ولسوالی شولگره

شولگره یکی از ولسوالی های ولایت بلخ در جنوب خاوری افغانستان است[ ۲] که جمعیت نزدیک به ۱۱۰٬۶۰۰ نفر دارد و 40% شولگره تاجیک و عرب 20%پشتون 20% هزاره 20%ازبک هستند[ ۳]
در زمان  امان الله شاه  یکی از افراد او به نام  وزیر محمدگل مهمند  نایب الحکومهٔ ولایت بلخ شد. وی سیاست پشتون سازی را در این ولایت پیشه کرد و نام بسیاری از مناطق ولایت بلخ را تغییر داد. محمدگل مهمند نام این ولسوالی را از بوینه قره به شولگره تغییر داد. [ ۴]
بقایای یک شهر باستانی مربوط به دورۀ هخامنشی در ولسوالی شولگرۀ ولایت باستانی بلخ در سال ۱۳۸۷ خورشیدی کشف و شناسایی شده است. به باور کارشناسان و باستان شناسان، قدمت این شهر به ۲٬۵۰۰ سال می رسد و مربوط به عصر هخامنشیان است.
کار تحقیقات آن توسط باستان شناسان افغانستان و فرانسه صورت گرفته است و از تحقیقات آن ها چنین استنباط می شود که کهن ترین آتشکده در حاشیۀ رود بلخ در نزدیکی چشمۀ شفای شولگرۀ این ولایت در آن عصر ساخته شده باشد و بقایای این شهر و قدیمی ترین آتشکدۀ زرتشتی در دامنۀ شمالی و جنوبی کوه مقابل پل پیکان ولسوالی شولگره بلخ کشف شده است. این شهر با دیواری به درازای چندین کیلومتر و پهنای ۱۳ متر محصور می باشد و بخش جنوبی شامل قلعهٔ نظامی است. چنین به نظر می رسد که قسمت پایین دیوار از سنگ و بالای آن از خشت خام ساخته شده که درازا و پهنای هر خشت ۴۰سانتی متر و ضخامت آن ۱۰سانتی متر می باشد. ساختمان آتشکده در بخش مسکونی شهر از سنگ ساخته شد و قسمت بالای آن اختصاص به افروختن آتش دارد. هخامنشیان در سال ۵۵۰ تا ۳۳۰ پیش از میلاد مسیح در ایرانشهر باستان حکومت کردند. این منطقه در قدیم به نام های بوینه قره و جمشیدشهر یاد می شد.
حاجی محمد عبده