وُلُسوالی وَرَس یا ورث یکی از ولسوالی های ولایت بامیان افغانستان است. [ ۱]
ولسوالی ورس در منتهی الیه جنوب غربی شهر بامیان قرار دارد ویکی از دورترین ولسوالی های بامیان است. ۱۷۲ کیلومتر با مرکز ولایت فاصله داشته، از طرف غرب با ولسوالی اشترلی دایکندی، از طرف شرق با ولسوالی حصه دوم ولایت میدان وردک، از طرف شمال با ولسوالی پنجاب بامیان و از طرف جنوب با ولسوالی ناور ولایت غزنی وصل است. جمعیت آن بالغ بر ۱۲۳٬۲۹۲ هزار نفر و مساحتش ۲۹۸۸ کیلومترمربع می باشد. [ ۲]
دریایی که از پنجاب به این ولسوالی می آید در منطقه دوآّب بین رزگ و ایگ به آب ایسپی غو می پیوندد و در ادامه در نزدیکی قریه دیوان به دریای هلمند که از ولسوالی بهسود ولایت میدان جریان دارد می پیوندد و مسیر خود را طی می نماید.
ورس دارای دهکده های متعدد است در مجموع ورس از پنج زون ( منطقه ) تشکیل شده است که عبارت است از منطقه شیو قل، سرخجوی، چجین، تخت و سراب؛ که هر یک از این مناطق دارای قریه جات متعددی است به عنوان مثال منطقه ایسپی غو از قریه جات: کنگ، دیوان، جیجان، علیا و سفلی، سر پل، استراب، نیقول، وارزاغ، پایین آب، قولک، کبتگ، ایگ، کسک، جرگ، کلدار، توسور، وازدرغان، لوره، للج، پتابقول، کندوگ، سیاه قول و… هستند ایسپی غو ( اسیپی=سفید/غو=سنگ ) را از آن جهت ایسپی غو گفته اند که اغلب سنگ های کوهستان های این منطقه سفید رنگ می باشد.
تخت ورس، ایسپی غو، شیوقل، کنگ، یِگ، رزگ، ، تنگ زردگ، سینه بولاق، قوناق، جوقول، سرو ) که یکی از مناطق یا منطقه بسیار زیبای ورس است که در قریه های متعددی مثل: تنور، باریکی، خاک سیدقولی، رشک، نهورک، سفید نهور، نیک، میاندیک، قول پیری، اسپسنگ، قول محمد، بدقولک، شگتگ، قاف جوی، لدو، بید قول، پشه کل، آچه مزار «که زیارت بسیار بزرگ به اسم شاه سرورآغا در آن جا وجود دارد که در ایام سال ده ها هزار زائرین به زیارت آن می آید»، بونه غول قلعه شینیه، جویکاکه، آبقول و سیا قولک از مناطق معروف سراب است ) ، کوسه، بریکی، لیگان، تینل، قفقول، پتابجوی و تگابغار از مناطق معروف ورس است.
مردم ورس به طور عموم هزاره هستند و به زبان فارسی دری و گویش هزارگی تکلم می کنند. ناگفته نماند این مردمان بسیارسخت کوش و باصفاهستند. زیارتگاه ها:
• مزارشاه سرو ( امام علی ) که ازچندین چشمه کنارهم اززمین می جوشد. بنقل از بزرگان اسب امام علی علیه السلام پایش را درزمین زده واین چشمه هاسرازیرشده است. ازین رو مردم محلی و جاهای دیگرآن منطقه رامقدس شمرده و زیارت می کنند.
• کوه شنده که ب اعتقادبزرگان امام علی تکه ای ازکوه بزرگتررا که کمی بالاتراست باانگشت خودجداکرده وان را پایین تردرزمین شنده است. روی این کوه فرورفتگی نقش انسانی است ک درحال سجده می باشد و جای مهر دست وپاوزانوی شخص نمازخوان مشخص است همچنین نقش تسبیحی ک گویی پاره شده ومهره های ان ریخته است می باشد. درقسمت دیگری ازسنگ نقش زیارتی شبیه ب مزارامام رضا یا امام علی می باشد. احتمال می رود شخص نمازخوان روی ان تکه سنگ خودامام علی باشد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفولسوالی ورس در منتهی الیه جنوب غربی شهر بامیان قرار دارد ویکی از دورترین ولسوالی های بامیان است. ۱۷۲ کیلومتر با مرکز ولایت فاصله داشته، از طرف غرب با ولسوالی اشترلی دایکندی، از طرف شرق با ولسوالی حصه دوم ولایت میدان وردک، از طرف شمال با ولسوالی پنجاب بامیان و از طرف جنوب با ولسوالی ناور ولایت غزنی وصل است. جمعیت آن بالغ بر ۱۲۳٬۲۹۲ هزار نفر و مساحتش ۲۹۸۸ کیلومترمربع می باشد. [ ۲]
دریایی که از پنجاب به این ولسوالی می آید در منطقه دوآّب بین رزگ و ایگ به آب ایسپی غو می پیوندد و در ادامه در نزدیکی قریه دیوان به دریای هلمند که از ولسوالی بهسود ولایت میدان جریان دارد می پیوندد و مسیر خود را طی می نماید.
ورس دارای دهکده های متعدد است در مجموع ورس از پنج زون ( منطقه ) تشکیل شده است که عبارت است از منطقه شیو قل، سرخجوی، چجین، تخت و سراب؛ که هر یک از این مناطق دارای قریه جات متعددی است به عنوان مثال منطقه ایسپی غو از قریه جات: کنگ، دیوان، جیجان، علیا و سفلی، سر پل، استراب، نیقول، وارزاغ، پایین آب، قولک، کبتگ، ایگ، کسک، جرگ، کلدار، توسور، وازدرغان، لوره، للج، پتابقول، کندوگ، سیاه قول و… هستند ایسپی غو ( اسیپی=سفید/غو=سنگ ) را از آن جهت ایسپی غو گفته اند که اغلب سنگ های کوهستان های این منطقه سفید رنگ می باشد.
تخت ورس، ایسپی غو، شیوقل، کنگ، یِگ، رزگ، ، تنگ زردگ، سینه بولاق، قوناق، جوقول، سرو ) که یکی از مناطق یا منطقه بسیار زیبای ورس است که در قریه های متعددی مثل: تنور، باریکی، خاک سیدقولی، رشک، نهورک، سفید نهور، نیک، میاندیک، قول پیری، اسپسنگ، قول محمد، بدقولک، شگتگ، قاف جوی، لدو، بید قول، پشه کل، آچه مزار «که زیارت بسیار بزرگ به اسم شاه سرورآغا در آن جا وجود دارد که در ایام سال ده ها هزار زائرین به زیارت آن می آید»، بونه غول قلعه شینیه، جویکاکه، آبقول و سیا قولک از مناطق معروف سراب است ) ، کوسه، بریکی، لیگان، تینل، قفقول، پتابجوی و تگابغار از مناطق معروف ورس است.
مردم ورس به طور عموم هزاره هستند و به زبان فارسی دری و گویش هزارگی تکلم می کنند. ناگفته نماند این مردمان بسیارسخت کوش و باصفاهستند. زیارتگاه ها:
• مزارشاه سرو ( امام علی ) که ازچندین چشمه کنارهم اززمین می جوشد. بنقل از بزرگان اسب امام علی علیه السلام پایش را درزمین زده واین چشمه هاسرازیرشده است. ازین رو مردم محلی و جاهای دیگرآن منطقه رامقدس شمرده و زیارت می کنند.
• کوه شنده که ب اعتقادبزرگان امام علی تکه ای ازکوه بزرگتررا که کمی بالاتراست باانگشت خودجداکرده وان را پایین تردرزمین شنده است. روی این کوه فرورفتگی نقش انسانی است ک درحال سجده می باشد و جای مهر دست وپاوزانوی شخص نمازخوان مشخص است همچنین نقش تسبیحی ک گویی پاره شده ومهره های ان ریخته است می باشد. درقسمت دیگری ازسنگ نقش زیارتی شبیه ب مزارامام رضا یا امام علی می باشد. احتمال می رود شخص نمازخوان روی ان تکه سنگ خودامام علی باشد.
wiki: ولسوالی ورس