پرستو

آواشناسی parastu
الگوی تکیه WWS
شمارگان هجا 3
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ فارسی هوشیار
واژگان مترادف و متضاد
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
منبع. کتاب فرهنگ ریشه های هند و اروپایی زبان فارسی دکتر منوچهر آریان پور کاشانی

خدای فارو، ارباب آبها و کالم است، و در تضاد با زمین، که در اصل پلید و ملوث بود، عالمت
متعالی خلوص و تزکیه است. پرستو اهمیت خود را مدیون به آن است که هرگز جایی بر روی زمین
مستقر نمی شود، و بنابراین، مبرا از پلیدی و کثافت است. ) ر. ک :شوالیه و گربران، 189: 1388 )
در اسالم، پرستو، نماد چشم پوشی و واگذاری است و نماد مصاحبت نیکو است، برای ایرانیان،
چهچههی پرستو، جدایی همسایگان و دوستان از یکدیگر است. چلچله به معنی تنهایی، هجرت
و جدایی است، و بدون شک، این مفهوم از طبیعت مهاجر پرستو ناشی شده است. ) همان :191 )
پرستو در اشعار حمید مصدق:
در اشعار حمید مصدق، در میان پرندگان، پرستو بعد از کبوتر و عقاب از بیشترین بسامد برخوردار
است. در مجموع اشعار او � پرستو � 7 بار تکرار شده، و در برخی موارد در معنای نمادین به کار
رفته است. به طور کلی در اشعار مصدق با 2 معنی نمادین از پرستو روبرو هستیم:
� پرستو � نماد پاکی و پاکیزگی:
این معنی نمادین از � پرستو � در قصیدهی � آبی، خاکستری، سیاه � از مجموعه اشعار دفتر
�آبی، خاکستری، سیاه � دیده میشود:
- درمن اینک کوهی، / سربرافراشته از ایمان است / من به هنگام شکوفایی گل ها در دشت، / باز
میگردم / و صدا میزنم / �ای ! / باز کن پنجره را، / بازکن پنجره را / در بگشا! / که بهاران آمد !
/ که شکفته گل سرخ / � به گلستان آمد! / بازکن پنجره را! / که پرستو پر میشوید در چشمهی
نور، / �که قناری میخواند، / می ِ خواند آواز سرور / �که : / - بهاران آمد / �که شکفته گل سرخ /
� به گلستان آمد !. ) مصدق، 1389 : 81 – 82 )
همچنین در شعر 21 از مجموعه اشعار دفتر � از جدایی ها � به این نماد از � پرستو � اشاره شده
است:
َده خوبی / برای من تو همیشه، / - همیشه
َدب
- تو ناز مثل قناری / تو پاک مثل پرستو / تو مثل ب
محبوبی. / تومثل خورشیدی / که شرق شب زده را / - غرق نور خواهی کرد / تو مثل معجزه / - در
وقت یأس و نومیدی / ظهور خواهی کرد / پناهسایهی آسایشی / پناهم ده / شبی به خلوت امن و
امید راهم ده. ) همان : 306 – 307 )
� پرستو � پیام آور فصل بهار که با صدا و نغمه اش، آمدن بهار را نوید میدهد:
این نماد ازپرستو در شعر بهار غریب از سرودههای دفتر سالهای صبوری دیده میشود. در این
شعر، حمید مصدق به اوضاع اجتماعی - سیاسی عصر خود، استبداد، بیداد، خفقان، ظلم و ستم،
یأس و نومیدی اشاره دارد و خود را چون آهوی دشت، سرگردان و سرگشته، چون صخره و سنگ،
درمانده و چون ابر و نسیم، آواره میداند و از آمدن بهار خبر میدهد بهاری که از دل تاریکی
میگذرد در حالی که پرستوهایی که پیام آور بهارند، در خواب فرو رفتهاند:
- من به درماندگی صخره و سنگ / من به آوارگی ابر ونسیم / من به سرگشتگی آهوی دشت /
من به تنهایی خود میمانم / من در این شب که بلند است به اندازهی حسرت زدگی / گیسوان تو به
یادم میآید / من در این شب که بلند است به اندازهی حسرت زدگی / شعر چشمان تو را میخوانم
/ تو تماشا کن / که بهاری دیگر / پاورچین پاورچین / از دل تاریکی میگذرد / و تو در خوابی / و
پرستوها خوابند / و تو میاندیشی / به بهاری دیگر / و به یاری دیگر / نه بهاری / ونه یاری دیگر؛ /
حیف، / اما من و تو / دور از هم میپوسیم. ) همان :449 – 446 )
حمید مصدق همچنین در شعر 23 از سرودههای دفتر از جداییها با توجه به اوضاع خفقانآور
روزگار عصر خود پرستو را در همین معنا به کار برده است :
- بیا بیا برویم/ که نیست جای من و تو / که جای شیون نی ِ ز / نه سوز سرما اینجا، / - که خشمی
َ آتش وار / به شاخه سر نزده هر جوانه، / میسوزد / نه پر گشوده پرنده در اوج در پرواز، / که
شعلههای غضب جوجهی پرستو را / درون بیضه به هر آشیانه می ِ سوزد / تمام مرتجعان غول ِ گول
دنیایند / همیشه سدبلندی به راه فردایند / بیا بیا برویم / که در هراس از این قوم کینه توزم من
/ بیا بیا برویم / کجاست نغمهی عشق و نسیم آزادی / در این کویر نبینم نشان آبادی / نشانهی
َستن و رفتن / - به سوی
شادی / دلم گرفت از این شیوه ّ های شدادی / بیا، بیا برویم / خوشا که ر
آزادی. ) ر. ک : همان : 329 – 331 )