کند، ولی می تواند همان کالا را با نام و علامت تجاری دیگری تولید و عرضه کند. قدیم ترین پروانۀ ثبت اختراع را در ۱۴۲۱م دولت میلان برای حمایت از نوآوری صنعتی یک مهندس و معمار ایتالیایی، به نام فیلیپو برونولیچی، صادر کرد. قدیم ترین نظام ثبت اختراع با عنوان «قانون حقوق انحصاری» در ۱۶۲۳ در انگلستان تدوین شد. پیش از این تاریخ، پروانۀ ثبت اختراع به صورت موردی و بنا بر تشخیص دادگاه سلطنتی اعطا می شد. از مزایای ثبت اختراع آن که از تکرار تحقیقات و دوباره کاری و صرف هزینه جلوگیری می کند. سالانه بیش از صدها هزار پروانۀ ثبت اختراع در سراسر جهان صادر می گردد. صدور پروانه شرایط خاصی دارد و دامنۀ وسیعی از فعالیت های پژوهشی را دربر می گیرد. مخترعان برای ساخت، استفاده یا فروش اختراعشان در کشورهای مختلف، اغلب اختراع خود را در کشورهای متعدد به ثبت می رسانند. با تلاش زیاد، چندین پیمان جهانی و بین المللی برای حمایت از مخترعان، میان کشورهای جهان، منعقد شده است. از آن جمله است پیمان پاریس (۱۸۸۳) که حدود ۱۱۰ کشور آن را پذیرفته اند، پیمان همکاری های ثبت اختراع (۱۹۷۰) میان ۸۸ کشور که سازمان جهانی مالکیت معنوی اجرای آن را برعهده دارد، و پیمان ثبت اختراع اروپا (۱۹۷۷) که طبق آن، مخترعان می توانند اختراع خود را در همۀ کشورهای اروپایی عضو پیمان ثبت کنند. در ایران «ادارۀ ثبت شرکت ها و مالکیت های صنعتی» در وزارت دادگستری، با شرط آن که «سازمان پژوهش های علمی و صنعتی» بدیع بودن اختراع یا اکتشافی را تأیید کند، پروانۀ ثبت آن اختراع یا اکتشاف را به نام صاحب آن، برای مدت دَه سال، صادر می کند.

پیشنهاد کاربران

بپرس