پردۀ دمایی یا شیب دمایی یا دماشیب[ ۱] ( به انگلیسی: Thermocline ) یک لایهٔ نازک و مجزا در یک تودهٔ بزرگ آبی است که درون آن، سرعت تغییر دما نسبت به عمق بسیار بیشتر از تغییر دما در بالا و پایین این لایه است. در اقیانوس ها پردهٔ دمایی، لایهٔ در حال اختلاط بالایی را از لایهٔ آرام عمیق پایینی جدا می کند. پردهٔ دمایی ممکن است بخش نیمه ثابتی از تودهٔ آب باشد که در پاسخ به پدیده هایی مانند گرما یا سرمای تابشی سطح آب در طول روز یا شب ایجاد شده است. این پاسخ بسیار وابسته به فصل، عرض جغرافیایی و آشفتگی ناشی از باد است. تغییرات اقلیمی فصلی، شرایط زیست محیطی محلی، جزر و مد و جریان می توانند بر عمق و ضخامت پردهٔ دمایی اثر گذارند.
بیشتر انرژی گرمایی آفتاب توسط چند سانتی متر بالای سطح اقیانوس جذب می شود. این لایه در طول روز گرم می شود و در طول شب، به دلیل انتشار انرژی گرمایی در هوا به صورت تابشی سرد می شود. امواج آب را در نزدیکی لایهٔ سطحی مخلوط می کنند و گرما را در ترازهای پایین تر پخش می کنند. در نتیجه دمای آب در ۱۰۰ متر بالایی نسبتاً یکنواخت است. عمق اختلاط وابسته به قدرت موج و آشفتگی سطحی ناشی از جریان است. زیر این لایهٔ مخلوط شده، دما نسبت ثابت است و چرخه های روز و شب تأثیری بر آن ندارد. دمای آب عمیق به تدریج با عمق کاهش می یابد. از آن جایی که دمای انجماد آب شور، ۲٫۳ - درجه سلسیوس است ( و با افزایش عمق و فشار، کاهش می یابد ) ، دمای آب عمیق معمولاً اختلاف زیادی با دمای انجماد ندارد. [ ۲]
عمق پردهٔ دمایی متغیر است. این عمق در استوا نیمه ثابت، در ناحیه های معتدل متغیر و در ناحیه های قطبی ناچیز یا ناموجود است.
در اقیانوس آزاد، پردهٔ دمایی با گرادیان سرعت صوت منفی شناخته می شود و در جنگ زیردریایی اهمیت دارد. زیرا می تواند سونار و سایر سیگنال های صوتی را منعکس کند.
پردهٔ دمایی در دریاچه ها نیز قابل مشاهده است. در اقلیم های سرد، این پدیده می تواند منجر به لایه بندی شود. در تابستان، آب گرم که چگالی کمتری دارد، بالاتر از آب سرد با چگالی بیشتر قرار می گیرد و پردهٔ حرارتی آن ها را از هم جدا می کند. از آن جایی که سطح آب در طول روز در معرض گرمای خورشید قرار دارد، سامانه پایدار است و اختلاط کمی میان آب گرم و آب سرد انجام می شود. [ ۳]
یکی از نتایج این پایداری، عدم گردش آب در لایهٔ زیر پردهٔ دمایی و کم شدن کیفیت آب به دلیل رها شدن هیدروژن سولفید و متان و کاهش اکسیژن محلول به دلیل مصرف شدن توسط ارگانیسم ها است. [ ۴] در زمستان، سرمای شبانه منجر به کاهش دمای سطح آب می شود. در دمایی مشخص، چگالی آب سطحی در حال سرد شدن، از چگالی آب عمیق بیشتر می شود و واژگونی آغاز می شود. در نتیجه آب سطحی سنگین بر اثر گرانش به سوی پایین حرکت می کند. این پدیده در قطب ها نیز رخ می دهد و باعث به سطح آمدن آب عمیقی می شود که غنی از مواد غذایی است. این غنای غذایی می تواند باعث شکوفایی فیتوپلانکتون ها شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبیشتر انرژی گرمایی آفتاب توسط چند سانتی متر بالای سطح اقیانوس جذب می شود. این لایه در طول روز گرم می شود و در طول شب، به دلیل انتشار انرژی گرمایی در هوا به صورت تابشی سرد می شود. امواج آب را در نزدیکی لایهٔ سطحی مخلوط می کنند و گرما را در ترازهای پایین تر پخش می کنند. در نتیجه دمای آب در ۱۰۰ متر بالایی نسبتاً یکنواخت است. عمق اختلاط وابسته به قدرت موج و آشفتگی سطحی ناشی از جریان است. زیر این لایهٔ مخلوط شده، دما نسبت ثابت است و چرخه های روز و شب تأثیری بر آن ندارد. دمای آب عمیق به تدریج با عمق کاهش می یابد. از آن جایی که دمای انجماد آب شور، ۲٫۳ - درجه سلسیوس است ( و با افزایش عمق و فشار، کاهش می یابد ) ، دمای آب عمیق معمولاً اختلاف زیادی با دمای انجماد ندارد. [ ۲]
عمق پردهٔ دمایی متغیر است. این عمق در استوا نیمه ثابت، در ناحیه های معتدل متغیر و در ناحیه های قطبی ناچیز یا ناموجود است.
در اقیانوس آزاد، پردهٔ دمایی با گرادیان سرعت صوت منفی شناخته می شود و در جنگ زیردریایی اهمیت دارد. زیرا می تواند سونار و سایر سیگنال های صوتی را منعکس کند.
پردهٔ دمایی در دریاچه ها نیز قابل مشاهده است. در اقلیم های سرد، این پدیده می تواند منجر به لایه بندی شود. در تابستان، آب گرم که چگالی کمتری دارد، بالاتر از آب سرد با چگالی بیشتر قرار می گیرد و پردهٔ حرارتی آن ها را از هم جدا می کند. از آن جایی که سطح آب در طول روز در معرض گرمای خورشید قرار دارد، سامانه پایدار است و اختلاط کمی میان آب گرم و آب سرد انجام می شود. [ ۳]
یکی از نتایج این پایداری، عدم گردش آب در لایهٔ زیر پردهٔ دمایی و کم شدن کیفیت آب به دلیل رها شدن هیدروژن سولفید و متان و کاهش اکسیژن محلول به دلیل مصرف شدن توسط ارگانیسم ها است. [ ۴] در زمستان، سرمای شبانه منجر به کاهش دمای سطح آب می شود. در دمایی مشخص، چگالی آب سطحی در حال سرد شدن، از چگالی آب عمیق بیشتر می شود و واژگونی آغاز می شود. در نتیجه آب سطحی سنگین بر اثر گرانش به سوی پایین حرکت می کند. این پدیده در قطب ها نیز رخ می دهد و باعث به سطح آمدن آب عمیقی می شود که غنی از مواد غذایی است. این غنای غذایی می تواند باعث شکوفایی فیتوپلانکتون ها شود.
wiki: پرده دمایی