خاش رود یکی از ولسوالی های ولایت نیمروز در جنوب باختری افغانستان است. جمعیت آن در سال ٢۰٢۰ میلادی، ٢٨٬۶٩٨ نفر اعلام شده است. ولسوال این ولسوالی محمد هاشم نورزی است که در ۲۰می سال۲۰۰۵ به این پست منصوب شد. [ ۱]
خاشرود ولسوالی ای است در شمال شرق شهر زرنج و چخانسور میان دشت بکوا و دشت مارگو در کنار راست رود خاشرود. در دوره اسلامی شهر خاش دومین شهر بزرگ نیمروز پس زرنج و مرکز این منطقه بوده است.
این ناحیه چون از مضافات سیستان بوده است بنابران آثار قدیم زیاد در آن به مشاهده می رسد، مثلاً قلعهٔ خرابهٔ خاش که هنوز هم مورد استفاده می باشد و خرابه های در شمال قریۀ رزی. همچنان خطوط نهرهای متروکه در این حصه موجود است. قرار روایات در حوزهٔ رزی باغ های وسیع انگور وجود داشته است و علت تسمیهٔ آن هم همین باشد، چو رز به معنای تاک است. [ ۲]
وزارت شهرسازی و اراضی افغانستان طرح انتقال مرکز ولایت نیمروز از زرنج به خاشرود را روی دست گرفته است؛ این بدلیل موقعیت شهر خاش در ولایت نیمروز است که به مراکز تمام ولسوالی ها دسترسی دارد، درحالیکه شهر زرنج در مرز افغانستان و ایران قرار گرفته است و فاصله زیادی از مراکز ولسوالی های شمالی و شرقی دارد. [ ۳]
ولسوال قبلی محمد هاشم نورزهی بود که توسط طالبان جان باخت. پاسوال خواجه جیلانی ابوبکر قومندان امنیه این ولسوالی است، قوماندانی امنیت خاشرود نهاد زیر دست زون ۵۰۵ بست وزارت امور داخله افغانستان می باشد.
به گفته مردم خاشرود کشور ایران عامل اصلی بی امنیتی این ولسوالی است و از گروه تروریستی داعش این ولسوالی حمایت مالی و تسلیحاتی می کند. درست در ۱۶ سرطان ۱۴۰۰، جیلانی ابوبکر یک مهاجم انتحاری ایرانی را در این ولسوالی بازداشت کرد. جیلانی ابوبکر، فرمانده پولیس نیمروز می گوید که این مهاجم خود را تبعه ایران معرفی کرده است؛ او در حمله نیروهای امنیتی از قریه خیرآباد خاشرود بازداشت شده است. وی افزود به جز دستگیری این فرد، سه مهاجم دیگر در درگیری با پولیس کشته شدند که مهاجم بازداشت شده، یکی از کشته شده ها را پسر عموی خود خوانده و مدعی شده که او نیز شهروند ایران بوده است. [ ۴]
نام ناحیه خاشرود از نام دریاچه یی به این نام گرفته شده که از کنار این ساحه می گذرد. شاید نام اصلی این ناحیه خاش بوده است، چنان که قلعهٔ کهنه یی هنوز هم به نام خاش معروف است در مورد نام خاشرود در بین اهالی روایتی هم شایع است و آن اینکه گویند: اصلآ اینجا خشکرود نامیده می شد زیرا که رود آن کم اب بوده در طول سال بیش از دوسه ماه آب نداشته است. اما از نظر لغت و ریشه یابی کلمهٔ خاش، خواش و خاشرود یا خواشرود مهم ترین مرجع نام رودهای زرنج است که در اوستا ذکر شده است، چنان که از جمله نه رود این ناحیه یک از آن هواسترا می باشد که به مفهوم خوش مرغزار و دارای مرغزارهای خوب است و این همان خاشرود فعلی باشد که دارای ساحه یی با چنین اوصاف بوده است. همچنان واژهٔ خواش یا خاش ( خاس ) به معنای آب، چشمه و نهر آمده است، چنان که در نام کانالهای سغد دیده شده است و نیز نام دریاچه یی هم است که زرافشان از آن بیرون آید. اصطخری این حوقل این کلمه را بر شهر اطلاق کنند که همین خاشرود ( شهر خاش ) را میناید، و گویند که این شهر بر مرز داور ( زمین داور ) موقعیت دارد. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفخاشرود ولسوالی ای است در شمال شرق شهر زرنج و چخانسور میان دشت بکوا و دشت مارگو در کنار راست رود خاشرود. در دوره اسلامی شهر خاش دومین شهر بزرگ نیمروز پس زرنج و مرکز این منطقه بوده است.
این ناحیه چون از مضافات سیستان بوده است بنابران آثار قدیم زیاد در آن به مشاهده می رسد، مثلاً قلعهٔ خرابهٔ خاش که هنوز هم مورد استفاده می باشد و خرابه های در شمال قریۀ رزی. همچنان خطوط نهرهای متروکه در این حصه موجود است. قرار روایات در حوزهٔ رزی باغ های وسیع انگور وجود داشته است و علت تسمیهٔ آن هم همین باشد، چو رز به معنای تاک است. [ ۲]
وزارت شهرسازی و اراضی افغانستان طرح انتقال مرکز ولایت نیمروز از زرنج به خاشرود را روی دست گرفته است؛ این بدلیل موقعیت شهر خاش در ولایت نیمروز است که به مراکز تمام ولسوالی ها دسترسی دارد، درحالیکه شهر زرنج در مرز افغانستان و ایران قرار گرفته است و فاصله زیادی از مراکز ولسوالی های شمالی و شرقی دارد. [ ۳]
ولسوال قبلی محمد هاشم نورزهی بود که توسط طالبان جان باخت. پاسوال خواجه جیلانی ابوبکر قومندان امنیه این ولسوالی است، قوماندانی امنیت خاشرود نهاد زیر دست زون ۵۰۵ بست وزارت امور داخله افغانستان می باشد.
به گفته مردم خاشرود کشور ایران عامل اصلی بی امنیتی این ولسوالی است و از گروه تروریستی داعش این ولسوالی حمایت مالی و تسلیحاتی می کند. درست در ۱۶ سرطان ۱۴۰۰، جیلانی ابوبکر یک مهاجم انتحاری ایرانی را در این ولسوالی بازداشت کرد. جیلانی ابوبکر، فرمانده پولیس نیمروز می گوید که این مهاجم خود را تبعه ایران معرفی کرده است؛ او در حمله نیروهای امنیتی از قریه خیرآباد خاشرود بازداشت شده است. وی افزود به جز دستگیری این فرد، سه مهاجم دیگر در درگیری با پولیس کشته شدند که مهاجم بازداشت شده، یکی از کشته شده ها را پسر عموی خود خوانده و مدعی شده که او نیز شهروند ایران بوده است. [ ۴]
نام ناحیه خاشرود از نام دریاچه یی به این نام گرفته شده که از کنار این ساحه می گذرد. شاید نام اصلی این ناحیه خاش بوده است، چنان که قلعهٔ کهنه یی هنوز هم به نام خاش معروف است در مورد نام خاشرود در بین اهالی روایتی هم شایع است و آن اینکه گویند: اصلآ اینجا خشکرود نامیده می شد زیرا که رود آن کم اب بوده در طول سال بیش از دوسه ماه آب نداشته است. اما از نظر لغت و ریشه یابی کلمهٔ خاش، خواش و خاشرود یا خواشرود مهم ترین مرجع نام رودهای زرنج است که در اوستا ذکر شده است، چنان که از جمله نه رود این ناحیه یک از آن هواسترا می باشد که به مفهوم خوش مرغزار و دارای مرغزارهای خوب است و این همان خاشرود فعلی باشد که دارای ساحه یی با چنین اوصاف بوده است. همچنان واژهٔ خواش یا خاش ( خاس ) به معنای آب، چشمه و نهر آمده است، چنان که در نام کانالهای سغد دیده شده است و نیز نام دریاچه یی هم است که زرافشان از آن بیرون آید. اصطخری این حوقل این کلمه را بر شهر اطلاق کنند که همین خاشرود ( شهر خاش ) را میناید، و گویند که این شهر بر مرز داور ( زمین داور ) موقعیت دارد. [ ۲]
wiki: ولسوالی خاش رود