پایِ خَر (coltsfoot) گیاهی پایا از تیرۀ مرکبان، جنس Tussilago. تک گل های زرد آن دارای رشته های فراوانی است که شعاع دار بیرون آمده اند. گل این گیاه گلبرگ ندارد. ساقۀ پای خر فلس های ارغوانی بزرگی دارد. برگ درشت این گیاه ۲۲ سانتی متر پهنا دارد و شبیه به سم اسب است. پای خر در اروپا، شمال آسیا، و امریکای شمالی می روید و اغلب در زمین های سخت و دورافتاده دیده می شود. این گیاه را به امریکا برده اند. پیش تر از این گیاه در طب سنتی استفاده می کردند.
پای خر ( نام علمی: Tussilago ) نام یک سرده از خانواده گل ستاره ای ها است. این جنس یا سرده در ایران یک گونه گیاه علفی چند ساله به نام پای خر ( نام علمی: Tussilago farfara ) دارد که معمولاً در مناطق مرطوب کنار جاده ها و خاک های واریزه ای می روید. ... [مشاهده متن کامل]
پای خر گیاهی پایا و دارای ریشه قوی، گوشتدار و به رنگ سفید مایل به قهوه ای است. در آغاز فصل بهار و قبل از پیدایش برگ ها، ساقه کوچکی از گیاه رشد می کند که هر یک به کاپیتول منتهی می شود. رنگ برگ ها سبز اما سطح آن به علت پوشیده بودن از کرک های ظریف به رنگ سبز مایل به سفید است. فرفره، فنجیون، حشیشةالسعال، سعالی، سعله، علف سرفه، منجون، فخریون، فرفر، فنجیوون و توسیلاژ گل های این گیاه دارای تانن، فارادیول ( faradiol ) ، اسیدهای مالیک، گانیک، ونیک و دو نوع فیتوسترین و همچنین دارای آلکالوئید پیرولیزیدین هست. در برگ های آن گلیکوزید وجود دارد. از ریشه و برگ گیاه، برای بخور، رفع سکسکه، سرفه های خشک و درمان آبسه و له شده برگ ها با عسل به صورت ضماد برای مداوای باد سرخ استفاده می شود. همچنین صورت های دارویی دیگر پای خر برای حفاظت پوست استفاده می شود. این دارو خلط آور و آرام کننده نیز می باشد. • طبع آن گرم و خشک است. • برای ناراحتی های سینه و برونشیت مزمن و آسم می توان از این گیاه ( برگ های این گیاه را مانند سیگار دود کرد ) استفاده کرد. • همچنین این مقوی و تصفیه کننده ی کبد هست . • برای سرطان ریه و خروج اخلاط خونی از سینه از دم کرده گل آن استفاده شود. • از دم کرده آن می توان به عنوان مایع شستشوی چشم استفاده کرد. • افراد مسلول می توانند از دم کرده آن میل کنند. • برای درمان فلج ناگهانی ناشی از خون ریزی مغزی دم کرده این گیاه نیز مفید می باشد. • آدرپشتک ۵ گرم در ۲۵۰ سی سی آب جوش ۲۰ دقیقه دم کرده صاف نموده ۴ نوبت در روز میل شود. • برای کم کردن ورمها از ضماد برگ و گل آن استفاده شود. • کسانی که ناراحتی کبدی دارند از این گیاه با احتیاط استفاده کنند و نباید بیش از ۲ هفته استفاده شود. غالب نواحی ایران مانند شمیران و کندوان محل رویش این گیاه می باشد