ویزِل، اِلی (۱۹۲۸)(Wiesel, Elie)
الی ویزل
استاد دانشگاه و مبارز حقوق بشر امریکایی، زادۀ رومانی. در جنگ جهانی دوم در اردوگاه کار اجباری بوخنوالد اسیر بود و با جدیت قساوت های دورۀ جنگ علیه یهودها را ثبت می کرد تا توجه جهانیان را به مخاطرات نژادپرستی و خشونت جلب کند. رمان او با نام شب (۱۹۵۶) مبتنی بر تجربه های او در اردوگاه هاست. فردی مهم در مبارزات حقوق بشر بود و به پاس آثارش در مقام نویسنده و فعال حقوق بشر، در ۱۹۸۶ برندۀ جایزۀ صلح نوبل شد. ویزل در سیگِتِ رومانی زاده شد؛ در ۱۹۴۴، هنگامی که ۱۶ ساله بود، جمعیت یهودی های شهر را به اردوگاه های کار اجباری فرستادند؛ او و خانوداه اش را نخست به آوشویتس و سپس به بوخنوالد بردند؛ ویزل تنها کسی بود که زنده ماند. پس از جنگ در دانشگاه سوربون پاریس تحصیل کرد (بسیاری از آثارش به فرانسوی است)، سپس روزنامه نگار نشریه های فرانسوی، و امریکایی و در ۱۹۵۶ مقیم امریکا شد؛ در ۱۹۶۳ تابعیت امریکایی به دست آورد. ابتدا در سیتی کالج نیویورک و از ۱۹۷۶ در دانشگاه بوستون تدریس کرد و در آن جا استاد علوم انسانی بود. ریاست کمیسیون مربوط به نسل کشی یهودان را برعهده داشت که زیر نظر رئیس جمهور امریکا تشکیل شده بود (۱۹۸۰ـ۱۹۸۶). در ۱۹۸۷ بنیاد انسان گرایی الی ویزل را تأسیس کرد. پس از رمان شب، آثاری مانندسپیده دم (۱۹۶۰)، حادثه (۱۹۶۱)،شهری آن سوی دیوار (۱۹۶۲)، گدای اورشلیم (۱۹۶۸)، شهادت(۱۹۸۰)،فراموش شده (۱۹۹۲)، وتاریک روشن(۱۹۹۵) را منتشر کرد. نمایش نامه هایی نیز نوشته است و دربارۀ فرهنگ یهود و موضوع های بشر دوستانه سخنرانی کرده است. زندگی نامه های خودنوشت او عبارت اند ازرودها به دریا می رسند (۱۹۹۶) و دریا هرگز پر نیست (۱۹۹۹). ویزل درصدد است که قساوت های نازی ها را به نسل های جدید یاد آوری کند، به گونه ای که هرگز امکان تکرار آن ها نباشد.
الی ویزل
استاد دانشگاه و مبارز حقوق بشر امریکایی، زادۀ رومانی. در جنگ جهانی دوم در اردوگاه کار اجباری بوخنوالد اسیر بود و با جدیت قساوت های دورۀ جنگ علیه یهودها را ثبت می کرد تا توجه جهانیان را به مخاطرات نژادپرستی و خشونت جلب کند. رمان او با نام شب (۱۹۵۶) مبتنی بر تجربه های او در اردوگاه هاست. فردی مهم در مبارزات حقوق بشر بود و به پاس آثارش در مقام نویسنده و فعال حقوق بشر، در ۱۹۸۶ برندۀ جایزۀ صلح نوبل شد. ویزل در سیگِتِ رومانی زاده شد؛ در ۱۹۴۴، هنگامی که ۱۶ ساله بود، جمعیت یهودی های شهر را به اردوگاه های کار اجباری فرستادند؛ او و خانوداه اش را نخست به آوشویتس و سپس به بوخنوالد بردند؛ ویزل تنها کسی بود که زنده ماند. پس از جنگ در دانشگاه سوربون پاریس تحصیل کرد (بسیاری از آثارش به فرانسوی است)، سپس روزنامه نگار نشریه های فرانسوی، و امریکایی و در ۱۹۵۶ مقیم امریکا شد؛ در ۱۹۶۳ تابعیت امریکایی به دست آورد. ابتدا در سیتی کالج نیویورک و از ۱۹۷۶ در دانشگاه بوستون تدریس کرد و در آن جا استاد علوم انسانی بود. ریاست کمیسیون مربوط به نسل کشی یهودان را برعهده داشت که زیر نظر رئیس جمهور امریکا تشکیل شده بود (۱۹۸۰ـ۱۹۸۶). در ۱۹۸۷ بنیاد انسان گرایی الی ویزل را تأسیس کرد. پس از رمان شب، آثاری مانندسپیده دم (۱۹۶۰)، حادثه (۱۹۶۱)،شهری آن سوی دیوار (۱۹۶۲)، گدای اورشلیم (۱۹۶۸)، شهادت(۱۹۸۰)،فراموش شده (۱۹۹۲)، وتاریک روشن(۱۹۹۵) را منتشر کرد. نمایش نامه هایی نیز نوشته است و دربارۀ فرهنگ یهود و موضوع های بشر دوستانه سخنرانی کرده است. زندگی نامه های خودنوشت او عبارت اند ازرودها به دریا می رسند (۱۹۹۶) و دریا هرگز پر نیست (۱۹۹۹). ویزل درصدد است که قساوت های نازی ها را به نسل های جدید یاد آوری کند، به گونه ای که هرگز امکان تکرار آن ها نباشد.
wikijoo: ویزل،_الی_(۱۹۲۸)