پتانسیل گرمایش جهانی

فعالیت های انسان منجر به افزایش غلظت تعدادی از گازهای گلخانه ای شده است که در جذب و انتشار مجدد تابش در بخش مادون قرمز طیف الکترومغناطیسی موثر هستند و منجر به تقویت اثر گلخانه ای می شوند. از جمله این گازها می توان به کربن دی اکسید، متان، اوزون، کلوفلوروکربن، نیتروژن اکسید و . . . اشاره داشت. برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای یافتن یک استراتژی و مشخص کردن میزان اثرگذاری هر یک از گازها حائز اهمیت است. از این رو است که مشخص کردن یک پارامتر و مولفه مرجع برای مقایسه اثر گازهای گلخانه ای متفاوت، مورد توجه قرار می گیرد[ ۱] .
پتانسیل گرمایش جهانی ( به انگلیسی Global warming potential ) که از آن به دی اکسید کربن معادل ( CO2 equivalent ) نیز یاد می شود، مولفه ای برای محاسبه میزان حرارت تابشی مادون قرمزی است که یک گاز گلخانه ای اضافه شده به جو زمین، در یک زمان مشخص می تواند جذب کند[ ۲] .
مولفه پتانسیل گرمایش جهانی، امکان مقایسه گازهای گلخانه ای مختلف را با توجه به "اثربخشی آنها در ایجاد اجبار تابشی" مشخص می کند. این مولفه به عنوان مضربی از تشعشعات بیان می شود که توسط مقدار یکسانی از جرم دی اکسید کربن جذب می شود. بنابراین در بیان و مقایسه این مولفه، کربن دی اکسید به عنوان گاز مرجع در نظر گرفته می شود و مقدار آن برابر با یک است. برای بدست آوردن مقدار این مولفه برای سایر گازها باید به میزان جذب تشعشعات مادون قرمز و سرعت ترک گاز از اتمسفر در محدوده زمانی خاص باید رجوع کرد. به عنوان مثال، طی حدود 20 سال میزان پتانسیل گرمایش جهانی برای متان مقدار 81. 2 است [ ۳] . این عدد بدین معناست که نشت یک تن از متان معادل با انتشار 81. 2 تن دی اکسید کربن طی 20 سال است. از آنجایی که متنا عمر جی کوتاه تری نسبت به کربن دی اکسید دارد، مقدار پتانسیل گرمایش جهانی آن در دوره های زمانی طولانی تر، بسیار کمتر است به طوری که این مقدار طی 100 سال برابر با 27. 9 و طی 500 سال معادل با 7. 95 خواهد بود. کربن دی اکسید معادل ( CO2e یا CO2eq یا CO2 - e ) را میتوان با استفاده از این مولفه محاسبه کرد. برای هر گاز، جرم CO2 است که زمین را به اندازه جرم آن گاز گرم می کند. بنابراین، مقیاس مشترکی برای اندازه گیری اثرات آب و هوایی گازهای مختلف فراهم می کند. این مقار به عنوان پتانسیل گرمایش جهانی ضربدر جرم سایر گاز محاسبه می شود.