پای چراغ، یکی از کوچه ها و محله های قدیمی تبریز در ششگلان است.
گفته می شود، در گذشته مأموران گشت شبانه، مأموران امنیت کوچه ها و تعدادی از پاسبانان محله اعیان نشین ششگلان، از اول شب که هوا تاریک می شد، تا دمیدن خورشید، در این محله کشیک می دادند و همیشه، همراه خود نوعی فانوس و چراغ پرنور داشتند که دولت وقت از روسیه وارد کرده بود. این شب گردان محله، در هنگام عصر و نزدیکی های غروب، چراغ ها و فانوس ها را از مکانی یا اداره پلیسی تحویل گرفته، پس از انجام مأموریت شبانه، نزدیکی های صبح، وقتی کشیک شبانه آن ها تمام می شد، دوباره چراغ ها را به همان مکان تحویل می دادند؛ بنابراین پایگاه نگهداری چراغ ها و فانوس ها در محله ششگلان را پای چراغ می گفتند و تا امروز هم به این نام مشهور است. این برنامه مربوط به دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار و تا اوایل حکومت پهلوی بوده است. تمام این قبیل چراغ ها و فانوس ها و تمام لوازم روشنایی و آشپزخانه از روسیه وارد ایران شده بود.
از طرفی به اعتقاد بعضی از سالخوردگان و قدیمی های شهر در محله ششگلان در زمان ولیعهدی مظفرالدین میرزا چندین کاخ و خانهٔ امیرنظام و شاهزادگان در این محله قرار داشت که برای اولین بار، چراغ برق یا چراغ گاز در تبریز و در این محله به کار افتاد که نخستین بار در همین کوی پای چراغ، اولین چراغ روشنایی نصب و مورد استفاده قرار گرفت و چون این امر برای مردم تازگی داشت؛ مردم سایر محلات که تا آن روزگار هرگز نور و روشنایی برق را ندیده بودند، هنگام عصر تا نیمه های شب برای تماشا و تفریح در کوی پای چراغ ششگلان جمع می شدند. به همین خاطر نام پای چراغ به این گذر و کوی محله ششگلان نهاده شد.
در رابطه با به کار افتادن اولین کارگاه چراغ برق و تلفن در تبریز «صمد سرداری نیا» در کتابی به نام «مشاهیر آذربایجان» می نویسد: «. . . قاسم خان امیر تومان معروف به والی، نخستین رئیس بلدیه ( شهرداری ) تبریز دارای شایستگی و توانایی مدیریت بود. قاسم خان والی که در سال ۱۲۵۴ شمسی در تبریز پا به عرصه وجود گذاشت. وی تحصیلاتش را در مدرسه ( سن سیر ) پاریس به پایان رسانیده بود. شخصی آگاه و دلسوز برای زادگاهش تبریز بود. چنانچه وی در دوران پیش از مشروطیت، برای نخستین بار در تبریز مرکز تلفن تأسیس کرده و کارخانه برق احداث نمود. نصرت الله فتحی می نویسد قاسم خان معروف به والی، اولین کسی بود که قبل از آغاز مشروطه به تبریز چراغ برق آورده و در حوالی مغازه های مجیدالملک نصب کرده بود. »[ ۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفگفته می شود، در گذشته مأموران گشت شبانه، مأموران امنیت کوچه ها و تعدادی از پاسبانان محله اعیان نشین ششگلان، از اول شب که هوا تاریک می شد، تا دمیدن خورشید، در این محله کشیک می دادند و همیشه، همراه خود نوعی فانوس و چراغ پرنور داشتند که دولت وقت از روسیه وارد کرده بود. این شب گردان محله، در هنگام عصر و نزدیکی های غروب، چراغ ها و فانوس ها را از مکانی یا اداره پلیسی تحویل گرفته، پس از انجام مأموریت شبانه، نزدیکی های صبح، وقتی کشیک شبانه آن ها تمام می شد، دوباره چراغ ها را به همان مکان تحویل می دادند؛ بنابراین پایگاه نگهداری چراغ ها و فانوس ها در محله ششگلان را پای چراغ می گفتند و تا امروز هم به این نام مشهور است. این برنامه مربوط به دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار و تا اوایل حکومت پهلوی بوده است. تمام این قبیل چراغ ها و فانوس ها و تمام لوازم روشنایی و آشپزخانه از روسیه وارد ایران شده بود.
از طرفی به اعتقاد بعضی از سالخوردگان و قدیمی های شهر در محله ششگلان در زمان ولیعهدی مظفرالدین میرزا چندین کاخ و خانهٔ امیرنظام و شاهزادگان در این محله قرار داشت که برای اولین بار، چراغ برق یا چراغ گاز در تبریز و در این محله به کار افتاد که نخستین بار در همین کوی پای چراغ، اولین چراغ روشنایی نصب و مورد استفاده قرار گرفت و چون این امر برای مردم تازگی داشت؛ مردم سایر محلات که تا آن روزگار هرگز نور و روشنایی برق را ندیده بودند، هنگام عصر تا نیمه های شب برای تماشا و تفریح در کوی پای چراغ ششگلان جمع می شدند. به همین خاطر نام پای چراغ به این گذر و کوی محله ششگلان نهاده شد.
در رابطه با به کار افتادن اولین کارگاه چراغ برق و تلفن در تبریز «صمد سرداری نیا» در کتابی به نام «مشاهیر آذربایجان» می نویسد: «. . . قاسم خان امیر تومان معروف به والی، نخستین رئیس بلدیه ( شهرداری ) تبریز دارای شایستگی و توانایی مدیریت بود. قاسم خان والی که در سال ۱۲۵۴ شمسی در تبریز پا به عرصه وجود گذاشت. وی تحصیلاتش را در مدرسه ( سن سیر ) پاریس به پایان رسانیده بود. شخصی آگاه و دلسوز برای زادگاهش تبریز بود. چنانچه وی در دوران پیش از مشروطیت، برای نخستین بار در تبریز مرکز تلفن تأسیس کرده و کارخانه برق احداث نمود. نصرت الله فتحی می نویسد قاسم خان معروف به والی، اولین کسی بود که قبل از آغاز مشروطه به تبریز چراغ برق آورده و در حوالی مغازه های مجیدالملک نصب کرده بود. »[ ۱]
wiki: پای چراغ