پازیریک

این قالی بافتی بسیار ظریف دارد ( هر دسی متر مربع بیش از ۳۶۰۰ گره متقارن ) .
قدمت آن حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ پیش از میلاد تخمین زده شده است.
📚 منبع:
Rudenko, S. I. Frozen Tombs of Siberia: The Pazyryk Burials of Iron Age Horsemen. University of California Press, 1970.
- - -
۲. چرا این قالی را به هخامنشیان نسبت می دهند؟
سبک بافت، نوع گره، و نقوش انسانی و حیوانی آن، شباهت کامل به هنر و نقش مایه های هخامنشی ( پرسپولیس و تخت جمشید ) دارد.
صف سواران و پیاده نظام بر روی قالی دقیقاً یادآور نقوش برجسته کاخ آپادانای تخت جمشید است.
به همین دلیل اکثر پژوهشگران ( ایرانی و غربی ) معتقدند این قالی یا در کارگاه های شاهنشاهی هخامنشی ( احتمالاً ماد یا پارس ) بافته شده یا دست کم تحت نفوذ مستقیم هنری آنان بوده است.
📚 منابع:
Thompson, Jon. Carpet Magic. London: 1983.
Dimand, M. S. "The Persian Carpet. " Metropolitan Museum Studies, 1933.
- - -
۳. ادعای �ترکی بودن� بافت و نقوش
هیچ منبع علمی معتبر، قالی پازیریک را �ترکی� نمی داند. دلیل:
1. ترک ها در قرن ۶–۷ میلادی وارد آسیای میانه شدند؛ یعنی حدود ۱۰۰۰ سال پس از بافت قالی پازیریک.
2. در قرن ۵ پیش از میلاد، در آلتای و سیبری سکاها ( Scythians / Saka ) زندگی می کردند، نه ترکان. سکاها شاخه ای از اقوام ایرانی زبان بودند.
3. اصطلاح �ترکی باف� یا �بافت ترکی� یک اصطلاح فنی امروزی در قالی بافی است ( گره متقارن یا ترکی = symmetric knot ) . این هیچ ربطی به قوم ترک ندارد.
📚 منابع:
Harmatta, J. ( ed. ) . History of Civilizations of Central Asia, Vol II. UNESCO, 1994.
Schmitt, R. "Scythians. " Encyclopaedia Iranica, 2011.
- - -
۴. نقش گوزن ها در قالی
گوزن ها و حیوانات شاخ دار جزو نقوش رایج در هنر سکاها و هخامنشیان بوده است.
سکاها واقعاً در پرورش گوزن نقش داشتند، اما آنها ایرانی زبان بودند، نه ترک. پیوند دادن این نقوش به �ترک های ساکا� امروزی، یک آناکرونیسم ( جابجایی زمانی ) و تحریف تاریخی است.
📚 منبع:
Rolle, Renate. The World of the Scythians. University of California Press, 1989.
- - -
۵. واژهٔ �فرش� و �قالی� در فارسی
ادعای اینکه �در فارسی واژه ای برای فرش وجود ندارد� نادرست است:
فرش ( اوستایی: vərəša - به معنای گستردن ) از کهن ترین واژگان ایرانی است.
قالی ( calī ) واژه ای فارسی است که دست کم از دوره ساسانی وجود داشته است. در متون پهلوی و سپس در عربی ( قَلِیّ ) هم وارد شده.
📚 منابع:
Dehkhoda Dictionary, entry "فرش".
MacKenzie, D. N. A Concise Pahlavi Dictionary. Oxford, 1971.
- - -
✅ جمع بندی
1. قالی پازیریک به احتمال بسیار زیاد ساختهٔ کارگاه های هخامنشی یا تحت نفوذ مستقیم آنان بوده است.
2. هیچ مدرک علمی مبنی بر �ترکی بودن� آن وجود ندارد؛ در زمان بافت این قالی، ترک ها اصلاً به این مناطق نرسیده بودند.
3. واژه های �فرش� و �قالی� ریشه کهن در زبان های ایرانی دارند.
4. نسبت دادن این قالی به �ترک ها� بیشتر یک گفتمان ایدئولوژیک امروزی است، نه یافتهٔ علمی.
- - -

فرش پازیریک که در گورهای یخ زده دره پازیریک در آلتای کشف شد ( دهه ۱۹۴۰ ) ، خودش در سیبری بافته نشده است.
پژوهشگرانه اتفاق نظر دارند که این فرش در ایران هخامنشی بافته شده است ( حدود سده ۵ یا ۴ پیش از میلاد ) .
نقوش: نقش سربازان سوار با پوشش هخامنشی و همچنین نقوش گوزن و گل نیلوفر
کنیک بافت: گره متقارن که همان چیزی است که در فرش های ایرانی بعدی هم دیده می شود
هنر تصویری: طرح و شیوه ترکیب نقوش با هنر هخامنشی هم خوانی دارد.

از کلمه ی پارس و فارس در پهنه ی واژگان و دریای لغات از طریق قانون و قواعد ایجاد کلمات، کلمات بسیار زیادی با مفهوم مشترک نیرو و انرژی در ابعاد کاربردی مختلف ایجاد گردیده است.
مثل ؛ پارس فارس پرایس پاریس پریز پرزیدنت فُرس پروفسور پرافیس پرافیت پیروز فرانس فِرنِس رفرنس فارسونکا ابزار پرستار پرستش پرسش پریسا پارسا آسپرین اسپرت اسپرینگ ساپورت پرشین پرشیا پرش پروس پروژه بروز بروس بروسلی اپریزال فرج و. . .

داره . اکثر این تاریخها برای مدیریت جهانی بوجود اومده و آثار تاریخی پیدا شده با روایت های مختلفی مواجه میشه و هر قومی اسنادی رو می پذیره که منافع و خواسته های آن قوم رو به همراه داشته باشه . . . . . . . . . . . . . ما امروزه با این همه امکانات ارتباطی، هنوز نمی توانیم یک خبر ، رویداد و حادثه رو با یک تصویر و تفسیر ببینم چه برسه به مستنداتی که قرنها پیش اتفاق افتاده !یا اینکه از آثاری بیشتر صحبت میشه که میتوانند بین دو قوم یا چند قوم اختلاف انداخت. به نظر بنده آثار و افکاری ارزش دارند که مورد پذیرش اکثر انسانهای حقیقت جو باشد . متاسفانه چیزهایی رو فاخر میدونیم که یک شخص با قتل و غارت دیگران برای رفاه خودش آثار و بناهایی رو ایجاد کرده و امروزه موجب افتخار بعضی اقوام خاص یا نژاد خاص شده . و مردم در زمان این پادشاهان از هیچ امکاناتی برخوردار نبودن چون هیچ آثاری از امکانات عموم مردم در کنار آثار حاکمان باقی نمانده

و اینک نژاد ترک، این نژاد به گمان بسیار از درهم آمیزی بخش شرقی سکاها با مردمان زردپوست شرقی پدیدار گشته که نخستین نمود خود را در زمان ساسانیان و در شمال خاوری ایرانِ آن زمان با نام گوک ترک نشان دادند که سنگنبشته اورخون هم از آنهاست و خودِ نام ترک یا تورک برگرفته از نامهای تور و تورج یکی از پسران فریدون پیشدادی ست که خاور سرزمین ایران ( توران ) به او سپرده شد درواقع تورانیان باید همان سکاهای شرقی مانند سغدیها و تخاریها باشند که پس از آمیختگی با زردپوستان چین و مغول طی بیش از هزار سال تبار ترکی را پدیدار ساختند.
بگذریم. .
سخن از فرش پازیریک بود، به هر روی و جدا از اینکه مردم پازیریک از چه تباری بودند ( گمان قوی همان سکاهاست ) ، فرش کالایی ست که به سادگی جابجایی پذیر است و در جایگاه کالایی صادراتی، توانایی خرید و فروش و ترابری دارد؛ آیا اگر دو هزار سال دیگر فرش دستبافی را در کانادا یا آمریکا بیابند آن را بافته کانادا یا آمریکا می دانند؟ از روی نوع بافت و نگاره های روی آن به سادگی ایرانی یا ناایرانی بودن آن نمایان می شود که هیچ، اینکه بافته کاشان بوده یا تبریز یا کرمان را هم پی می برند.
فرش پازیریک هم همینطور، از روی نگاره های این فرش، ایرانبافت بودن آن آشکار شده است شاید هم بافته شده در آذربایگان بوده؛ به هر روی جریانهای سیاسی و به همان سان ضد فرهنگ ایرانی هرچه می خواهند بگویند آفتاب خود دلیل آفتاب است.