ورتی سیسم

دانشنامه آزاد فارسی

وُرْتی سیسم (Vorticism)
تابلوی حمام گل، اثر دیوید بامبرگ
(یا: دَورانگری) جنبش ادبی و هنریِ کوتاه عمر انگلیسی (۱۹۱۲ـ۱۹۱۵) که از کوبیسم و فتوریسم متأثر بود و لوئیس ویندم شخصیت اصلی آن به شمار می رفت. لوئیس با اعتقاد به این که نقاشی باید پیچیدگی و دگرگونی سریع دنیای معاصر را نشان دهد، سبک نیمه انتزاعی خشنی با زاویه های تند پدید آورد. آخرین نمایشگاه ورتی سیستی در ۱۹۱۵ برگزار شد. اصطلاح ورتی سیسم را ازرا پاوند، شاعر امریکایی (۱۸۸۵ـ۱۹۷۲)، احتمالاً با تلمیح به بیانیه ای وضع کرد که اومبرتو بوتچونی، نقاش، مجسمه ساز، و نظریه پرداز فتوریست ایتالیایی، منتشر ساخته بود، و در آن گفته بود که همۀ آفرینش های هنری باید از حالتی از چرخۀ توفانی عاطفی مایه بگیرند. ورتی سیسم درصدد خلق «زبان بصری، در حدّ انتزاع موسیقی»، و استفاده از شکل های ماشینی بود که به اندازۀ شکل های طبیعی، دنیای واقعی هنرمند را تشکیل می دادند. از ویژگی های این نقاشی غیربازنما، به کارگیری قوس و زاویه های مکرر در سطحی مستوی برای ایجاد تجسّمی دَوَرانی، یا القای چرخش و التهاب گردابی است، که نگاه نگرنده را به مرکز خود فرو می کشد. بیانیۀ آن در قالب نشریه ای با نام بلاست در ژوئن ۱۹۱۴ منتشر شد، و تنها یک شمارۀ دیگر آن در ۱۹۱۵ بیرون آمد. هنرمندان برجسته ای همچون هانری گودیه بژسکا، ویلیام رابرتس، ادوارد وادزوورت، و دیوید بامبرگ کمابیش با جنبش ارتباط داشتند. جنگ جهانی اول به فعالیت این جنبش پایان بخشید، اما برخی از یاران لوئیس بعدها در گروه لندن فعال شدند.

پیشنهاد کاربران

بپرس