پایگاه داده ای ام اس

پایگاه داده آی ام اس. آی ام اس ( IMS ) یک سیستم مدیریت و نگهداری اطلاعات است که توسط شرکت IBM ارائه شده است. سیستمی که می توان آن را مرکب از پایگاه داده با ساختار سلسله مراتبی، سیستم مدیریت اطلاعات با قابلیتهای بسیار گسترده ای در پردازش تراکنشها ( درخواست اطلاعات یا منابع ) دانست. شرکت IBM برای اولین بار در سال ۱۹۶۶ طراحی IMS را با همراهی و همکاری شرکتهای مشهوری از جمله Rockwell و Caterpillar به منظور استفاده در برنامه های سازمان فضایی ناسا ( Apollo Program ) آغازنمود. در ابتدا بزرگ ترین دغدغه این شرکتها مدیریت اطلاعات، کنترل موجودی ( BOM ) قطعات الکترونیکی و مکانیکی بسیار زیادی بوده که ادوات و لوازم ساخت موشک Saturn V و سفینه فضایی آپولو بوده اند. نخستین باری که IMS به طور رسمی شروع به کار نمود و پیغام IMS Ready در پایانه خروجی ماشین مربوطه مشاهده گردید در ۱۴ اوت ۱۹۶۸[ ۱] و در ترمینال مدل IBM 2740 مستقر در شهر Downey ایالت کالیفرنیا بوده است. از آن موقع تا کنون و پس از ۶۰ سال IMS همچنان پرقدرت پابرجا بوده و متولی پیشرفتهای بسیاری برای IBM از جمله ارائه تکنولوژیهایی مثل System z9 و z10 از تکنولوژی های قدیمی تری مثل System/360 بوده است. پشتیبانی از زبان برنامه نویسی جاوا، XML و سرویسهای وب از جمله نکات قوت دیگری از IMS است که امروزه مورد توجه کارشناسان مربوطه قرار می گیرد. آقای Vern Watts را می توان برای سالیان متمادی یکی از اصلی ترین معماران و توسعه دهدنگان IMS به شمار آورد. این شخص از سال ۱۹۵۶ به شرکت IBM پیوست و تا زمان ازدنیا رفتنش در آوریل ۲۰۰۹، در لابراتوار توسعه این شرکت در Silicon Valley مشغول فعالیت بوده است. او از سال ۱۹۶۰ به طور مستمر در IBM فعالیت می کرده است. اکنون IMS بزگترین و درآمد زاترین محصول نرم افزاری برای IBM گزارش شده و این روند رو به رشد همچنان ادامه دار است. در پایگاه داده سلسله مراتبی چیدمان اطلاعات برای داده های مورد نظر براساس دسته بندی خاص با ایجاد رابطه پدر - فرزندی ( Parent – Child ) برای موجودیتهای مختلف صورت می پذیرد. این چیدمان برای ما تداعی کننده ساختار درختی یا درختواره در مبحث ساختمان داده است. در این ساختار هر گره یا نود اطلاعاتی به طور قطع دارای یک ارتباط با گره بالاتر خود است. به گره بالاتر پدر و به گره های پایئن تر فرزند گفته می شود این نودهای اطلاعاتی در IMS تحت عنوان سگمنت شناخته می شوند. به سگمنتهایی از انواع مختلف که دارای پدر واحد باشند Siblings و به سگمنتهایی از یک نوع که دارای پدر واحد هستند Twins گفته می شود. در این ساختار بالاترین سطح سگمنت سگمنت ریشه است که ارتباط آن تنها با سگمنتهای پایئن دست بوده و از منظری دیگرراس هرم ساختار سلسله مراتبی است. سگمنتها با توجه به طبقه قرارگیری در این ساختار دارای مشخصه ای به نام شماره سطح ( Level number ) هستند. در واقع مرتبه قرارگیری سگمنتها نسبت به سگمنت ریشه مبیّن شماره سطح آنهاست. سگمنت ریشه در سطح ۱ قرار دارد و همچنان که به سمت پایئن ساختار درختی پیش می رویم به ترتیب سگمنت سطح ۲، سگمنت سطح ۳ و . . . آخرین سطح سگمنت قابل آدرس دهی می باشند. در هر درختواره از ساختار سلسله مراتبی IMSای ۲۵۵ نوع سگمنت مختلف قابل تعریف است و حداکثر تعداد سطوح سگمنتی که در ساختار سلسله مراتبی IMSای پشتیبانی می شود ۱۵ سطح است. آنچه روشن است اینکه در هر درختواره تنها امکان تعیین یک عدد سگمنت سطح ۱ با عنوان سگمنت ریشه وجود دارد ولی در سطوح بعد از نظر منطقی محدودیتی در تعریف نمونه سگمنتها از گونه های مختلف وجود نخواهد داشت مگر اینکه از نظر فیزیکی محدودیتهایی برای دسترسی به آنها وجود داشته باشد که این مسئله هم به طبعٌ وابستگی مستقیم به سخت افزار، نوع یا مدل رسانه ذخیره سازی دارد.