ولسوالی شهدا یکی از ۲۸ ولسوالی ولایت بدخشان است که به طرف شرق شهر فیض آباد موقعیت دارد. نام قدیمی آن زردیو و سرغیلان است.
مرکز آن شهر سرِ میدان و مساحت آن ۱۱۶۰ کیلومتر مربع به فاصله ی ۶۵ کیلومتر به طرف شرق شهر فیض آباد موقیعیت دارد. این ولسوالی پیوست است از شرق با ولسوالی های اشکاشم، از غرب ولسوالی های ارغنج خواه و بهارک، از شمال به ولسوالی شغنان و جنوب ولسوالی وردوج. این ولسوالی در سال ۱۳۷۳ خورشیدی در زمان زمام داری برهان الدین ربانی از ولسوالی بهارک این استان جدا و به حیث یک واحد اداری مستقل عرض اندام نمود. نخستین فرمان دار ولسوالی شهدا آقای سیدولی ولی بوده و به مدت چندین سال ایفای وظیفه نموده است.
این ولسوالی متشکل از دو منطقه به نام زردیو و سرغیلان تشکیل یافته است، که در میان دو کوه کشیده از سلسله کوه های هندوکش شرقی موسوم به چاهل اخذ موقیعت نموده است.
مردم محل همه به زبان پارسی دری سخن گفته و از لحاظ تباری تاجیک و مسلمان سنی می باشند. بافت قبیله ای این محل بسیار محکم بوده و در حقیقت همه مربوط به یک خانواده وسیع ولی گم نام می باشند، شماری دیگری از سران خانواده های بزرگ دیگر ولسوالی ها و دهستان های هم جوار دراین دره به عنوان محل ییلاق در بهار و تابستان سفر می کردند که بعدها این منطقه را سرخیلان ( محل سکونت سران خیل، یعنی گروه ها ) نام گذاری کردند که هنوز بخش وسیع این ولسوالی را به نام سرغلام می نامند.
ولسوالی شهدا از سرسبزترین منطقه در آستان بدخشان بوده که دارای درختان سرکشیده از چارمغز ( گردو ) ، توت، بادام، سیب، گیلاس، آلبالو، زردآلو، ناک، شفتالو و انواع میوه ها می باشد که بیش تر فراورده های صنعت باغ داری آن از اقلام تجارتی و صادراتی خوبی افغانستان امروزی محسوب می گردد.
این ولسوالی بیش تر به شغل کشاورزی و دام داری سروکار داشته و تجارت های کوچک ( Small Business ) دراین منطقه در حال شکل گیری است. دره ی شهدا نخبگان و روشن فکران متعددی را در زمانه های گوناگون، با وجود محرومیت از حق تعلیم و تحصیل در زمان حکم رانی حکام و هم پس از حمله ی مغول، به جامعه تقدیم نموده است. درسال های پسین و کنونی نیز شماری از روشن فکران، دانشمندان، و نخبگان علمی و آکادمیک نیز در خود پرورانده است که از جمله، آقای عبد القدیر فطرت ( رئیس کل بانک مرکزی افغانستان در دو دورهٔ حکومت اسلامی و جمهوری ) ، علام الدین اثیر ( سفیر کبیر افغانستان در ازبکستان، نخستین جنرالان الحاج میراحمد روفی، جمال الدین سعید می باشند، نخستین بنیان گذار معارف ( استاد فیض محمد خان ) در سرغلام و نخستین آموزگار ( خان ) در زردیو، نخستین قاضی ( گدا محمد صمیم ) ، افراد نخبه و روشن فکران و نویسنده گان توانا و پرکار مانند عبدالمنان شیوای شرق، غفران بدخشانی، نصرالله نیکفر، شریح شیون، عبدالحق امیری عضوی سازمان ملل متحد را دارا است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمرکز آن شهر سرِ میدان و مساحت آن ۱۱۶۰ کیلومتر مربع به فاصله ی ۶۵ کیلومتر به طرف شرق شهر فیض آباد موقیعیت دارد. این ولسوالی پیوست است از شرق با ولسوالی های اشکاشم، از غرب ولسوالی های ارغنج خواه و بهارک، از شمال به ولسوالی شغنان و جنوب ولسوالی وردوج. این ولسوالی در سال ۱۳۷۳ خورشیدی در زمان زمام داری برهان الدین ربانی از ولسوالی بهارک این استان جدا و به حیث یک واحد اداری مستقل عرض اندام نمود. نخستین فرمان دار ولسوالی شهدا آقای سیدولی ولی بوده و به مدت چندین سال ایفای وظیفه نموده است.
این ولسوالی متشکل از دو منطقه به نام زردیو و سرغیلان تشکیل یافته است، که در میان دو کوه کشیده از سلسله کوه های هندوکش شرقی موسوم به چاهل اخذ موقیعت نموده است.
مردم محل همه به زبان پارسی دری سخن گفته و از لحاظ تباری تاجیک و مسلمان سنی می باشند. بافت قبیله ای این محل بسیار محکم بوده و در حقیقت همه مربوط به یک خانواده وسیع ولی گم نام می باشند، شماری دیگری از سران خانواده های بزرگ دیگر ولسوالی ها و دهستان های هم جوار دراین دره به عنوان محل ییلاق در بهار و تابستان سفر می کردند که بعدها این منطقه را سرخیلان ( محل سکونت سران خیل، یعنی گروه ها ) نام گذاری کردند که هنوز بخش وسیع این ولسوالی را به نام سرغلام می نامند.
ولسوالی شهدا از سرسبزترین منطقه در آستان بدخشان بوده که دارای درختان سرکشیده از چارمغز ( گردو ) ، توت، بادام، سیب، گیلاس، آلبالو، زردآلو، ناک، شفتالو و انواع میوه ها می باشد که بیش تر فراورده های صنعت باغ داری آن از اقلام تجارتی و صادراتی خوبی افغانستان امروزی محسوب می گردد.
این ولسوالی بیش تر به شغل کشاورزی و دام داری سروکار داشته و تجارت های کوچک ( Small Business ) دراین منطقه در حال شکل گیری است. دره ی شهدا نخبگان و روشن فکران متعددی را در زمانه های گوناگون، با وجود محرومیت از حق تعلیم و تحصیل در زمان حکم رانی حکام و هم پس از حمله ی مغول، به جامعه تقدیم نموده است. درسال های پسین و کنونی نیز شماری از روشن فکران، دانشمندان، و نخبگان علمی و آکادمیک نیز در خود پرورانده است که از جمله، آقای عبد القدیر فطرت ( رئیس کل بانک مرکزی افغانستان در دو دورهٔ حکومت اسلامی و جمهوری ) ، علام الدین اثیر ( سفیر کبیر افغانستان در ازبکستان، نخستین جنرالان الحاج میراحمد روفی، جمال الدین سعید می باشند، نخستین بنیان گذار معارف ( استاد فیض محمد خان ) در سرغلام و نخستین آموزگار ( خان ) در زردیو، نخستین قاضی ( گدا محمد صمیم ) ، افراد نخبه و روشن فکران و نویسنده گان توانا و پرکار مانند عبدالمنان شیوای شرق، غفران بدخشانی، نصرالله نیکفر، شریح شیون، عبدالحق امیری عضوی سازمان ملل متحد را دارا است.
wiki: ولسوالی شهدا