[ویکی نور] در باره زندگی و اندیشه ها و آثار محمّد وفا کبیر شاذلی، اطلاعات چندانی در دست نیست و در کتب صوفیان و تراجم نیز گزارش جامعی مشاهده نشد. نام او سید محمّد و کنیه اش ابوالفضل یا ابوالفتح، مشهور به سیّد محمّد وفا شاذلی، فرزند محمّد (نجم) بن محمّد اسکندری بود (الأعلام، ج 7، ص 37).
او در سال 702ق، در اسکندریه به دنیا آمد و در آنجا رشد کرد. از استادان و مربیان او و صفات آنان و درس های خوانده شده و زمان و مکان و دیگر خصوصیات تعلیم و تربیت او اطلاعی در دست نیست، امّا همین مقدار ذکر شده است که وی مسلک استاد ابوالحسن شاذلی را بر طبق دستور و راهنمایی امام سیر و سلوک، داوود بن ماخلا پیمود و آنگاه به «اخمیم» روی کرد و در همان جا همسری برگزید. جزئیات و مشخصات زمانی و مکانی ازدواج و نام و ویژگی های همسرش و مدت زندگی مشترکش و... نیز ذکر نشده است. همچنین سخنی از ثمره ازدواج سید محمد وفا و نام و نشان فرزند یا فرزندانش به میان نیامده است، جز اینکه پسری برای او به نام سید علی ذکر شده است (کتاب الأزل، ص 6).
وی بعد از ازدواج به قاهره رفت و در منطقه روضه - در کنار نیل - سکنی گزید و کم کم یارانش زیاد شدند و دولتی ها هم به طرف او روی آوردند. تاریخ دقیق و مشخصات این حوادث نیز مجهول است. او سرسلسله و بنیان گذار فرقه وفائیه در مصر و دارای اصالتی مغربی بود و تابعان و پیروانی داشت و از نظر مذهبی، مالکی بود (الأعلام، ج 7، ص 37).
محمّد وفا، کتاب های بسیاری در باب شریعت، طریقت و حقیقت پدید آورد. کتاب های «الصور»، «العروش»، «المعارج»، «الواردات»، «فصول الحقائق»، «تأصیل الأزمان»، «تفصیل الأکوان»، «ترجمان الأشواق» و «روضة العشاق»، «شعائر العرفان فی ألواح الکتمان»، «نفائس العرفان من أنفاس الرحمان»، «المقامات السنیة المخصوص بها السادة الصوفیة»، «بهجة الإرشاد فی الفقه»، «حزب السادات فی جمیع العبادات» و «کتاب الأزل» از آثار علمی اوست (کتاب الأزل، ص 7).
او در شعر نبوغی داشت و دیوان شعری از او برجای مانده و به سبک ابن فارض و دیگران قصیده هایی سروده است (الأعلام، ج 7، ص 37).
شیخ عبد الوهاب شعرانی که کتابی در باره زندگی و مناقب محمّد وفا شاذلی دارد، در کتاب طبقاتش نوشته است که او از بزرگ ترین عارفان بود و از سید علی فرزند سید محمد وفا نقل کرده که پدرش خاتم اولیاء و صاحب منزلتی بزرگ بود و کتاب های زیادی داشت که در کودکی، درحالی که هفت یا ده سال داشت، آن را نوشته بود. شعرانی افزوده است که سخنان منظوم و منثور سید محمد وفا رمزهایی شگفت است که به طلسم می ماند و تاکنون رازش ناگشوده مانده است (کتاب الأزل، ص 4).
او در سال 702ق، در اسکندریه به دنیا آمد و در آنجا رشد کرد. از استادان و مربیان او و صفات آنان و درس های خوانده شده و زمان و مکان و دیگر خصوصیات تعلیم و تربیت او اطلاعی در دست نیست، امّا همین مقدار ذکر شده است که وی مسلک استاد ابوالحسن شاذلی را بر طبق دستور و راهنمایی امام سیر و سلوک، داوود بن ماخلا پیمود و آنگاه به «اخمیم» روی کرد و در همان جا همسری برگزید. جزئیات و مشخصات زمانی و مکانی ازدواج و نام و ویژگی های همسرش و مدت زندگی مشترکش و... نیز ذکر نشده است. همچنین سخنی از ثمره ازدواج سید محمد وفا و نام و نشان فرزند یا فرزندانش به میان نیامده است، جز اینکه پسری برای او به نام سید علی ذکر شده است (کتاب الأزل، ص 6).
وی بعد از ازدواج به قاهره رفت و در منطقه روضه - در کنار نیل - سکنی گزید و کم کم یارانش زیاد شدند و دولتی ها هم به طرف او روی آوردند. تاریخ دقیق و مشخصات این حوادث نیز مجهول است. او سرسلسله و بنیان گذار فرقه وفائیه در مصر و دارای اصالتی مغربی بود و تابعان و پیروانی داشت و از نظر مذهبی، مالکی بود (الأعلام، ج 7، ص 37).
محمّد وفا، کتاب های بسیاری در باب شریعت، طریقت و حقیقت پدید آورد. کتاب های «الصور»، «العروش»، «المعارج»، «الواردات»، «فصول الحقائق»، «تأصیل الأزمان»، «تفصیل الأکوان»، «ترجمان الأشواق» و «روضة العشاق»، «شعائر العرفان فی ألواح الکتمان»، «نفائس العرفان من أنفاس الرحمان»، «المقامات السنیة المخصوص بها السادة الصوفیة»، «بهجة الإرشاد فی الفقه»، «حزب السادات فی جمیع العبادات» و «کتاب الأزل» از آثار علمی اوست (کتاب الأزل، ص 7).
او در شعر نبوغی داشت و دیوان شعری از او برجای مانده و به سبک ابن فارض و دیگران قصیده هایی سروده است (الأعلام، ج 7، ص 37).
شیخ عبد الوهاب شعرانی که کتابی در باره زندگی و مناقب محمّد وفا شاذلی دارد، در کتاب طبقاتش نوشته است که او از بزرگ ترین عارفان بود و از سید علی فرزند سید محمد وفا نقل کرده که پدرش خاتم اولیاء و صاحب منزلتی بزرگ بود و کتاب های زیادی داشت که در کودکی، درحالی که هفت یا ده سال داشت، آن را نوشته بود. شعرانی افزوده است که سخنان منظوم و منثور سید محمد وفا رمزهایی شگفت است که به طلسم می ماند و تاکنون رازش ناگشوده مانده است (کتاب الأزل، ص 4).
wikinoor: وفا،_محمد_بن_محمد