ولسوالی خوست و فرنگ

خوست و فرنگ شرقی ترین ولسوالی ولایت بغلان افغانستان که در دامنه کوه های هندوکش قرار گرفته است.
دایرةالمعارف افغان افزود: میرزا عبدالقادر بیدل اصالتاً متعلق به این ولسوالی است، بنا به مسایلی به هندوستان رفت و شاعر ملکوتی اورنگ زیب پادشاه شد. به این دلیل که دو دختر اورنگ زیب در هنگام اعزام به ولسوالی خوست ازدواج کرده بودند، هر هدیه یی به خراسان مخصوصاً به ولسوالی خوست ارسال می شد.
پدر بیدل که شغل سپاهی داشته قطعاً از خراسان به هند رفته بوده است. پوهاند سرورِ همایون به استناد بابرنامه می گفت، بیشتر فرماندهان سپاهِ بابر از همین خوست و فرنگ بودند که امروز جزو بغلان است. پوهاند همایون می گفت پس از آنکه بابر به قدرت رسید برای خوستی ها هدایای زیادی فرستاد. محمود داداش رستمی در صفحه ۲۰۹ مقاله اش زیر عنوان بیدل در آینه تاریخ می نویسد: «بیدل از خوستِ بدخشان از توابع قطغن می باشد». او هم به استناد دانشنامه ادب فارسی استدلال می کند که «بسیاری از شاعران، عالمان و منصب داران سپاه و مردمان خوست از آن دیار به دربار شاهانِ مغولی شتافتند. اما در مورد خوست اگر شبهه ای باشد علامه دهخدا به نقل از معجم البلدان می گوید:» خوست . ( اِخ ) ناحیتی از نواحی طخارستان و از اعمال بلخ، آنرا یک قصبه و چهاردرهٔ سبز و خرم و پردرخت.
ازین دو شعر بیدل نیز دانسته می شود که نسبت ایشان به همین دیار ( خوست و فرنگ ) است:
ز بس که نسخهٔ تحقیق ما پریشان است
نظر به کاشغر و دل به ٬خوست، می باشد
به تر دماغی هوش تو جهل می خندد
کز اهل هند عبارات، خوست، می پرسی
غزلیات - بیدل دهلوی
خوار باد و خسته دل بدخواه جاه و دولتش
گر به بغداد است و ری یا در طخارستان و خوست
شاعر بزرگ ادب پارسی: سوزنی
الحال حوزه خوست ها؛ متشکل از سه واحد اداری ( خوست، فرنگ، گذرگاه نور ) می باشد که تمام این نواحی بنام واحد ( خوست ) یاد شده و ساکنین این شهرستان نیز بنام واحد ( خوستی ) مسمی هستند و دارای ارزش های مشترکی می باشند. البته اگر نامی از خوست می بریم هدف ما هر سه واحد اداری است و یکی از دیگر مجزا نیست.
در تواریخ خوست با ظبطهای مختلف خوست، خوشت، خست، خاست، خاشت و خاس یاد شده است.
- یاقوت حموی در کتاب معجم البلدان گوید.
خوست ناحیتی از نواحی طخارستان و از اعمال بلخ بوده، آنرا یک قصبه و چهار درهٔ سبز و خرم و پر درخت است.