ویتامین کا

ویتامین کا ( K ) به گروهی از ویتامین های محلول در چربی گفته می شود که در روده و کبد ساخته شده و در لختگی خون نقش دارند. نام ویتامین K از حرف نخست واژه Koagulation در زبان آلمانی یا Coagulation در زبان دانمارکی گرفته شده است. [ ۱]
در سال ۱۹۳۵ میلادی، دانشمندی دانمارکی بنام هنریک دام متوجه وجود ماده ای در بدن مرغ شد که باعث لخته شدن خون می شد. وی این ماده را «ویتامین کا» نام گذاری کرد. [ نیازمند منبع]
ویتامین K ترومبین را که برای لخته شدن طبیعی خون لازم است فعال می کند. [ ۱] ویتامین کا مانند ویتامین دی محلول در چربی است و بدن برای جذب آن نیاز به صفرا دارد. این ویتامین در برابر گرما پایدار است اما در مقابل نور خورشید و یخ زدگی از بین می رود. هر چه هوا گرمتر شود نیاز بدن به ویتامین K بیشتر می شود. [ ۲]
ویتامین K نامی عمومی برای دو گروه کوچک از ویتامین های کا۱ ( فیلوکینون ) و کا۲ ( مناکینون ) است که تفاوت اندکی در ساختار مولکولی با یکدیگر دارند. هر دو، کارکردی همانند دارند هر چند هنوز پژوهش های بسیاری لازم است تا تفاوت میان این دو به درستی دریافته شود. ویتامین کا۲ نسبت به کا۱ بهتر جذب می شود و مدت زمان طولانی تری در بدن ذخیره می ماند. بدن می تواند مقداری از ویتامین کا۱ را به کا۲ تبدیل کند. [ ۱]
وظیفه ویتامین کا۲ یا k2 در اصل انتقال کلسیم از خون به داخل استخوان و دندان میباشد و همچنین مانع از رسوب کلسیم در رگها و بافتهای بدن و ایجاد سنگ کلیه میشود.
مهمترین فایده این ویتامین K جلوگیری از خونریزی است. این ویتامین برای کنترل و درمان خون ریزی ناشی از بیماری های هموفیلی، کبد، زردی و زخم معده سودمند است و همچنین خونریزی های ناشی از استفاده طولانی مدت از آسپرین ها و آنتی بیوتیک ها را درمان می کند. به علاوه ویتامین K در درمان خون ریزی شدید در دوران قاعدگی[ ۳] و بهبود وضعیت استخوان ها و قلب مفید است. به نوزادان زودرس که امکان خون ریزی در آن ها زیاد است هم بعد از تولد ویتامین کا تزریق می کنند. [ ۱] همچنین این ویتامین در پیشگیری از سنگ کلیه، پوسیدگی ( پوکی ) استخوان، دیابت و بیماری های کبدی سودمند است. [ ۳] نوع مصنوعی آن که محلول در آب است در درمان زخم های پوستی مفید است.
فقر ویتامین K در انسان شایع نیست. معمولا مقادیر کافی آن از طریق رژیم غذایی تامین می شود.