وسوسه سنت انتوان

دانشنامه آزاد فارسی

وسوسه سنت آنتوان. وَسوسۀ سنت آنتوان (La Tentation de Saint Antoine)
اثری از گوستاو فلوبر، منتشر شده به فرانسوی در ۱۸۷۴. فلوبر این اثر را که از تابلویی از بروگل با همین نام مایه گرفته است، سه بار در طی ۱۸۴۹، ۱۸۵۶ و ۱۸۷۰ تحریر کرده است. این اثر که چیزی جز گفت وگوی پیوستۀ قدیس آنتوان با اشباح و ارواح شیطانی نیست، هم به مکالمه ای فلسفی می ماند، هم به رمانی با صحنه های تاریخی، و هم به درامی اجرا نشدنی. آنتوان تنها در خلوت خویش گذشتۀ پُر از تضادش را در نظر مجسم می کند؛ وسوسه هایی که زندگی گذشته اش بر او عرضه می کند، و او خجل از سپردن خویش به دست این وسوسه ها، به متون مقدس پناه می برد، اما بانگ هایی شیطانی تلاوت او را آشفته می کند. قدیس آنتوان خود را از بند وسوسه ها می رهاند؛ در خیال به اسکندریه می رود، سپس بخت نصر می شود و احساس می کند غرقِ کشت و کشتار شده است، و سرانجام خود را در کلبه ای بازمی یابد و خویش را به گناه خواب و خیالش کیفر می دهد. آن گاه ملکۀ سبا در می رسد و همۀ لذات و شهوات لطیف را به او عرضه می کند. آنتوان کم مانده وسوسه شود، اما بار دیگر خود را از شر آن می رهاند. اگرچه آنتوان مسحور وسوسه های دیگری چون شگرد فریبکارانۀ هیلاریونِ دروغین، و موجودات افسانه ای چون ابوالهول و خیمایرا می شود، عاقبت از همۀ آن ها خلاصی می یابد و بر دمیدن روز و نورافشانی رخسارِ عیسی مسیح در قرص خورشید به نشانۀ تأییدی آسمانی است. وسوسۀ سنت آنتوان که دستاورد روزگار جوانی فلوبر و محصول دورۀ پایانی نویسندگی اوست، دربردارندۀ قطعاتی شاعرانه، هرچند صوری و ساختی، و ستایش برانگیز است. هرچند بیشتر منتقدان و وقایع نگاران این اثر را چیزی جز دفاعیۀ ملال آور فلوبر از افکار خود ندانسته ، کسانی چون رنان نیز آن را ستوده اند.

پیشنهاد کاربران

بپرس