ولادیمیر لیاخوف

لیاخوف، افسر ارتش روسیه، از طرف دربار تزار نیکلای دوم به ایران اعزام شد و در زمان سلطنت محمدعلی شاه قاجار، فرماندهی بریگاد مرکزی قوای قزاق را برعهده گرفت. کلنل لیاخوف در مقابل وزیر جنگ و هیچ یک از مقامات وقت ایران برای خود مسئولیتی قائل نبود و مستقیماً از پترزبورگ کسب تکلیف می کرد. وی در ۲۲ جمادی الاول سال ۱۳۲۶ ق، از طرف محمدعلی شاه قاجار به سمت فرماندار نظامی تهران منصوب شد و در ۲۳ جمادی الاول برابر روز سه شنبه ۲ تیر ۱۲۸۷ به دستور شاه و توصیه سرگئی شاپشال که در خدمت محمدعلی شاه قاجار بود و نیکولاس هارتویگ وزیر مختار روسیه در ایران ، مجلس شورای ملی را به توپ بست.
بر اثر این واقعه جمعی از نمایندگان مجلس را متفرق ساخت و عده ای را کشت و قوای قزاق وارد مجلس شدند و دست به تخریب و غارت زدند. بعد از این آشوب سازی مهلک، کلنل لیاخوف از طرف محمدعلی شاه قاجار مورد قدردانی قرار گرفت.
لیاخوف تا روز اول رجب سال ۱۳۲۷ ق در خدمت محمدعلی شاه قاجار بود، ولی پس از فتح تهران توسط مجاهدان و سواران گیلانی و بختیاری، تسلیم اردوی مشروطه خواهان شد و از طرف علیقلی خان سردار اسعد و محمدولی خان تنکابنی، فاتحان مشروطه خواه تهران، تحت حفاظت یوسف خان امیر مجاهد قرار گرفت، تا مورد حمله مشروطه خواهان واقع نشود.
لیاخوف در سوم رجب سال ۱۳۲۷ ه‍. ق استعفای خود را تسلیم سپهسالار وزیر جنگ کرد و به سن پترزبورگ رفت. در سال ۱۹۱۷ ( ۱۳۳۶ ق ) که انقلاب روسیه پدید آمد، به ژنرال دِنیکِن فرمانده روس های سفید پیوست و چون سفیدها شکست خوردند، به باتومی گرجستان گریخت. ولی در آن جا، به دست سه تن گرجی، کشته شد.
مشهور است که محمدعلی شاه عامل اصلی و طراح به توپ بستن مجلس بوده است، اما بنا بر گزارش های محرمانه ای که پانوف، روزنامه نگار بلغاری، از لیاخوف ربوده بود، طراح اصلی نقشه، لیاخوف و بارانوسکی ( مترجم سفارت روس ) و شاپشال ( آجودان شاه و از اتباع روسیه ) بودند که با ادارهٔ ارتش در تفلیس و سن پترزبورگ تماس داشتند و موافقت دولت روسیه را کسب کرده بودند. شاه ابتدا با نقشهٔ لیاخوف مخالفت کرد و خواهان روش مسالمت آمیزتری شد، زیرا از عواقب درگیری نظامی و کشتار مردم می ترسید، ولی لیاخوف گفت که جز این راهی نیست و تهدید کرد که در غیر این صورت، دیگر دولت روسیه در قبال وی تعهد و مسئولیتی نخواهد داشت. شاه به ناچار پذیرفت، ولی درخواست کرد تا جایی که ممکن است از خون ریزی خودداری کنند.