وضعیت اب و هوایی

دانشنامه آزاد فارسی

وضعیت آب و هوایی. وضعیّت آب و هوایی (weather)
تغییرات عوامل جویِ هر نقطه از کرۀ زمین. در طول دوره ای کوتاه. این عوامل عبارت اند از رطوبت، بارندگی، حرارت، پوشش ابر، و میزان باد. وضعیت آب و هوایی با اقلیم تفاوت دارد. اقلیم در حقیقت معدل شرایط آب و هواییِ ناحیه یا محلی در دورۀ زمانی طولانی، حداقل ۳۰ سال، است. هواشناسی مطالعۀ الگوهای آب وهوایی کوتاه مدت و داده های آن در نواحیِ خاص است، در حالی که اقلیم شناسی مطالعۀ آب و هوا در مقیاس های زمانی طولانی تر و در مقیاس منطقه ای یا جهانی است.
پیش بینی وضعیت آب و هوا. این پیش بینی ها براساس داده های هواشناسی فعلی و برای تعیین وضعیت آب و هوای احتمالی ناحیه ای خاص صورت می گیرد. این پیش بینی ممکن است کوتاه مدت، مثلاً برای دوره ای یک یا دو روزه، میان مدت، برای پنج تا هفت روز، یا بلند مدت، برای یک ماه یا بیشتر باشد. مشاهدات آب و هوایی هر ساعت در ایستگاه های هواشناسی صورت می گیرد. بیش از ۳,۵۰۰ ایستگاه هواشناسی در دنیا مستقر است و بیش از ۱۴۰ کشور در برنامۀ دادوستد داده های آب و هوا شرکت کرده اند. این دادوستد از طریق برنامۀ ناظر جهانی آب و هوا صورت می گیرد که سازمان هواشناسی جهانی آن را کنترل می کند. این اطلاعات بین کشورهای عضو از طریق شبکۀ مخابرات بین المللی مبادله می شود. داده های به دست آمده در مراکز هواشناسی کشورهای گوناگون جمع آوری و به صورت نقشه های هواشناسی یا نمودارهایی تنظیم می شود. نقشه های آب و هوایی از نشانه های استاندارد بین المللی برای نشان دادن فشارجوّی، پوشش ابر، سرعت باد و جهت آن، میزان بارش، و دیگر جزییاتی استفاده می کنند که ایستگاه ها در زمان های خاص اندازه گیری کرده اند. نقاطی با فشارجوی یکسان با خطوطی به هم متصل می شوند که به خطوط خط تک فشار معروف اند. موقعیت و حرکت جبهه های هوایی مراکز پرفشار و کم فشار با بررسی این خطوط به دست می آید. نمودارهای هواشناسی معمولاً به صورت سه یا شش ساعته ترسیم می شوند و پیش بینی آب و هوا براساس مقایسۀ نمودار هر روز و نمودارهای قبلی صورت می گیرد. داده های دیگری که با استفاده از بالن ها و ماهواره های هواشناسی به دست می آید به ترسیم و تفسیر بهتر نقشه های آب و هواشناسی کمک می کنند.
پیش بینی دوره های گذشته. در اوّلین روزها، تعداد ایستگاه ها کم بود و عوارض مهم نقشه های هواشناسی الگوی خطوط هم فشار بودند. براساس این الگوها، نواحی کم فشار (فروبار یا فروافتادگیها یا سیکلون ها)، نواحی پرفشار (آنتی سیکلون ها)، و الگوهای متصل به هم، همانند ستیغ ها، گودال ها و گودال های ثانویه، را شناسایی می کردند. کریستف بایز بالات، هواشناس و ریاضی دان و فیزیک دان آلمانی (۱۸۱۷ـ۱۸۹۰)، از بنیادگذاران علم آب و هواشناسی و استاد دانشگاه اوترخت آلمان بود که در ۱۸۵۴، بنیاد همکاری های بین المللی هواشناسی را در هلند ایجاد کرد. اختراع تلگراف جمع آوری هم زمان مشاهدات آب و هوایی را ممکن ساخت و بالات شبکه ای مخابراتی برای تبادل داده های آب و هوایی ایجاد کرد. امروز او به سبب قانون مهمی که در ۱۸۵۷ در زمینۀ هواشناسی عرضه کرد بسیار معروف است. براساس این قانون، اگر ناظری در نیمکرۀ شمالی پشت به باد بایستد، فشار اتمسفری درسمت چپ ناظر کمتر از سمت راست اوست. در نیمکرۀ جنوبی، این وضعیت برعکس می شود. او علت این پدیده را نمی دانست، ولی ویلیام فرل (۱۸۱۷ـ۱۸۹۱)، هواشناس امریکایی، علت این پدیده را توضیح داد و نظریۀ انحراف جریان های هوایی براثر گردش دورانی زمین را عرضه کرد.

پیشنهاد کاربران

بپرس