ورشوسازی ( نیز: قلمزنی ورشو ) ، هنر و صنعت تولید اشیای فلزی با استفاده از آلیاژ ورشو است. حرفه ورشوسازی در دوره قاجار و پهلوی در برخی شهرهای ایران رواج داشته است و امروزه نیز کارگاه های تولید ورشو به صورت محدود در بروجرد فعال هستند.
... [مشاهده متن کامل]
ورشو یک آلیاژ فلز از فلز ورشو است . در واقع ورشو ترکیبی از 20 درصد نیکل ، 35 درصد روی و 45درصد مس است.
ورشوسازی از صنایع دستی مرتبط با فلزات محسوب می شود و با هنر مسگری رابطه و شباهت دارد. بیشتر تفاوت این دو هنر، در جنس ماده اولیه به کار رفته در تولید ظروف است که در مسگری، از فلز مس و در ورشوکاری، از آلیاژ ورشو استفاده می شود. از سوی دیگر، این هنر با حرفه های دیگری چون سماورسازی و دواتگری نیز ارتباط دارد.
ورشو آلیاژی محکم و براق است. محصولات ورشو را می توان به دو دسته کاربردی و هنری تقسیم کرد. هنرمندان ورشوکار عمدتاً این دو دسته را با هم می آمیزند و اشیای تولید شده علاوه بر کاربردی بودن، دارای ویژگیهای هنری نیز هستند. محصول اصلی هنری ورشوکاری، قلمزنی بر روی ورشو است که منجر به تولید محصولاتی در قالب سینی یا تابلوی فلزی می شود. ورشو فلزی سخت است و حکاکی بر روی آن کار دشواری است. تولیدات کاربردی ورشوسازی، شامل ظروف گوناگون مانند قنددان، دوات، کاسه، قابلمه، آفتابه، گلاب پاش، چایدان و سماور می شود.
قدمت ورشوسازی در ایران به دوره صفویه می رسد اما اوج این هنر مربوط به دوره قاجار تا دودمان پهلوی است. ورق فلز ورشو که با نام ژرمن سیلور هم شناخته می شود، از آلمان و به ویژه از لهستان وارد می شده است و به همین جهت، هنرمندان ایرانی، نام ورشو را به این فلز دادند و این حرفه، ورشوسازی نام گرفت که اشاره به شهر ورشو، پایتخت لهستان دارد. هنرمندانی از اصفهان، بروجرد و دزفول نخستین بار تولید صنایع ورشویی را با مشاهده سماور و سایر محصولات روسی فرا گرفتند. یکی دیگر از این هنرمندان ورشوچی است که پدرش از ورشوسازان روسیه بوده وبه دلیل رونق ورشو درایران به اردبیل نقل مکان کرده وحتی نام ورشوچی را برگزیده . فرزند او به عنوان آخرین هنرمند ورشوساز اردبیل چندسال پیش درگذشت. صنعت ورشو سازی در اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی در ایران به ویژه شهرهای دزفول و بروجرد به اوج خود رسید
شهر بروجرد به عنوان مرکز اصلی ورشوسازی و قلمزنی ورشو در ایران شناخته می شود و تنها شهری است که هنوز تعدادی کارگاه، موزه و هنرمندان فعال در این زمینه دارد. سابقه ورشوسازی در بروجرد به دوره قاجار می رسد که تا آن زمان، مسگری و قلمزنی روی برنج در این شهر رواج بیشتری داشته است. با ورود ورق های ورشو به ایران و مزایایی که این فلز نسبت به برنج داشت، تولید محصولات ورشوئی در بروجرد گسترش یافت و تعداد زیادی کارگاه ورشوسازی و قلمزنی ورشو در این شهر برپا شد. خانه تاریخی بیرجندی بروجرد به منظور احداث نخستین موزه ورشو اختصاص یافته است.
... [مشاهده متن کامل]
ورشو یک آلیاژ فلز از فلز ورشو است . در واقع ورشو ترکیبی از 20 درصد نیکل ، 35 درصد روی و 45درصد مس است.
ورشوسازی از صنایع دستی مرتبط با فلزات محسوب می شود و با هنر مسگری رابطه و شباهت دارد. بیشتر تفاوت این دو هنر، در جنس ماده اولیه به کار رفته در تولید ظروف است که در مسگری، از فلز مس و در ورشوکاری، از آلیاژ ورشو استفاده می شود. از سوی دیگر، این هنر با حرفه های دیگری چون سماورسازی و دواتگری نیز ارتباط دارد.
ورشو آلیاژی محکم و براق است. محصولات ورشو را می توان به دو دسته کاربردی و هنری تقسیم کرد. هنرمندان ورشوکار عمدتاً این دو دسته را با هم می آمیزند و اشیای تولید شده علاوه بر کاربردی بودن، دارای ویژگیهای هنری نیز هستند. محصول اصلی هنری ورشوکاری، قلمزنی بر روی ورشو است که منجر به تولید محصولاتی در قالب سینی یا تابلوی فلزی می شود. ورشو فلزی سخت است و حکاکی بر روی آن کار دشواری است. تولیدات کاربردی ورشوسازی، شامل ظروف گوناگون مانند قنددان، دوات، کاسه، قابلمه، آفتابه، گلاب پاش، چایدان و سماور می شود.
قدمت ورشوسازی در ایران به دوره صفویه می رسد اما اوج این هنر مربوط به دوره قاجار تا دودمان پهلوی است. ورق فلز ورشو که با نام ژرمن سیلور هم شناخته می شود، از آلمان و به ویژه از لهستان وارد می شده است و به همین جهت، هنرمندان ایرانی، نام ورشو را به این فلز دادند و این حرفه، ورشوسازی نام گرفت که اشاره به شهر ورشو، پایتخت لهستان دارد. هنرمندانی از اصفهان، بروجرد و دزفول نخستین بار تولید صنایع ورشویی را با مشاهده سماور و سایر محصولات روسی فرا گرفتند. یکی دیگر از این هنرمندان ورشوچی است که پدرش از ورشوسازان روسیه بوده وبه دلیل رونق ورشو درایران به اردبیل نقل مکان کرده وحتی نام ورشوچی را برگزیده . فرزند او به عنوان آخرین هنرمند ورشوساز اردبیل چندسال پیش درگذشت. صنعت ورشو سازی در اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی در ایران به ویژه شهرهای دزفول و بروجرد به اوج خود رسید
شهر بروجرد به عنوان مرکز اصلی ورشوسازی و قلمزنی ورشو در ایران شناخته می شود و تنها شهری است که هنوز تعدادی کارگاه، موزه و هنرمندان فعال در این زمینه دارد. سابقه ورشوسازی در بروجرد به دوره قاجار می رسد که تا آن زمان، مسگری و قلمزنی روی برنج در این شهر رواج بیشتری داشته است. با ورود ورق های ورشو به ایران و مزایایی که این فلز نسبت به برنج داشت، تولید محصولات ورشوئی در بروجرد گسترش یافت و تعداد زیادی کارگاه ورشوسازی و قلمزنی ورشو در این شهر برپا شد. خانه تاریخی بیرجندی بروجرد به منظور احداث نخستین موزه ورشو اختصاص یافته است.
