پرتیناکس. [ پ ِ ] ( اِخ ) پوبلیوس هلویوس. امپراطور روم. مولد وی ویلامارتیس ( لیگوری ) در 126 و وفات در 193م. وی نخست معلم کتّاب بود و سپس در شمار لشکریان درآمد و در جنگ با اشکانیان ( پارت ها ) مشهور شد و در دوره مارک اورِل و کُمُد بمقامات بزرگ رسید و پس از قتل کمد بی خواست او وی را به جانشینی کُمُد انتخاب کردند ( 193 م. ) و هشتادوهفت روز امپراطوری راند و در همین مدت کوتاه به اصلاحاتی پرداخت لیکن چون پرتورین هااز او راضی نبودند در همین سال ( 193 م. ) کشته شد.
