وضع فعل ماضی

[ویکی فقه] وضع فعل ماضی به وضع دلالت کننده بر نسبت موجود میان حَدَث و ذات در زمان گذشته اطلاق می شود و در علم اصول فقه کاربرد دارد.
فعل ماضی برای دلالت بر نسبت و رابطه موجود بین پدیده (حدث) و پدید آورنده (فاعل) در زمان گذشته وضع شده و دو وضع جداگانه برای ماده و هیئت دارد.
معنای هیئت فعل ماضی
هیئت فعل ماضی دارای معنای حرفی است؛ یعنی معنایی که در عالم تصور استقلال دارد، اما برای تحقق خارجی، نیاز به دو طرف دارد. تفاوت بین فعل و حرف این است که در باب حروف، برای ماده و هیئت یک وضع بیشتر وجود ندارد، اما در باب افعال، برای ماده و هیئت هر کدام وضع جداگانه ای وجود دارد، اگر چه ماده و هیئت به منزله دو لفظ نمی باشد، چون لازمه آن، وجود دو دلالت مستقل است، و این در حالی است که معنای فعل ماضی به صورت یک شیء واحد در ذهن انسان می آید.
کیفیت دخالت زمان در فعل ماضی
درباره چگونگی دخالت زمان در فعل ماضی سه دیدگاه وجود دارد:۱. دیدگاه نحوی ها و برخی اصولی ها این است که فعل ماضی برای نسبت بین فعل و فاعل در زمان گذشته وضع شده است.۲. دیدگاه برخی دیگر از اصولی ها مانند مرحوم محقق نائینی این است که فعل ماضی برای بیان تحقق نسبت میان مبدأ و موضوع آن وضع شده است، و از این رو، به ملازمه بر زمان گذشته دلالت می کند.۳. دیدگاه گروهی دیگر از اصولیون مانند مرحوم آخوند خراسانی در «کفایة الاصول» این است که فعل ماضی، هیچ گونه دلالتی بر زمان ماضی ندارد، بلکه در زمانیات، به خاطر خصوصیت دیگری که عبارت است از معنا و مفهوم تحقق و واقع شدن که لازمه آن وقوع در زمان گذشته است بر زمان گذشته دلالت می کند.
نکته
...