پارسیک، خط
پارسیک، خطیا خط پهلوی ساسانی، که بدان خط فرس میانه هم می گویند. خط رایج در دوران ساسانیان بود که شاید در اوایل دورة ساسانی رواج یافت، از جمله در کتیبه های شاپور اول ساسانی (۲۴۱ـ۲۷۰م)، در کعبة زردشت، در نقش رستم و نیز در نقش رجب به کار رفته است. خط پارسیک برگرفته از خط پارتیک بود که ریشه در خط آرامی پیوسته داشت. گونة پیوستۀ خط آرامی از قرن ۳ق م در بابل رایج بود. خط پارسیک از راست به چپ نوشته می شد و ۲۵ حرف داشت و نظام آن الفبایی بود. این خط دو گونه داشت: هام دبیره و گشته دبیره (کُشتَج دبیره). هام دبیره برای نگارش متون کتابی و رسالات بود و گشته دبیره برای نگارش بر روی سنگ ها و سکه ها. از هام دبیره، خط دین دبیره یا همان خط اوستایی مشتق شد. از کاستی های خط پارسیک آن بود که یک حرف می توانست معرف چند واک باشد؛ برای مثال، واک های الف، ه، خ و نیز اَ را با یک حرف نشان می دادند. همچنین در خط پارسیک کاربرد ایدئوگرام های آرامی با عنوان هزوارش رواج داشت که قرائت متون ساسانی را دشوار می کند؛ برای مثال، ملک نوشته، اما شاه خوانده می شد و یا لحم نوشته اما گوشت تلفظ می شد. از همین رو در قرون ۱ـ۲ق خط پارسیک جای خود را به الفبای عربی داد؛ با این حال، کاربرد گشته دبیره کمابیش ادامه داشت. در برج های رسکت (۴۰۰ق) و لاجیم (۴۱۳ق)، در ناحیة سواد کوه در استان مازندران و نیز در برج رادکان (۴۰۷ تا ۴۱۱ق)، در بندر گز در استان گلستان، از گشته دبیره در کنار خط کوفی استفاده شده است.
پارسیک، خطیا خط پهلوی ساسانی، که بدان خط فرس میانه هم می گویند. خط رایج در دوران ساسانیان بود که شاید در اوایل دورة ساسانی رواج یافت، از جمله در کتیبه های شاپور اول ساسانی (۲۴۱ـ۲۷۰م)، در کعبة زردشت، در نقش رستم و نیز در نقش رجب به کار رفته است. خط پارسیک برگرفته از خط پارتیک بود که ریشه در خط آرامی پیوسته داشت. گونة پیوستۀ خط آرامی از قرن ۳ق م در بابل رایج بود. خط پارسیک از راست به چپ نوشته می شد و ۲۵ حرف داشت و نظام آن الفبایی بود. این خط دو گونه داشت: هام دبیره و گشته دبیره (کُشتَج دبیره). هام دبیره برای نگارش متون کتابی و رسالات بود و گشته دبیره برای نگارش بر روی سنگ ها و سکه ها. از هام دبیره، خط دین دبیره یا همان خط اوستایی مشتق شد. از کاستی های خط پارسیک آن بود که یک حرف می توانست معرف چند واک باشد؛ برای مثال، واک های الف، ه، خ و نیز اَ را با یک حرف نشان می دادند. همچنین در خط پارسیک کاربرد ایدئوگرام های آرامی با عنوان هزوارش رواج داشت که قرائت متون ساسانی را دشوار می کند؛ برای مثال، ملک نوشته، اما شاه خوانده می شد و یا لحم نوشته اما گوشت تلفظ می شد. از همین رو در قرون ۱ـ۲ق خط پارسیک جای خود را به الفبای عربی داد؛ با این حال، کاربرد گشته دبیره کمابیش ادامه داشت. در برج های رسکت (۴۰۰ق) و لاجیم (۴۱۳ق)، در ناحیة سواد کوه در استان مازندران و نیز در برج رادکان (۴۰۷ تا ۴۱۱ق)، در بندر گز در استان گلستان، از گشته دبیره در کنار خط کوفی استفاده شده است.
wikijoo: پارسیک،_خط