پتروفیزیک ( Petrophysics ) ( از واژه های یونانی پترا به معنی سنگ و فیزیک به معنی طبیعت ) علم مطالعهٔ خواص فیزیکی و شیمیایی سنگ و ارتباط آن با سیالات است.
یک کاربرد اصلی پتروفیزیک، مطالعهٔ مخازن هیدروکربنی است. پتروفیزیسیستها بکار گرفته می شوند تا به مهندسین مخزن و زمین شناسان در مطالعهٔ ویژگی های سنگ مخزن کمک کنند. یکی از این ویژگی های مهم، نحوهٔ اتصال حفره های کوچک درون سنگ است که انباشتگی و انتقال سیالات هیدروکربنی را کنترل می کند. سنگ شناسی، پوکی، اشباع آب، تراوایی و چگالی، بعضی از ویژگی های کلیدی بررسی شده در پتروفیزیک هستند. یکی از جنبه های کلیدی پتروفیزیک، اندازه گیری و ارزیابی این ویژگی های سنگ با نمودار گیری و مغزه گیری است. در نمودار گیری یک رشته ابزار اندازه گیری را وارد چاه می کنند. در مغزه گیری نمونه هایی از سنگ را از اعماق چاه به سطح زمین می آورند. این بررسی ها سپس با بررسی های زمین شناسی، ژئوفیزیکی و مهندسی مخزن ترکیب می شود تا تصویر کاملی از مخزن بدست دهد. اکثر پتروفیزیسیستها در صنعت نفت و گاز کار می کنند اما بعضی از آن ها در صنایع معدن و ذخایر آب فعالیت دارند. ویژگی های مورد اندازه گیری به سه دسته تقسیم می شوند: ویژگی های پتروفیزیکی متداول، ویژگی های مکانیک سنگی و ویژگی های کیفیت سنگ معدن.
بررسی های پتروفیزیکی در مهندسی نفت، زمین شناسی، کانی شناسی، ژئوفیزیک اکتشافی و دیگر بررسی های مرتبط کاربرد دارد.
ویژگیهای پتروفیزیکی متداول
اکثر پتروفیزیسیستها بکار گرفته می شوند تا ویژگی های پتروفیزیکی متداول ( یا مخزنی ) را محاسبه کنند که شامل این موارد است:
سنگ شناسی: توصیفی از شاخصه های فیزیکی سنگ مانند اندازه دانه، ترکیب و بافت. با بررسی سنگ شناسی برونزدهای زمین شناسی محلی و نمونه های مغزه، دانشمندان علوم زمین می توانند از ترکیبی از نمودارها مانند گاما، نوترون، چگالی و مقاومت الکتریکی برای تعیین سنگ شناسی اعماق چاه استفاده کنند.
پوکی: درصد حجم معینی از سنگ که فضای منافذ است و بنابراین می تواند حاوی سیالات باشد. پوکی معمولاً با استفاده از داده های ابزارهایی صورت می گیرد که می تواند واکنش سنگ به شلیک ذرات نوترون یا پرتوهای گاما را اندازه بگیرد و همچنین می تواند از نمودارهای صوتی و رزونانس مغناطیسی هسته ای ( NMR ) بدست آید.
ویژگیهای مکانیک سنگی
بعضی پتروفیزیسیستها از اندازه گیری های صوتی و چگالی سنگ برای محاسبهٔ ویژگی های مکانیکی و مقاومت سنگ استفاده می کنند. آن ها سرعت موج فشاری ( P ) و موج برشی ( S ) را در سنگ اندازه می گیرند و از آن ها به همراه چگالی سنگ برای محاسبهٔ مقاومت فشاری سنگ و انعطاف پذیری آن استفاده می کنند. مقاومت فشاری سنگ همان تنش فشاری و انعطاف پذیری سنگ همان رابطهٔ میان تنش و تغییر شکل است. از آنالیزهای امواج و بررسی تبدیل آن ها به یکدیگر نیز برای تعیین سنگ شناسی زیر سطحی و پوکی استفاده می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفیک کاربرد اصلی پتروفیزیک، مطالعهٔ مخازن هیدروکربنی است. پتروفیزیسیستها بکار گرفته می شوند تا به مهندسین مخزن و زمین شناسان در مطالعهٔ ویژگی های سنگ مخزن کمک کنند. یکی از این ویژگی های مهم، نحوهٔ اتصال حفره های کوچک درون سنگ است که انباشتگی و انتقال سیالات هیدروکربنی را کنترل می کند. سنگ شناسی، پوکی، اشباع آب، تراوایی و چگالی، بعضی از ویژگی های کلیدی بررسی شده در پتروفیزیک هستند. یکی از جنبه های کلیدی پتروفیزیک، اندازه گیری و ارزیابی این ویژگی های سنگ با نمودار گیری و مغزه گیری است. در نمودار گیری یک رشته ابزار اندازه گیری را وارد چاه می کنند. در مغزه گیری نمونه هایی از سنگ را از اعماق چاه به سطح زمین می آورند. این بررسی ها سپس با بررسی های زمین شناسی، ژئوفیزیکی و مهندسی مخزن ترکیب می شود تا تصویر کاملی از مخزن بدست دهد. اکثر پتروفیزیسیستها در صنعت نفت و گاز کار می کنند اما بعضی از آن ها در صنایع معدن و ذخایر آب فعالیت دارند. ویژگی های مورد اندازه گیری به سه دسته تقسیم می شوند: ویژگی های پتروفیزیکی متداول، ویژگی های مکانیک سنگی و ویژگی های کیفیت سنگ معدن.
بررسی های پتروفیزیکی در مهندسی نفت، زمین شناسی، کانی شناسی، ژئوفیزیک اکتشافی و دیگر بررسی های مرتبط کاربرد دارد.
ویژگیهای پتروفیزیکی متداول
اکثر پتروفیزیسیستها بکار گرفته می شوند تا ویژگی های پتروفیزیکی متداول ( یا مخزنی ) را محاسبه کنند که شامل این موارد است:
سنگ شناسی: توصیفی از شاخصه های فیزیکی سنگ مانند اندازه دانه، ترکیب و بافت. با بررسی سنگ شناسی برونزدهای زمین شناسی محلی و نمونه های مغزه، دانشمندان علوم زمین می توانند از ترکیبی از نمودارها مانند گاما، نوترون، چگالی و مقاومت الکتریکی برای تعیین سنگ شناسی اعماق چاه استفاده کنند.
پوکی: درصد حجم معینی از سنگ که فضای منافذ است و بنابراین می تواند حاوی سیالات باشد. پوکی معمولاً با استفاده از داده های ابزارهایی صورت می گیرد که می تواند واکنش سنگ به شلیک ذرات نوترون یا پرتوهای گاما را اندازه بگیرد و همچنین می تواند از نمودارهای صوتی و رزونانس مغناطیسی هسته ای ( NMR ) بدست آید.
ویژگیهای مکانیک سنگی
بعضی پتروفیزیسیستها از اندازه گیری های صوتی و چگالی سنگ برای محاسبهٔ ویژگی های مکانیکی و مقاومت سنگ استفاده می کنند. آن ها سرعت موج فشاری ( P ) و موج برشی ( S ) را در سنگ اندازه می گیرند و از آن ها به همراه چگالی سنگ برای محاسبهٔ مقاومت فشاری سنگ و انعطاف پذیری آن استفاده می کنند. مقاومت فشاری سنگ همان تنش فشاری و انعطاف پذیری سنگ همان رابطهٔ میان تنش و تغییر شکل است. از آنالیزهای امواج و بررسی تبدیل آن ها به یکدیگر نیز برای تعیین سنگ شناسی زیر سطحی و پوکی استفاده می شود.
wiki: پتروفیزیک