لوگَر ( قبلا لهوگرد[ ۲] ) یکی از ولایت های افغانستان است. مرکز این ولایت شهر پل علم است. نام لوگر از کلمهٔ لوگهر ( دروگر ) گرفته شده است. این محل در قدیم به نام منطقهٔ «سَکاوَند» یا «سَجاوَند» هم یاد می گردید. [ ۳] هم اکنون روستای «سجاوند» در ولسوالی بَرَکی بَرَک این ولایت است.
جمعیت این ولایت را ٦٠%پارسی زبان های هزاره وتاجیک و ٣٥٪ پشتون ها ٥٪ را بقیه اقوام تشکیل می دهند. [ ۴] [ ۵]
در زمان پیش از اسلام، دارای معابد مشهور بود که توسط صفاریان تخریب گردید. در هنگام اشغال شوری از جمله بزرگ ترین کانون های مقاومت بر ضد شوری بود و رهبری آن توسط دکتر فضل الله مجددی، مولوی محمد نبی محمدی و حکمتیار بود. کهساران چرخ زمانی بزرگ ترین کانون جهاد علیه دولت بابری هند که در کابل تسلط داشتند به شمار می رفت و و مرکز سلسلهٔ روشانیان و سپهداران بزرگ استقلال خراسان از سلسلهٔ بابری هند بود و در هنگام انقلابات انگلیسی به ده ها هزار از مردم این ولایت اعم از تاجیک و پشتون اشتراک کرده بودند.
تا دههٔ ۱۳۴۰ هجری خورشیدی، شهر برکی برک مرکز این ولایت بود و سپس «پل علم» جای آن را گرفت.
باشندگان ولایت لوگر سه قوم تاجیک، پشتون و اورمری هستند و به زبان هایفارسی، پشتو و اورمری سخن می گویند. اورمری ها در ولسولی برکی برک زندگی میکنند. لوگر از نگاه مساحت از جمله ولایات کوچک می باشد. قبایل متوطن آن عمرخیل، مُلاخیل، احمدزی، ستانکزی، کوچی ها، مسعود و غیره می باشد و در فاصلهٔ تقریباً ۴۰ کیلومتری کابل قرار دارد.
از مشاهیران خانوادهٔ عمرخیل خالد عمرخیل، عرفان عمرخیل، سلمان عمرخیل علیه انگلیس جهاد کردن و از قوم چرخی قهرمانان رزم علیه انگلیس نایب امین الله خان لوگری معاون شورای انقلابی درانقلاب اول ضد انگلیسی، علامه فیضانی، اشرف غنی احمدزی کاندیدا برای سرمنشی ملل متحد در سال ۲۰۰۷ وعلی عابدی و غیره می باشد.
پیشه مردم این ولایت زراعت و مالداری بوده. سیب آن در بازارهای کابل به عنوان نازک بدن مشهور بوده و دارای رودخانهٔ خروشانی به نام دریای لوگر است که باعث رونق زراعت می گردد.
منابع طبیعی مس دارد، مشهور به نام مس عینک لوگر می باشد که یکی از بهترین مس های جهان شناخته شده است.
از تولیدات زراعتی این ولایت می توان به سیب، انگور، زردآلو، شفتالو و در زراعت گندم، جواری، کچالو، لوبیا، پیاز و غیره نام برد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفجمعیت این ولایت را ٦٠%پارسی زبان های هزاره وتاجیک و ٣٥٪ پشتون ها ٥٪ را بقیه اقوام تشکیل می دهند. [ ۴] [ ۵]
در زمان پیش از اسلام، دارای معابد مشهور بود که توسط صفاریان تخریب گردید. در هنگام اشغال شوری از جمله بزرگ ترین کانون های مقاومت بر ضد شوری بود و رهبری آن توسط دکتر فضل الله مجددی، مولوی محمد نبی محمدی و حکمتیار بود. کهساران چرخ زمانی بزرگ ترین کانون جهاد علیه دولت بابری هند که در کابل تسلط داشتند به شمار می رفت و و مرکز سلسلهٔ روشانیان و سپهداران بزرگ استقلال خراسان از سلسلهٔ بابری هند بود و در هنگام انقلابات انگلیسی به ده ها هزار از مردم این ولایت اعم از تاجیک و پشتون اشتراک کرده بودند.
تا دههٔ ۱۳۴۰ هجری خورشیدی، شهر برکی برک مرکز این ولایت بود و سپس «پل علم» جای آن را گرفت.
باشندگان ولایت لوگر سه قوم تاجیک، پشتون و اورمری هستند و به زبان هایفارسی، پشتو و اورمری سخن می گویند. اورمری ها در ولسولی برکی برک زندگی میکنند. لوگر از نگاه مساحت از جمله ولایات کوچک می باشد. قبایل متوطن آن عمرخیل، مُلاخیل، احمدزی، ستانکزی، کوچی ها، مسعود و غیره می باشد و در فاصلهٔ تقریباً ۴۰ کیلومتری کابل قرار دارد.
از مشاهیران خانوادهٔ عمرخیل خالد عمرخیل، عرفان عمرخیل، سلمان عمرخیل علیه انگلیس جهاد کردن و از قوم چرخی قهرمانان رزم علیه انگلیس نایب امین الله خان لوگری معاون شورای انقلابی درانقلاب اول ضد انگلیسی، علامه فیضانی، اشرف غنی احمدزی کاندیدا برای سرمنشی ملل متحد در سال ۲۰۰۷ وعلی عابدی و غیره می باشد.
پیشه مردم این ولایت زراعت و مالداری بوده. سیب آن در بازارهای کابل به عنوان نازک بدن مشهور بوده و دارای رودخانهٔ خروشانی به نام دریای لوگر است که باعث رونق زراعت می گردد.
منابع طبیعی مس دارد، مشهور به نام مس عینک لوگر می باشد که یکی از بهترین مس های جهان شناخته شده است.
از تولیدات زراعتی این ولایت می توان به سیب، انگور، زردآلو، شفتالو و در زراعت گندم، جواری، کچالو، لوبیا، پیاز و غیره نام برد.
wiki: ولایت لوگر