تناقض اَلِه ( به انگلیسی: Allais paradox ) یک مسئله انتخاب است که توسط موریس اَله ( به انگلیسی: Maurice Allais ) طراحی شده است تا یک عدم سازگاری بین انتخاب های انجام شده با پیش بینی های تئوری مطلوبیت انتظاری را نشان دهد.
تناقض اله زمانی اتفاق می افتد که انتخاب شرکت کنندگان را در دو آزمایش، که هر کدام شامل انتخاب بین دو شرط بندی مختلف به نام A و B است، مقایسه کنیم. پیامد هر کدام از این شرط بندی ها به شکل جدول زیر است.
مطالعات متنوعی[ ۱] که در بر گیرنده مسائل وابسته به فرضیه و پیامدهای پولی کوچک و همچنین اخیراً در بر گیرنده پیامدهای سلامت است، [ ۲] این ادعا را تأیید کرده است که بیشتر افراد در آزمایش اول بین 1A و1B گزینه 1A را انتخاب می کنند. همین طور اگر در آزمایش دوم قرار گیرند بین دو گزینه 2A و 2B، بیشتر افراد گزینه 2B را انتخاب می کنند. اَله مدعی می شود که انتخاب 1A یا 2B به تنهایی معقول است.
اما اگر همین شخص 1A و 2B را با هم انتخاب کند، با تئوری مطلوبیت انتظاری در تناقض است. طبق این تئوری فرد باید یا ( 1A و 2A ) یا ( 1B و 2B ) را انتخاب کند.
این ناسازگاری از این حقیقت نشات می گیرد که در تئوری مطلوبیت انتظاری پیامدهای مساوی که به هر دو انتخاب اضافه می شود، نباید تأثیری روی خواستنی بودن دو گزینه نسبت به هم داشته باشد. هر دو آزمایش در ۸۹ درصد از مواقع یک پیامد را به شرکت کننده می دهد ( از ردیف بالا به سمت پایین هر دو 1A و 1B یک میلیون جایزه به شرکت کننده می دهد و 2B و 2A هر دو مقدار صفر را به شرکت کننده می دهد ) . پس اگر این ۸۹٪ مشترک بین دو آزمایش نا دیده گرفته شوند آنگاه هر دو آزمایش یک مجموعه انتخاب خواهند بود.
برای فهم بهتر، مسئله را دوباره می نویسیم. بعد از اینکه ۸۹٪ مشترک را نا دیده بگیریم 1B دارای ۱٪ شانس صفر و ۱۰٪ شانس بردن ۵ میلیون خواهد بود در حالی که 2B نیز بعد از نادیده گرفتن ۸۹٪ مشترک، همین پیشنهاد را می دهد؛ بنابراین 1B و 2B را می توان به صورت یک انتخاب دید. به طریق مشابه 1A و 2A را نیز می توان به صورت یک انتخاب واحد دید.
اَله تناقض خود را به عنوان مثال نقضی برای اصل استقلال بیان کرده است.
استقلال به این معنی است که اگر فردی بین دو لاتاری ( = قرعه کشی ) ساده L1 و L2 بی تفاوت باشد، آنگاه آن فرد بین ترکیب L1 و یک لاتاری ساده L3 با احتمال p و ترکیب L2 و L3 با همان احتمال p نیز بی تفاوت است. نقض این اصل به مسئله "پیامد مشترک" ( یا اثر" پیامد مشترک " ) معروف است. ایده مسئله "پیامد مشترک" این است که اگر جایزه ای که توسط لاتاری L3 پیشنهاد می شود، افزایش یابد L1 و L2 جایزه های دلگرمی می شوند و فرد ترجیحات خود را اصلاح کرده طوری که ریسک و ناامیدی ناشی از برنده نشدن خود را کاهش دهد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفتناقض اله زمانی اتفاق می افتد که انتخاب شرکت کنندگان را در دو آزمایش، که هر کدام شامل انتخاب بین دو شرط بندی مختلف به نام A و B است، مقایسه کنیم. پیامد هر کدام از این شرط بندی ها به شکل جدول زیر است.
مطالعات متنوعی[ ۱] که در بر گیرنده مسائل وابسته به فرضیه و پیامدهای پولی کوچک و همچنین اخیراً در بر گیرنده پیامدهای سلامت است، [ ۲] این ادعا را تأیید کرده است که بیشتر افراد در آزمایش اول بین 1A و1B گزینه 1A را انتخاب می کنند. همین طور اگر در آزمایش دوم قرار گیرند بین دو گزینه 2A و 2B، بیشتر افراد گزینه 2B را انتخاب می کنند. اَله مدعی می شود که انتخاب 1A یا 2B به تنهایی معقول است.
اما اگر همین شخص 1A و 2B را با هم انتخاب کند، با تئوری مطلوبیت انتظاری در تناقض است. طبق این تئوری فرد باید یا ( 1A و 2A ) یا ( 1B و 2B ) را انتخاب کند.
این ناسازگاری از این حقیقت نشات می گیرد که در تئوری مطلوبیت انتظاری پیامدهای مساوی که به هر دو انتخاب اضافه می شود، نباید تأثیری روی خواستنی بودن دو گزینه نسبت به هم داشته باشد. هر دو آزمایش در ۸۹ درصد از مواقع یک پیامد را به شرکت کننده می دهد ( از ردیف بالا به سمت پایین هر دو 1A و 1B یک میلیون جایزه به شرکت کننده می دهد و 2B و 2A هر دو مقدار صفر را به شرکت کننده می دهد ) . پس اگر این ۸۹٪ مشترک بین دو آزمایش نا دیده گرفته شوند آنگاه هر دو آزمایش یک مجموعه انتخاب خواهند بود.
برای فهم بهتر، مسئله را دوباره می نویسیم. بعد از اینکه ۸۹٪ مشترک را نا دیده بگیریم 1B دارای ۱٪ شانس صفر و ۱۰٪ شانس بردن ۵ میلیون خواهد بود در حالی که 2B نیز بعد از نادیده گرفتن ۸۹٪ مشترک، همین پیشنهاد را می دهد؛ بنابراین 1B و 2B را می توان به صورت یک انتخاب دید. به طریق مشابه 1A و 2A را نیز می توان به صورت یک انتخاب واحد دید.
اَله تناقض خود را به عنوان مثال نقضی برای اصل استقلال بیان کرده است.
استقلال به این معنی است که اگر فردی بین دو لاتاری ( = قرعه کشی ) ساده L1 و L2 بی تفاوت باشد، آنگاه آن فرد بین ترکیب L1 و یک لاتاری ساده L3 با احتمال p و ترکیب L2 و L3 با همان احتمال p نیز بی تفاوت است. نقض این اصل به مسئله "پیامد مشترک" ( یا اثر" پیامد مشترک " ) معروف است. ایده مسئله "پیامد مشترک" این است که اگر جایزه ای که توسط لاتاری L3 پیشنهاد می شود، افزایش یابد L1 و L2 جایزه های دلگرمی می شوند و فرد ترجیحات خود را اصلاح کرده طوری که ریسک و ناامیدی ناشی از برنده نشدن خود را کاهش دهد.
wiki: پارادوکس اله