پارکینسون بیماری

دانشنامه آزاد فارسی

پارکینْسون، بیماری (Parkinson\'s disease)
(یا: پارکینسوینسم، فلج آژیتان) بیماری تحلیل برندۀ مغز. مشخصۀ آن ازدست رفتن پیشروندۀ قدرت حرکت، سفتی عضلات، لرزش، و اختلال در تکلم است. بیماری عمدتاً در افراد بالای ۵۰ سال دیده می شود. بیماری پارکینسون یاخته های مادۀ سیاه را در بالای ساقۀ مغز تخریب می کند. این یاخته ها ناقل شیمیایی دوپامین را تولید می کنند که در تنظیم حرکات ارادی نقش اساسی دارد. ازبین رفتن تقریباً کامل این یاخته ها و درنتیجه، توقف تولید دوپامین علت بروز آثار ناتوان کنندۀ بیماری است. در ۱۹۹۲، ژن معیوب عامل بیماری در یک نفر از هر بیست بیمار مبتلا به پارکینسون کشف شد. بیماری به دو شکل دیده می شود: آتروفی چندسامانه ای که نوعی نارسایی دستگاه عصبی مرکزی است و در یک نفر از هر پنج بیمار مبتلا به پارکینسون دیده می شود، و نارسایی محض دستگاه خودمختار که نوعی نقص اعصاب محیطی است. علایم این دو حالت بیماری، به خصوص در مراحل ابتدایی، ممکن است مشابه باشد. در ۱۹۹۷، تعداد مبتلایان به بیماری پارکینسون در امریکا ۱.۵میلیون، و در انگلستان ۱۲۰هزار نفر برآورد شد. در دهۀ ۱۹۶۰، با ورود داروی ال دوپا به بازار تصور می شد که این دارو درمان قطعی بیماری است. پس از مدتی مشخص شد مصرف درازمدت این دارو مشکلات بسیار ایجاد می کند و در بهترین شرایط، فقط رسیدن به مراحل نهایی بیماری را به تأخیر می اندازد. در اوایل دهۀ ۱۹۸۰، پیوند یاخته های دوپامین ساز به مغز آغاز شد و تلاش هایی برای پیوند بافت های مغز جنین به مغز مبتلایان به پارکینسون صورت گرفت. این جراحی ها باعث بهبودی قابل توجهی در عده ای از مبتلایان به نارسایی محض دستگاه خودمختار شد، ولی در شکل آتروفی چندسامانه ای مؤثر نبود. بررسی گسترده ای در امریکا (۱۹۸۹) نشان داد که داروی دپرنیل، چنانچه در مراحل اولیۀ بیماری مصرف شود، می تواند سرعت پیشرفت ناتوانی ناشی از بیماری را کاهش دهد. در ۱۹۹۷، مؤسسۀ ملی پژوهش ژن های انسانی در مجموعۀ مؤسسات ملی بهداشت امریکا اعلام کرد دانشمندان ژن عامل بیماری پارکینسون را کشف کرده اند. این ژن پروتئین آلفا سینوکلئین را کُد می کند. اختلال در دستورالعمل های ژن باعث تغییر ساختمان این پروتئین می شود و درنتیجه، موادی روی یاخته های مغز جمع می شوند. در مبتلایان به بیماری پارکینسون معمولاً این حالت دیده می شود. نتایج پژوهشی در ۱۹۹۹ نشان داد عوامل محیطی در پیدایش بیماری پارکینسون در افراد بالای۵۰ سال نقش دارند.

پیشنهاد کاربران

بپرس