وریس هوگو ماری دو

دانشنامه آزاد فارسی

وِریس، هوگو ماری دو (۱۸۴۸ـ۱۹۳۵)(Vries, Hugo Marie de)
وِریس، هوگو ماری دو
گیاه شناس هلندی. مستقلاً موفق به کشف قوانین توارثی شد که گرگور مندل، راهب اتریشی، آن ها را مطرح کرده بود. همچنین، مفهوم جهش را در نظریۀ تکامل وارد کرد. وریس در هارلم زاده شد و از کودکی به گیاه شناسی علاقه نشان داد. در ۱۸۷۰، دانشنامۀ دکتری خود را از دانشگاه لیدن گرفت و سپس به دانشگاه هایدلبرگ رفت تا با یولیوس فون زاکس آلمانی، متخصص فیزیولوژی گیاهی، همکاری کند. در ۱۸۷۷، استاد گیاه شناسی دانشگاه آمستردام شد و در آن جا به تحقیق در زمینۀ فیزیولوژی سلول های گیاهی ادامه داد. او با آزمایش روی دورگه سازی گیاهان قوانین توارث مندل را از نو کشف کرد. امّا او و دو دانشمند دیگر که ایشان هم مستقلاً همین قوانین را کشف کرده بودند، هنگامی که از تقدم مندل در این کشف مطلع شدند، همۀ اعتبار این کشف را از آن مندل دانستند. با این همه، وریس به برداشت خود از مفهوم وراثت، که در ۱۸۹۹ منتشر شد، وفادار ماند. او اعتقاد داشت که واحدهایی با نام پان ژن حامل خصیصه های موروثی اند. پان ژن ها نیز، مانند عوامل وراثت مندل، به صورت واحدهای گسسته و مستقل تعریف شدند، اما برخلاف عوامل وراثت مندل، آن ها خصیصه های موروثی در مقیاس بزرگ تر را انتقال می دادند. این دیدگاه وریس را بر آن داشت که مفهوم جهش را مطرح کند: تغییرات بزرگ مقیاسی که می توانستند گونه ای جدید را در یک نسل پدید آورند. بنا به نظر وریس، گونه های جدید اصولاً به این شیوه، و بدون شکل های گذاریِ آشکار، پدید می آیند. اقبال زودهنگام و فراگیر به این نظریه تا حدودی ناشی از آن بود که بدیلی برای نظریۀ انتخاب طبیعی داروین به شمار می رفت که بر تکامل تدریجی گونه های جدید از طریق تفاوت های فردی تقریباً نامشهود تأکید داشت. سرانجام فرمول بندی وریس تا حدودی تعدیل شد و آشکار شد که نتایج تحقیقات او تا حدودی نادرست بوده اند. به هرحال، تحقیقات او به منزلۀ نخستین کاربرد روش های تجربی در حوزۀ نظریۀ تکامل، که اصولاً حوزه ای نظری تلقی می شد، ارزشمند است. وریس در آمستردام درگذشت.

پیشنهاد کاربران

بپرس