پتنی

[ویکی فقه] پَتَّنی، شهری بندری و استانی مسلمان نشین به همین نام در جنوب تایلند است. نام پتنی ریشه مالایایی (پتنی۲) دارد. این نام در متون فارسی «پطانی» آمده است.
استان پتنی با حدود ۹۴۰‘۱ کم ۲ وسعت و ۶۰۰‘۶۶۰ تن جمعیت (۱۳۸۳ش/۲۰۰۴م) در جنوب تایلند، نزدیک مرزهای مالزی و در کنار خلیج تایلند بر کرانۀ شرقی شبه جزیرۀ مالاکا واقع است. پتنی سرزمینی کوهستانی است و بجز باریکه ای از زمین های هموار ساحلی دیگر اراضی آن را رشته کوه سانکالاخیری پوشانده است. پتنی سرزمینی حاصل خیز است که انواع میوه، کافور، عود، صندل، جوز، رزین، نارگیل و انواع ادویه در آن به عمل می آید دارای معادن قلع و نمک است. مردمان این استان از نژاد مالایی هستند و بیش تر آن ها مسلمان اند. مرکز این استان شهر بندری پتنی است که در °۶ و´۵۲ عرض شمالی و °۱۰۱ و´۱۶ طول شرقی در دهانۀ رودخانۀ پتنی بر کرانه های خلیج تایلند واقع است و حدود ۴۰۰‘۴۸ تن (۱۳۸۳ش/۲۰۰۴م) جمعیت دارد.
پیشینۀ تاریخی
از گذشته های دور سرزمین پتنی آگاهی های روشنی در دست نیست، اما بنا بر روایات محلی که در دو اثر مکتوب به نام های «حکایت پتنی» و سجاره کراجان ملایو پتنی۷ مضبوط است، دیرینگی این سرزمین به ۰۰۰‘۲ سال پیش می رسد. لیانگ ـ شو مورخ چینی در سدۀ ۷م از دولتی به نام «لنگ ـ یا «هسیو۸» در سدۀ ۲م یاد کرده است که امروزه آن را سرزمین پتنی دانسته اند و نام پادشاهی پتنی نخستین بار در سدۀ ۷ق/۱۳م در سالنامه های پادشاهی لیگو یاد شده است. پادشاهی پتنی یک دولت مالایایی بود که قلمرو آن تقریباً با استان های امروزی پتنی، یالا و نریتوات ۱۰ تایلند منطبق است. در سدۀ ۵ق/۱۱م اسلام به این پادشاهی راه یافت. پیش از ورود اسلام به پتنی این سرزمین بخشی از پادشاهی هندو ـ بودایی سری ویجایا بود. در نیمۀ نخست سدۀ ۹ق/۱۵م پتنی تحت استیلای پادشاهی تایی «ایوتهیا۱۱» قرار گرفت؛ اما دیری نگذشت که منصور شاه جانشین نخستین سلطان مالاکا، آنجا را به قلمرو خود افزود
ورود اروپایی ها به پتنی
در ۹۱۷ق/۱۵۱۱م پرتغالی ها بر پادشاهی مالاکا چیره شدند و شماری از بازرگانان مسلمان و چینی مالاکا برای ادامۀ فعالیت خود در پتنی اقامت گزیدند و به این ترتیب بر رونق تجاری پتنی افزوده شد در همین اوان کشور سیام که همواره مدعی تسلط بر سراسر شبه جزیرۀ مالاکا بود، در ازای دریافت اسلحه از پرتغالی ها به آن ها اجازه داد که مرکز تجاری در پتنی دایر کنند. پرتغالی ها با احداث کارگاه های تولیدی و افزایش تجارت خود با چین از طریق این بندر بر رونق پتنی افزودند. در نیمۀ دوم سدۀ ۱۰ق/۱۶م حکومت پتنی در جهت انحصارات تجاری گام برداشت که این وضعیت به بروز کشمکش هایی انجامید که تا ۹۹۲ق/۱۵۸۴م با پیروزی گروهی از بازرگانان و به دست گرفتن قدرت توسط آنان ادامه داشت. در پی برقراری روابط بازرگانی میان کشور سیام و تجار هلندی، در ۱۰۱۱ق/۱۶۰۲م هلندی ها کارخانه ای تولیدی در پتنی برپا ساختند و با وجود مخالف پرتغالی ها، توانستند با بهره گیری از روابط دوستانۀ خود با حکومت پتنی به فعالیت خود ادامه دهند. در زمان سلطنت پراساتونگ در سیام، حکومت پتنی با گسترش و نفوذ آن کشور در پتنی به مخالفت برخاست و اعلام استقلال کرد. کوشش نیروهای سیامی برای چیرگی بر پتنی در سال های ۱۶۳۲و۱۶۳۴م ناموفق بود، اما در ۱۶۳۶م سرانجام آن کشور توانست با کمک هلندی ها بر پتنی استیلا یابد. پس از این تاریخ به تدریج اهمیت خود را از دست داد، اما با این وجود پس از آن که از ۱۰۶۴ق/۱۶۵۴م انگلیسی ها در کامبوج و سیام نفوذ کردند، دولت پتنی در برابر آن ها پایداری کرد.
گزارش محمدحسین بیک از شهر
...

پتنی ( به چکی: Ptení ) یک منطقهٔ مسکونی در جمهوری چک است که در ناحیه پروستییوو واقع شده است. [ ۱] پتنی ۱۸٫۵۱ کیلومتر مربع مساحت و ۱٬۱۰۹ نفر جمعیت دارد و ۳۲۲ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده است.