ویترای

شیشه رنگی[ ۱] ( به انگلیسی: Stained Glass ) ، ویترای ( به فرانسوی: Vitrail ) یا شیشهٔ نقشینه[ ۲] می تواند به قطعه های شیشهٔ رنگین یا به هنر و صنعت استفاده از این قطعه ها اشاره کند. قدمت این هنر به هزار سال می رسد.
نحوهٔ ساخت شیشهٔ رنگی شامل طراحی اولیه روی کاغذ، سپس تعیین رنگ هر قسمت طرح و شماره گذاری و تعیین جهت آن، متناسب با بافت شیشه خام است. در مرحلهٔ بعد با رعایت فاصلهٔ بین شیشه ها، که لحیم قلعی آن را پر می کند، طرح را روی ورق شیشه رنگی چسبانده و با قلم الماسه آن را می برند. سپس با طرح اولیه که الگوی ساخت طرح است مطابقت داده شده و با چرخ سنباده لبه های تکه شیشه بریده شده را صاف و اندازه می کنند. در مرحله بعد دوره یا لبه های هر تکه را با نوار مسی چسبدار قاب گیری می کنند. هدف از این کار آماده کردن آنها برای چسباندن با لحیم قلع و سرب است. در این مرحله تکه های شیشه قاب گیری شده را روی الگوی اولیه کنار هم می چینند و کنترل نهایی می کنند. سپس با قلمو مایع تنکار را روی لبه های مس پوش شیشه ها زده و با نوار لحیم و هویه داغ شیشه ها را به هم متصل می کنند. محصول نهایی در قاب یا پنجره قرار گرفته و در مقابل نور طرح زیبای خود را نشان می دهد. نمونه های شیشه های قدیمی ایرانی و سیر تحول این صنعت در ایران در موزه آبگینه تهران در معرض تماشا قرار دارد. . .
شیشه های رنگی انواع مختلفی دارند و بسته به کاربردهای مختلف، انواع متفاوتی از شیشه های رنگی وجود دارند. در زیر به برخی از انواع شیشه های رنگی اشاره می کنم:
1. شیشه های آفتابی ( Solar Glass ) : این نوع شیشه ها معمولاً در تولید پنل های خورشیدی به کار می روند. آنها نور خورشید را جذب کرده و به پنل های خورشیدی منتقل می کنند. این شیشه ها معمولاً ضدانعکاس بوده و از انعکاس زیاد نور خورشید جلوگیری می کنند.
2. شیشه های ترکیبی ( Tinted Glass ) : این نوع شیشه ها از یک لایه رنگی نازک برخوردارند که نور خورشید را فیلتر می کند و به داخل اتاق کمتر نفوذ می دهد. از آنها در وسایل نقلیه، ساختمان ها و پنجره ها استفاده می شود.
3. شیشه های پنوماتیک ( Electrochromic Glass ) : این نوع شیشه ها می توانند رنگ خود را تغییر دهند. آنها معمولاً با کمک برق و الکترودها تنظیم می شوند و می توانند در کنترل نور و حرارت محیط مفید باشند.
4. شیشه های تیغه ای ( Frosted Glass ) : این نوع شیشه ها معمولاً دارای سطح مات و مات هستند و نور را پخش می کنند. برای حفظ حریم خصوصی یا به منظور استفاده در پنل ها و درها به کار می روند.

رجوع شود به:شیشه منقوش