پرتوزایی القاشده

پرتوزایی القاشده ( به انگلیسی: Induced radioactivity ) ، پرتوزایی مصنوعی ( به انگلیسی: artificial radioactivity ) یا پرتوزایی انسان ساخت ( به انگلیسی: man - made radioactivity ) نیز نامیده می شود، به پدیده ای گویند که در آن ماده ای پایدار در معرض تابشی معین قرار می گیرد که منجر به پرتوزاشدن آن ماده می انجامد. [ ۱] این پدیده نخستین بار توسط فردریک ژولیو کوری و ایرن ژولیو - کوری درسال ۱۹۳۴ میلادی کشف گردید که حاصل آن جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۳۵ بود. [ ۲]
کاربرد این فنون به ویژه در تولید داروهای پرتوزا در پزشکی هسته ای محسوس می باشد.
روشهای متفاوتی می توان برای ایجاد پرتوزایی القاشده بکار گرفت همانند روشهای رآکتوری ( همانند فعال سازی نوترونی ) ، شتابدهنده ها، و ژنراتورها.
از مهمترین تولیدات این گروه می توان به مس - ۶۲، گالیوم - ۶۸، روبیدیُم - ۸۲، استرانسیوم - ۸۷ - ام، تکنسیم - ۹۹ام، و ایندیوم - ۱۱۳ - ام اشاره کرد. تلاشی این محصولات از نوع پوزیترونی و تسخیر الکترون یا گذار ایزومری است.
از مهمترین تولیدات این گروه می توان به کربن - ۱۱، نوترون - ۱۳، اکسیژن - ۱۵، فلور - ۱۸، گالیوم - ۶۷، ایندیوم - ۱۱۱، ید - ۱۲۳ و تالیوم - ۲۰۱ اشاره کرد. شاید پرمصرف ترین اینها در پزشکی هسته ای فلور - ۱۸ باشد که به طور نمونه از طریق 18O ( p, n ) 18F تولید می شود.
از مهمترین تولیدات این گروه می توان به کربن - ۱۴، سدیم - ۲۴، فسفر - ۳۲، گوگرد - ۳۵، پتاسیوم - ۴۲، کروم - ۵۱، آهن - ۵۹، سلنیوم - ۷۵، و یُد ۱۲۵ و ۱۲۳ اشاره کرد.