پارسیان زنجان گروهی از مردمان پارسی زبان هستند که در استان زنجان و نواحی شهرستان ابهر، شهرستان طارم و شهرستان ایجرود زندگی می کنند. زبان پارسی میانه پیش از گسترش زبان ترکی در سراسر این استان گویشور داشته است، اما امروزه به دلیل تُرک سازی، گسترهٔ آن محدود شده است. زبان تاتی از بخشی از شمال طارم علیا دامنهٔ کوه البرز برجای مانده است، در حدود ۸ روستا ( چرزه، باکلور، جمال آباد، قسمتی از آبادی هزارود، بندرگاه، سیاورود، نوکیان، قوهیجان ) تات هستند و مردم روستاهای سفید کمر، سعید آباد علیا، سعید آباد سفلی و خوئین در شهرستان ایجرود نیز به زبان تاتی سخن می گویند. همچنین مردم دهستان درسجین از توابع شهرستان ابهر نیز به زبان لری بختیاری سخن می گویند، که شامل روستاهای خلیفه حصار و میلان، شیورین، آقچه کند، ارکین و درسجین می باشد.
... [مشاهده متن کامل]
• خلیفه حصار و میلان
• شیورین
• درسجین
• ارکین
• آقچه کند
• خوئین
• سفید کمر
• سعید آباد سفلی
• سعید آباد علیا
• قوهیجان
• نوکیان
• سیاورود
• بندرگاه
• هزارود
• چرزه
• شیخ جابر
• گرنه
تاتی با توجه به اینکه یکی از زبان های ایرانی شمال غربی است بیشترین نزدیکی را به زبان های کردی، گورانی، زازاکی، تالشی، گیلکی، مازندرانی و بلوچی دارد.
نظرات بسیاری در مورد ریشه تاتی داده شده است. برخی به شباهت های تاتی با اوستایی و برخی نیز به شباهت ها و پیوندهای تاتی با پارتی اشاره داشته اند. برخی نیز تاتی را به همراه تالشی، مازندرانی، گیلکی و کردی - گورانی، بازمانده های زبان مادی کهن دانسته اند. دیاکونوف در این باره می گوید:
«در زمان حاضر هم تات ها و تالشان و گلیک ها و مازندرانی ها به زبان هایی سخن می گویند که خود بقایای زبان هندواروپائی می باشد که در آغاز زبان ماد شرقی بوده است. امتیاز ویژه این زبان ها کهنگی و مهجوری ترکیب اصوات می باشد که با زبان پارسی تفاوت داشته و با مادی و پارتی و اوستایی مناسبت دارد. »
در نوشته های مورخان و جغرافی دانان اسلامی به زبان آذری اشاره شده است.
قدیم ترین منبع دربارهٔ زبان آذری باستانی قول ابن مقفع ( ۱۴۲ه. ق/۷۵۹م ) است که در الفهرست نقل شده است. به گفتهٔ ابن مقفع زبان مردم آذربایجان پهلوی ( الفهلویه ) است منسوب به پهله ( فهله ) یعنی سرزمینی که شامل ری و اصفهان و همدان و ماه نهاوند و آذربایجان بوده است. پهلوی در اینجا به معنای پارتی ( ااشکانیان ) یا باقی ماندهٔ لهجهٔ پارتی در زاگرس مرکزی و شمالی است.
... [مشاهده متن کامل]
• خلیفه حصار و میلان
• شیورین
• درسجین
• ارکین
• آقچه کند
• خوئین
• سفید کمر
• سعید آباد سفلی
• سعید آباد علیا
• قوهیجان
• نوکیان
• سیاورود
• بندرگاه
• هزارود
• چرزه
• شیخ جابر
• گرنه
تاتی با توجه به اینکه یکی از زبان های ایرانی شمال غربی است بیشترین نزدیکی را به زبان های کردی، گورانی، زازاکی، تالشی، گیلکی، مازندرانی و بلوچی دارد.
نظرات بسیاری در مورد ریشه تاتی داده شده است. برخی به شباهت های تاتی با اوستایی و برخی نیز به شباهت ها و پیوندهای تاتی با پارتی اشاره داشته اند. برخی نیز تاتی را به همراه تالشی، مازندرانی، گیلکی و کردی - گورانی، بازمانده های زبان مادی کهن دانسته اند. دیاکونوف در این باره می گوید:
«در زمان حاضر هم تات ها و تالشان و گلیک ها و مازندرانی ها به زبان هایی سخن می گویند که خود بقایای زبان هندواروپائی می باشد که در آغاز زبان ماد شرقی بوده است. امتیاز ویژه این زبان ها کهنگی و مهجوری ترکیب اصوات می باشد که با زبان پارسی تفاوت داشته و با مادی و پارتی و اوستایی مناسبت دارد. »
در نوشته های مورخان و جغرافی دانان اسلامی به زبان آذری اشاره شده است.
قدیم ترین منبع دربارهٔ زبان آذری باستانی قول ابن مقفع ( ۱۴۲ه. ق/۷۵۹م ) است که در الفهرست نقل شده است. به گفتهٔ ابن مقفع زبان مردم آذربایجان پهلوی ( الفهلویه ) است منسوب به پهله ( فهله ) یعنی سرزمینی که شامل ری و اصفهان و همدان و ماه نهاوند و آذربایجان بوده است. پهلوی در اینجا به معنای پارتی ( ااشکانیان ) یا باقی ماندهٔ لهجهٔ پارتی در زاگرس مرکزی و شمالی است.
