پای

پای ( به انگلیسی: Pie ) یا تورت یک ظرف غذا پخته شده است که معمولاً با لایه خمیر شیرینی پوشش داده می شود یا به طور کامل از مواد شیرینی ساخته می شود. پای در واقع نوعی خوراک پیراشکی مانند است که از دو بخش تشکیل می شود: یک بخش آن لایه خمیری است و بخش دیگر موادی است که درون این خمیر قرار می گیرد. پای بر اساس لایه خود دسته بندی می شود.
پای پُر ( تک پوسته یا از پایین پوسته ) ، لایه خمیر شیرینی همانند ظرف شیرینی پزی در زیر و مواد در بالای لایه شیرینی قرار می گیرد و روی مواد غذایی، باز گذاشته است. این نوع پای ها را تارت می نامند. که بیشتر در پای های شیرین اینگونه است. ولی یکی از معروف ترین پای های شور مزه که فقط قسمت زیرش خمیر دارد، پای کیش می باشد.
پای بالا پوسته، که مواد پای در پایین ظرف می باشد و روی این مواد را با خمیر پای می پوشانند.
پای دو پوسته، مواد را درون خمیر قرار داده و خمیر را می پیچند؛ یعنی موادغذایی به طور کامل در پوسته ای از شیرینی محصور می شود.
برای پوسته پای مواد مختلفی استفاده می شود، از جمله پودر شیرینی پزی بیسکویت یا سیب زمینی له شده و معمولاً خمیر پای، حاوی کره بوده که فراورده پوک و تردی را ایجاد می کند. و برای مواد داخل پای ( پیراشکی ) موادی چون انواع گوشت، ماهی، سبزیجات، میوه، مربا، مارمالاد، انواع پنیر، خامه، شکلات، کاسترد، مغز میوه یا دیگر انواع مواد شور یا شیرین می شوند.
اگر لازم باشد که خمیر پای بیشتر از مواد داخل پای بپزد، ابتدا خمیر را پخته و سپس مواد داخل پای را اضافه نموده و برای مدت کوتاهی دوباره آن را می پزند. گاهی اصلاً پخت مجدد لازم نیست و تنها پس از اضافه نمودن مواد به خمیر پای و سرد شدن خمیر پخته، آن را در یخچال می گذارند.
پای اولین بار در حدود ۹۵۰۰ سال قبل از میلاد پخته شد، در مصر دوره نوسنگی، هنگامی که از آسیاب سنگی، از گیاهان و جانوران اهلی در زندگی روستایی استفاده می شدو صنایع دستی مانند کوزه گری و بافندگی رواج داشت. پای در ابتدا در کاغذ بسته بندی عسل به عنوان درمان در داخل یک پوشش جو، گندم، مصرف می شده است. مورخان بر این باورند که یونانیان سرچشمه شیرینی پای هستند. بعدها به خمیر آرد ( با اضافه کردن چربی و تبدیل آن به شیرینی ) ، در اطراف گوشت پیچیده، گوشت قرمز بسته بندی شده را فراهم می کرد و بسیار سبک وزن و دارنده مهر و موم شده برای سفرهای دریایی طولانی مناسب بود. در تاجگذاری هشت ساله انگلیسی پادشاه هنری ششم ( ۱۴۲۲–۱۴۶۱ ) در ۱۴۲۹، پای پخته طاووس متشکل از پخته طاووس در پوست خود در پای طاووس پر نصب شده است. اغلب پرندگان پخته شده توسط آشپز سلطنتی اروپا در بالای پای برای شناسایی محتویات پر قرار می گرفت مهاجران اولیه دستور العمل های پای خود را با آن ها به آمریکا ارمغان آورد، تطبیق مواد و تکنیک های موجود آن ها را در دنیای جدید است. پای خود را در انواع توت ها و میوه ها با اشاره به آن ها را با آمریکایی های بومی بودند