پاریس شهر

دانشنامه آزاد فارسی

پاریس، شهر (Paris)
پاریس، شهر
(نام باستانی: لوتِتیا؛ یا: لوتتیا پاریسیوروم) پایتخت و بزرگ ترین شهر فرانسه، در ناحیۀ ایل ـ دو ـ فرانس، بر ساحل رود سن، با ۲,۱۱۰,۴۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳). جمعیت ناحیۀ کلان شهر آن ۹,۸۵۴,۰۰۰ نفر است (۲۰۰۳). حدود پانزده درصد از جمعیت فرانسه در پاریس زندگی می کنند. مرکز مالی، تجاری، حمل و نقل و نیز مرکز هنری و روشنفکری است. تولید ماشین آلات، مواد شیمیایی، تجهیزات الکتریکی، و کالاهای چرمی و چاپ و نشر صنایع آن را تشکیل می دهد. همچنین مرکز جهانی مد و اشیای تجملی و مرکز مهم گردشگری است. پاریس به بیست واحد سیاسی تقسیم می شود که هرکدام از آن ها را یک آروندیسمان می نامند. علاوه بر آن این شهر از محله ها و کوی هایی با پیشینۀ تاریخی و فرهنگی تشکیل شده است. رود سن شهر مزبور را به دو قسمت تقسیم می کند: ساحل راست، یا ساحل شمالی که شامل چهارده آروندیسمان است؛ این بخش مرکز مد، تجارت، تفریح و خوش گذرانی است. تأسیسات و بناهای مهمی در این قسمت از شهر قرار دارد که برخی از آن ها عبارت اند از طاق نصرت اتوال، خیابان شانزه لیزه، موزۀ لوور، میدان واندوم، و کلیسای ساکره ـ کور. ساحل چپ، در جنوب رود سن، شش آروندیسمان را در خود جا داده و مرکز فرهنگی و مقر ادارات دولتی و نظامی است. دانشگاه سوربون، آکادمی فرانسه، کاخ و باغ لوکزامبورگ، هتل انوالید، و مونپارناس در ساحل چپ واقع شده اند. برج ایفل نیز کنار رود سن قرار دارد. پاریس از دهکده ای در ایل دولا سیته، بزرگ ترین جزیرۀ سن و هستۀ اصلی پاریس معاصر، پدید آمد. یولیوس سزار در ۵۳پ م آن را تصرف کرد و لوتتیا پاریسیوروم نامید؛ این دهکده از سمت جنوب توسعه یافت و در زمان رومی ها اهمیت زیادی داشت. در ۴۵۱م آتیلا کوشید وارد شهر شود، اما قدیسه ژنویو شهر را از حملۀ او حفظ کرد. کلوویس، پادشاه مروونژیان، حدود ۵۰۸م پاریس را پایتخت قرار داد؛ شهر مزبور در زمان سلاطین کاپِسیَن (۹۸۷ـ۱۳۲۸م) اهمیت یافت. در قرون وسطا مرکز تجاری مهمی بود، اما در جنگ صدساله آسیب دید (۱۴۲۰ـ۱۴۳۶م). از ۱۵۹۰ تا ۱۵۹۴ هانری چهارم، پادشاه فرانسه، آن را اشغال کرد. پاریس مرکز انقلاب های ۱۷۸۹ تا ۱۷۹۴ و ۱۸۲۰ تا ۱۸۴۸ بود. ارتش پروس از ۱۸۷۰ تا ۱۸۷۱ آن را تصرف کرد و در دورۀ کمون (۱۸۷۱) ارتش دولتی فرانسه شهر پاریس را در اختیار گرفت. این شهر در جنگ جهانی اول هدف حملات هوایی و بمباران های مکرر بود و در جنگ جهانی دوم آلمان آن را اشغال کرد. در ۱۹۴۴ نیروهای مقاومت ملی پاریس شهر را آزاد کردند. پاریس امروزی به «شهر روشنایی ها» معروف است و هر سال ۳۰میلیون نفر از آن دیدن می کنند. مقر یونسکو، اینترپول، و سازمان همکاری اقتصادی و توسعه نیز در این شهر قرار دارند.

پیشنهاد کاربران

بپرس