وسوسه

[ویکی فقه] وسوسه، از زیان بارترین امراض قلبی است و ضد آن، اندیشه ها و تصورات ستوده‏ای است که شرعاً و عقلاً نیکو باشند و الهام نامیده می‏شود.
همه خیالات و افکاری که بر ذهن و قلب انسان عبور می کنند بر چهار قسم است: افکار محرک عمل خیر و خیالات خوب که «الهام» نام دارند و افکار محرک عمل شر و خیالات بد که «وسوسه» نامیده می شوند.
دو قسم وسواس، اثر شیطان بوده و دو قسم الهام، از فیض ملائکه است. همانطور که در روایتی نیز الهام فرشته و وسوسه شیطان در دو گوش باطنی انسان ذکر شده است.

وسواس در لغت
وسواس که خاطره و خواطر (یعنی حدیث نفس یا اندیشه‏ها و خیالاتی که به دل خطور می‏کند.) شیطانی نیز نام دارد، در لغت به معنای صدایی آرام و پنهانی است.

وسواس در اصطلاح
وسواس در اصطلاح، عبارت است از هرچه که باعث روگردانی دل از یاد خدای سبحان باشد؛ بنابراین، گسترده تر از معنای متعارف آن است؛ یعنی کثرت شک و یا حالتی که هنگام ارتکاب کارهای زشت و گناه بر قلب عارض می شود.

وسواس ‏در قرآن کریم و روایات
...

[ویکی اهل البیت] وسوسه از زیانبارترین امراض قلبی است.و ضد آن، اندیشه ها و تصورات ستوده ای است که شرعاً و عقلاً نیکو باشند. و الهام نامیده می شود.
همه خیالات و افکاری که بر ذهن و قلب انسان عبور می کنند بر چهار قسم است: افکار محرک عمل خیر و خیالات خوب که «الهام» نام دارند و افکار محرک عمل شر و خیالات بد که «وسوسه» نامیده می شوند. دو قسم وسواس، اثر شیطان بوده و دو قسم الهام از فیض ملائکه است.همان طور که در روایتی نیز الهام فرشته وسوسه شیطان در دو گوش باطنی انسان ذکر شده است.
وسواس که خاطره و خواطرشیطانی نیز نام دارد، در لغت به معنای صدایی آرام و پنهانی استو در اصطلاح، عبارت است از هر چه که باعث روگردانی دل از یاد خدای سبحان باشد؛ بنابراین گسترده تر از معنای متعارف آن است؛ یعنی کثرت شک و یا حالتی که هنگام ارتکاب کارهای زشت و گناه بر قلب عارض می شود.
قرآن کریم، وسوسه شیطان و اطاعت آدم و حوا علی نبیّنا و آله و علیهماالسلام از وسوسه شیطان را باعث رانده شدن ایشان از بهشت می داند.و یک سوره­ کامل آن در استعاذه از شر وسوسه گران ابلیسی و انسانی است.
پیشوایان دین علیهم السلام نیز با قول و عمل خود از اعتنا به وسواس نهی فرموده اند؛ همان طور که امام صادق علیه السلام وسواس در وضو و نماز را اطاعت از شیطان و بی عقلی می دانند. و در دعاها از وساوس به خدا پناه برده شده است.
آمادگی نفس و صفات شخصیتی کسب شده در درون انسان در پذیرش وساوس شیاطین انسی و جنی، اساسی ترین عامل در ایجاد یا تقویت وسواس است.
امام خمینی درباره ارتباط وسواس شیطان و نفس می گوید: قلب انسانی لطیفه ای است بین ملک و ملکوت و چون آیینه دورویی است که در یک روی آن صور غیبیه منعکس می شود و در رویی دیگر صور دنیایی انعکاس می یابد. و اگر توجه قلب به دنیا بیشتر شد، باطن خیال او با ملکوت سفلی که روح پستی های عالم ماده و نیز جایگاه جنّ و شیاطین و نفوس خبیثه است سنخیّت یافته و به واسطه این تناسب، القائاتی شیطانی در آن وارد می شود که منشأ تخیلات بد است. نفس چون همواره توجه به دنیا دارد، علاقه به آن تخیلات باطله پیدا کرده و افکار و تمایلات و رفتارهای شیطانی از قبیل وسوسه، شک، تردید، اوهام و خیالات باطله در آن غالب شده و اعمال بدنیه نیز بر طبق صور باطنی قلب می­گردد و همین طور اگر قلب به آخرت و معارف حقه توجه نمود با ملکوت اعلی که عالم ملائکه و نفوس پاک و به منزله حقیقتِ نورانی عالم طبیعت است، تناسب پیدا می کند و علوم رحمانی، عقاید حقه، افکار و تمایلات الهیه دریافت کرده و از شک و شرک منزه و پاکیزه گردد و حالت استقامت و طمأنینه در نفس پیدا شود و طبق آن دریافت­های قلبی، شوق و سپس اراده در وجود انسان ایجاد می شود و بالاخره اعمال ظاهری و باطنی از روی میزان عقل و حکمت واقع می­شود.

وسوسه (فیلم ۱۹۴۳). وسوسه ( ایتالیایی: Ossessione ) فیلمی در ژانر جنایی، درام و نوآر به کارگردانی لوکینو ویسکونتی است که در سال ۱۹۴۳ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به کلارا کالامی، ماسیمو جیروتی، و ویتوریو دوسی اشاره کرد. فیلم بر اساس رمان پستچی همیشه دو بار زنگ می زند نوشتهٔ جیمز کین ساخته شد.
علی رغم بحث در اینکه آیا چنین طبقه بندی دقیق است یا نه؛ بسیاری از منتقدان، این اثر سینماییِ لوکینو ویسکونتی را نخستین فیلم نئورئالیسم سینمای ایتالیا می دانند.
«جینو» ( ماسیمو جیروتی ) ، خانه به دوشی آواره، در مسافرخانه ای محلی به کاری مشغول می شود. او پس از مدتی، به «جووانا» ( کلارا کالامی ) ، همسر مسافرخانه دار ( خوآن د لاندا ) ، علاقه مند می شود. آنان طی تصادفی ساختگی، مسافر خانه دار را به قتل می رسانند، اما خیلی زود نسبت به یکدیگر شک و دودلی پیدا می کنند. . .
در این فیلم، واقعیت زندگی روزانهٔ مردم شهرهای کوچک ایتالیا در پس زمینهٔ داستان، و نه در مرکز آن، قرار می گیرد، و فیلم بیش از آن که به ترسیم واقعیت های اجتماعی بپردازد، برکشف روان شناختی شخصیت ها تأکید می کند. رمان پرآوازه «پستچی همیشه دوبار زنگ می زند» چندین بار دیگر دست مایه فیلم هائی از کارگردانان کشورهای مختلف ( از جمله پیر شنال در فرانسه و یلیام تیلور گارنت و باب رافلسن در آمریکا ) قرار گرفته ست. این فیلم، نخستین فیلم «مهم» در مکتب نئورآلیسم ایتالیا به شمار می آید. [ ۱]

وسوسه (فیلم ۱۹۷۶). وسوسه ( به انگلیسی: Obsession ) تریلر روانشناسانه معمایی به کارگردانی برایان دی پالما است که در سال ۱۹۷۶ ساخته شد. در این فیلم کلیف رابرتسون، جنویو بوژو، جان لیسگو و استوکر فونتیله به ایفای نقش پرداخته اند. فیلمنامه توسط پاول شریدر و بر اساس داستانی از او و دی پالما نوشته شده است. داستان فیلم دربارهٔ تاجر اهل نیواورلئان است که پس از کشته شدن همسر و دخترش در حین عملیات نجات از دست گروگانگیرها دچار احساس گناه شده است. سال ها بعد از این تراژدی او با دختری آشنا می شود که چهره ای کاملاً شبیه همسرش دارد.
دی پالما و شریدر فیلم سرگیجه ی آلفرد هیچکاک را به عنوان منبع الهام اصلی روایت و وجوه تماتیک فیلم عنوان کرده اند. فیلمنامه شریدر پیش از فیلمبرداری به طور گسترده توسط دی پالما ویرایش، بازنویسی و کوتاه شد تا جایی که باعث اعتراض شریدر پس از ساخت فیلم گردید. حق پخش فیلم توسط کلمبیا پیکچرز خریداری شد و از دی پالما خواسته شد که تغییرات کوچکی در فیلم بدهد تا اختلافات احتمالی منتفی شود. فیلم در تابستان ۱۹۷۶ به نمایش درآمد و تبدیل به نخستین موفقیت دی پالما در گیشه شد.
دی پالما و شریدر داستانی با الهام از سرگیجه آلفرد هیچکاک که مورد تحسین هر دو بود نوشتند. عنوان اصلی فیلمنامه که شردر نوشته بود «دجاوو» بود و بسیار طولانی تر از داستان کنونی فیلم بود و ده سال بعد از جایی که فیلم تمام می شود هم ادامه داشت. دی پالما فیلمنامه شریدر را به دلیل طولانی بودن غیرقابل ساخت می دانست و به همین دلیل بعد از اینکه شریدر از نوشتن دوباره فیلمنامه سر باز زد، خودش دست به کوتاه کردن و فشرده کردن فیلمنامه زد. بر اساس صحبت های دی پالما در پایان بندی شریدر یک عمل وسواس گونه دیگر هم اتفاق می افتاد اما به دلیل اینکه دی پالما احساس می کرد که داستان قابلیت تعلیق بیشتر از این نداشته، آن را کوتاه کرد. [ ۱] آهنگساز فیلم، برنارد هرمن، با کوتاه کردن فیلمنامه موافق بود و بعد از خواندن نسخه شریدر به دی پالما گفته "از شرش راحت شو، اینطوری هیچ وقت جواب نمی دهد. [ ۲] " شریدر طی سال ها از بازنویسی دی پالما رنجیده باقی ماند و اینطور گفت که بعد از بازنویسی کاملاً اشتیاقش را برای پروژه از دست داده. دی پالما می گوید، "این کار شریدر را واقعاً ناراحت کرد، او فکر می کرد که من شاهکارش را ناقص کردم. بعد از آن شریدر هیچ وقت مثل قبل نشد. [ ۱] "