پایگاه داده رابطه ای ( به انگلیسی: Relational databases ) به آن دسته از پایگاه های داده گفته می شود که بر اساس مدل رابطه ای طراحی و ایجاد شده باشند. پس از پایگاه های داده ای سلسله مراتبی و شبکه ای، که هر یک دارای ضعف هایی بودند، متخصصان در جستجوی مدلی بودند که دارای ساختار داده ای با انتزاع قوی ابداع گردید. مدل رابطه ای در سال ۱۹۷۰ توسط ادگار کاد مطرح شد. این مدل دارای ساختار داده ای با انتزاع قوی بوده و اساساً ساختار داده ای در آن بر اساس یک مفهوم ریاضی به نام رابطه استوار است. در اینجا لازم است به این نکته توجه شود که مفهوم رابطه با مفهوم ریاضی آن تاحدودی متفاوت است.
برای طراحی پایگاه داده ها در سطح انتزاعی پایین تر از سطح مدل سازی، به یک ساختار داده ای از یک مدل داده ای نیاز است و اساساً همین مدل داده ای تأمین کننده محیط انتزاعی است. در پایگاه داده رابطه ای بالاخص در محیط انتزاعی مورد استفاده کاربر، رابطه نمایشی جدولی دارد و اساساً پایگاه داده رابطه ای مجموعه ای است از تعدادی نوع جدول. مفاهیم ساختار جدولی عبارتند از: سطر، جدول و ستون
هر جدول از نظر محتوای داده ای مجموعه ای است از نمونه های متمایز از انواع سطرها و هر سطر نیز مجموعه ای از مقادیر است که هر کدام از یک مجموعه برگرفته شده اند. به هر یک از عناصر سطر یک ستون گویند. لازم است ذکر شود که در ساختار جدولی، تنها عنصر ساختاری اساسی همین مفهوم نوع جدول است.
با فرض وجود n مجموعه S1، S2، …، Sn رابطه R تعریف شده روی این n مجموعه، مجموعه ای است از n تایی ها که به آن تاپل می گویند به نحوی که جزء اول هر n تایی از S1، جزء دوم از S2 و… مقدار بگیرد. هریک از مجموعه های S1، S2 و… میدان یا دامنه نامیده می شود. دامنه، مجموعه مقادیری است که یک صفت از رابطه مشخص می تواند داشته باشد.
برای درک بهتر موضوع مثالی را از جدول اعضای کتابخانه در یک دانشگاه با جزییات بیشتر بیان می کنیم. فرض کنید مجموعه های زیر را داشته باشیم:
• مجموعه مقادیر شماره دانشجویان:S1
• مجموعه اسامی دانشجویان:S2
• مجموعه مقادیر مقطع تحصیلی:S3
• مجموعه مقادیر شماره عضویت در کتابخانه:S4
• مجموعه مقادیر تاریخ عضویت در کتابخانه:S5
در اینصورت، STT با پنج صفت خاصه مرتبط با پنج مجموعه بالا، یک رابطه بوده و به صورت زیر نوشته می شود: ( STID, STNAME, STDEG, STMJR, STDEID ) با فرض وجود n دامنه D1، D2، . . . ، Dn رابطه R از دو قسمت تشکیل شده است:
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبرای طراحی پایگاه داده ها در سطح انتزاعی پایین تر از سطح مدل سازی، به یک ساختار داده ای از یک مدل داده ای نیاز است و اساساً همین مدل داده ای تأمین کننده محیط انتزاعی است. در پایگاه داده رابطه ای بالاخص در محیط انتزاعی مورد استفاده کاربر، رابطه نمایشی جدولی دارد و اساساً پایگاه داده رابطه ای مجموعه ای است از تعدادی نوع جدول. مفاهیم ساختار جدولی عبارتند از: سطر، جدول و ستون
هر جدول از نظر محتوای داده ای مجموعه ای است از نمونه های متمایز از انواع سطرها و هر سطر نیز مجموعه ای از مقادیر است که هر کدام از یک مجموعه برگرفته شده اند. به هر یک از عناصر سطر یک ستون گویند. لازم است ذکر شود که در ساختار جدولی، تنها عنصر ساختاری اساسی همین مفهوم نوع جدول است.
با فرض وجود n مجموعه S1، S2، …، Sn رابطه R تعریف شده روی این n مجموعه، مجموعه ای است از n تایی ها که به آن تاپل می گویند به نحوی که جزء اول هر n تایی از S1، جزء دوم از S2 و… مقدار بگیرد. هریک از مجموعه های S1، S2 و… میدان یا دامنه نامیده می شود. دامنه، مجموعه مقادیری است که یک صفت از رابطه مشخص می تواند داشته باشد.
برای درک بهتر موضوع مثالی را از جدول اعضای کتابخانه در یک دانشگاه با جزییات بیشتر بیان می کنیم. فرض کنید مجموعه های زیر را داشته باشیم:
• مجموعه مقادیر شماره دانشجویان:S1
• مجموعه اسامی دانشجویان:S2
• مجموعه مقادیر مقطع تحصیلی:S3
• مجموعه مقادیر شماره عضویت در کتابخانه:S4
• مجموعه مقادیر تاریخ عضویت در کتابخانه:S5
در اینصورت، STT با پنج صفت خاصه مرتبط با پنج مجموعه بالا، یک رابطه بوده و به صورت زیر نوشته می شود: ( STID, STNAME, STDEG, STMJR, STDEID ) با فرض وجود n دامنه D1، D2، . . . ، Dn رابطه R از دو قسمت تشکیل شده است:
wiki: پایگاه داده رابطه ای