ولایت لَغمان یکی از ولایت های افغانستان است. مرکز این ولایت شهر مهترلام نام دارد. لغمان منطقه ای کوهستانی است و رودهای علیشنگ و علینگار به زیبایی این ولایت می افزایند و این ولایت را سر سبز ساخته اند.
... [مشاهده متن کامل]
زبان اداری و درسی لغمان پشتو است و در گذشته ها نیز از دیدگاه تاریخی مسکن اقوام پشتو زبان بوده است. دومین زبان حاکم در مرکز لغمان، زبان فارسی می باشد و بعد هم زبان پشه ای. بخشی از فارسی زبانان لغمان احتمالاً تا چند سدهٔ پیش به زبان پشه ای سخن می گفته اند.
پس از تغییرات در تقسیمات کشوری در افغانستان در سال ۱۹۶۴، ولایت لغمان نیز در همان سال در ناحیهٔ لغمانات تشکیل شد و مرکز آن شهر مهترلام مقرر گردید.
جمعیت این ولایت ۴۰۳٫۵۰۰ نفر در سال ۲۰۰۹ برآورد شده است که بر پایهٔ منابعی تاجیک ها ۴۰٪، پشه ای ها ۴۰٪ پشتون ها و نورستانی ها نیز ۲۰٪ از باشندگان بومی این ولایت محسوب می گردند. تاجیک های لغمان به لهجهٔ خاص خود فارسی صحبت می کنند که اکثریت قوم تاجیک در مهترلام، ولسوالی های علیشنگ، دولت شاه «بیش ترینه در درهٔ فراجغان» و قرغه ای زندگی می کنند. فارسی زبان های ولایت لغمان عمدتاً از حروف که در زبان و ادبیات فارسی دری وجود ندارد استفاده می کنند مثلاً ټ ډ ړ ڼ
پشتوهای این منطقه از قبیلهٔ غلزایی هستند. براساس برآورد سال ۲۰۰۸ تنها ۴ هزار نفر از جمعیت ۳۷۸ هزار نفری این ولایت در شهرها زندگی می کنند. اغلب مردمان لغمان سنی مذهب هستند.
هر نوع میوه در این ولایت قابل کشت است گندم، برنج، ذرت، سبزیجات، خشخاش، حبوبات، و پنبه محصولات کشاورزی اصلی این منطقه است. بیشتر پشه ای ها به کار دامداری و تجارت پوست و چرم مشغولند.
• برنج
براساس سروی مشترک وزارت زراعت و ادارهٔ ملی احصاییه، لغمان با تولید سالانه ۱۵ هزار تُن برنج در جایگاه هشتم تولید برنج افغانستان قرار دارد.
• لیمو
بر اساس آمار ریاست زراعت لغمان، ولایت لغمان در مجموع ۴۳ هکتار باغ لیمو دارد و در سال ۱۳۹۹ ۵۴ جریب باغ جدید لیمو احداث کرده است که ۲۱۵ تن لیمو از آنها برداشت شده است. لیمو بازار خوب دارد و هر سیر ( هفت کیلو ) لیمو را در بازارهای داخلی در بدل ۴۰۰ افغانی فروخته می شود.
۳۱٪ مردم باسواد هستند و ۴۲ درصد به برق دسترسی دارند. یک بیمارستان، حدود ۴۲ درمانگاه و ۱٬۵۳۷ مسجد در این ولایت فعالیت دارند.
... [مشاهده متن کامل]
زبان اداری و درسی لغمان پشتو است و در گذشته ها نیز از دیدگاه تاریخی مسکن اقوام پشتو زبان بوده است. دومین زبان حاکم در مرکز لغمان، زبان فارسی می باشد و بعد هم زبان پشه ای. بخشی از فارسی زبانان لغمان احتمالاً تا چند سدهٔ پیش به زبان پشه ای سخن می گفته اند.
پس از تغییرات در تقسیمات کشوری در افغانستان در سال ۱۹۶۴، ولایت لغمان نیز در همان سال در ناحیهٔ لغمانات تشکیل شد و مرکز آن شهر مهترلام مقرر گردید.
جمعیت این ولایت ۴۰۳٫۵۰۰ نفر در سال ۲۰۰۹ برآورد شده است که بر پایهٔ منابعی تاجیک ها ۴۰٪، پشه ای ها ۴۰٪ پشتون ها و نورستانی ها نیز ۲۰٪ از باشندگان بومی این ولایت محسوب می گردند. تاجیک های لغمان به لهجهٔ خاص خود فارسی صحبت می کنند که اکثریت قوم تاجیک در مهترلام، ولسوالی های علیشنگ، دولت شاه «بیش ترینه در درهٔ فراجغان» و قرغه ای زندگی می کنند. فارسی زبان های ولایت لغمان عمدتاً از حروف که در زبان و ادبیات فارسی دری وجود ندارد استفاده می کنند مثلاً ټ ډ ړ ڼ
پشتوهای این منطقه از قبیلهٔ غلزایی هستند. براساس برآورد سال ۲۰۰۸ تنها ۴ هزار نفر از جمعیت ۳۷۸ هزار نفری این ولایت در شهرها زندگی می کنند. اغلب مردمان لغمان سنی مذهب هستند.
هر نوع میوه در این ولایت قابل کشت است گندم، برنج، ذرت، سبزیجات، خشخاش، حبوبات، و پنبه محصولات کشاورزی اصلی این منطقه است. بیشتر پشه ای ها به کار دامداری و تجارت پوست و چرم مشغولند.
• برنج
براساس سروی مشترک وزارت زراعت و ادارهٔ ملی احصاییه، لغمان با تولید سالانه ۱۵ هزار تُن برنج در جایگاه هشتم تولید برنج افغانستان قرار دارد.
• لیمو
بر اساس آمار ریاست زراعت لغمان، ولایت لغمان در مجموع ۴۳ هکتار باغ لیمو دارد و در سال ۱۳۹۹ ۵۴ جریب باغ جدید لیمو احداث کرده است که ۲۱۵ تن لیمو از آنها برداشت شده است. لیمو بازار خوب دارد و هر سیر ( هفت کیلو ) لیمو را در بازارهای داخلی در بدل ۴۰۰ افغانی فروخته می شود.
۳۱٪ مردم باسواد هستند و ۴۲ درصد به برق دسترسی دارند. یک بیمارستان، حدود ۴۲ درمانگاه و ۱٬۵۳۷ مسجد در این ولایت فعالیت دارند.
